Црква „Пресвета Богородица Неракотворна“ - Солун

црква во Солун

Пресвета Богородица Неракотворна (грчки: Παναγία Αχειροποίητος) — црква во градот Солун, Егејска Македонија. Влегува во состав на Солунската епархија на Цариградската патријаршија.[1] Од 1988 г. црквата е дел од светското наследство на УНЕСКО како дел од Ранохристијанските и византиски споменици во Солун.[2][3]

Пресвета Богородица Неракотворна
Παναγία Αχειροποίητος
Поглед на црквата
Карта
40°38′5.9″N 22°56′52.3″E / 40.634972° СГШ; 22.947861° ИГД / 40.634972; 22.947861
МестоСолун
ЗемјаЕгејска Македонија, Грција
ВероисповедЦариградска патријаршија
Архитектура
Архит. типтрикорабна базилика
ЗавршенаV век
Управа
ЕпархијаСолунска
Апсидата на црквата

Местоположба

уреди

Храмот се наоѓа на главната солунска улица „Егнатија“, во западниот крај на античката агора.

Историја

уреди

Според тулите и мозаиците, црквата датира од околу 450470 г. Храмот претрпил архитектонски уште во VII век, а поозбилни промени датират од доцновизантискиот период во XIV – XV век. Црквата е трикорабна базилика со дрвени настрешници на покривот, која завршува на исток со полукружна апсида. Останати се неколку мозаици од V век, кои се истакнуваат поради високата уметничка изведба. Има живопис од XIII век. Црквата е изградена врз римска бања. Базиликата се споменува во писмени извори како црквата на Дева Марија, па дури и како Голема катедрала на Успението Богородично. Името Неракотворна (Ахиропиитос) е за првпат посведочено во документ од 1320 г.[1]

„Пресвета Богородица Неракотворна“ е првата црква претворена во џамија веднаш по освојувањето на Солун во 1430 г. од Мурат II и останала џамија во текот на целото османлиско владеење под името Ески Џума[4] или Ески-џамија (Стара џамија). Иако претрпела доста обнови во нејзината долга историја, црквата се смета за еден од најдобро зачуваните и значителни примери за типичните базилики со галерии од византискиот период.[1]

Натписот од султанот Мурат е зачуван во северната колонада, на осмиот столб од исток.[5]

Библиографија

уреди

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 1,2 „Αχειροποίητος“. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Архивирано од изворникот на 2016-08-16. Посетено на 2 јуни 2014.
  2. „Paleochristian and Byzantine Monuments of Thessalonika“. UNESCO. Посетено на 11 јули 2016.
  3. „ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ UNESCO: Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία Θεσσαλονίκης“. Hellenic National Commission for UNESCO. Архивирано од изворникот на 2016-12-24. Посетено на 11 јули 2016. Занемарен непознатиот параметар |език= (help)
  4. Papagiannopoulos, Apostolos. Monuments of Thessaloniki, Rekos ltd., 2015, p.54
  5. Kourkoutidou-Nikolaidou, E.; Tourta, A. (1997). Wandering in Byzantine Thessaloniki. Kapon Editions. стр. 185–191. ISBN 960-7254-47-3.

Надворешни врски

уреди