Утрехт

град и општина во Холандија

Утрехт (холандски: Utrecht) — главниот и најнаселен град во истоимената холандската покраина. Четврт најголем град во Холандија, со население 345.080 жители во 2017 г., се наоѓа во источниот агол на конурбацијата Ранстад.

Утрехт
Град и Општина
Воздушен поглед на Утрехт од кулата Дом во центарот на Утрехт
Воздушен поглед на Утрехт од кулата Дом во центарот на Утрехт
Знаме на УтрехтГрб на Утрехт
Локација на Утрехт на општинската мапа на покраината Утрехт
Локација во Утрехт
ЗемјаХоландија
ПокраинаПокраина Утрехт
Управа[1]
 • ОрганОпштински совет
 • ГрадоначалникЈан ван Занен (ВВД)
Површина[2]
 • Municipality99,21 км2 (3,831 ми2)
 • Земјишна94,33 км2 (3,642 ми2)
 • Вода4,88 км2 (188 ми2)
 • Рандстад3.043 км2 (1,175 ми2)
Надм. вис.[3]&100000000000000050000005 м
Население (Municipality, август 2017; Urban and Metro, мај 2014; Randstad, 2011)[2][4][5]
 • Municipality345.080
 • Густина3.658/км2 (9,470/ми2)
 • Градскo489.734
 • Метро656.342
 • Рандстад6.979.500
ДемонимUtrechter [nb 1]
Час. појасCET (UTC+1)
 • Лето (ЛСВ)CEST (UTC+2)
Пошт. бр.3450–3455, 3500–3585
Повик. бр.030
Мреж. местоutrecht.nl

Историја

уреди

Најстарата историја на градот Утрехт се врзува со римската фортификација од околу 47 година п.н.е. Во текот на VI век, Утрехт паднал под влијание на франките. Во 690 година, ирскиот мисионер Билиброрд се населил во Утрехт, и овај град бил центарот на христијанството во Холандија во текот на целиот среден век. После средниот век, трговските градови како Амстердам, Лајден и Ротердам станале позначајни од Утрехт. После созздавањето на Унијата од Утрехт (почеток на борбата за независност на Холандија), 1579 година, бискупијата е расформирана. Повторно е обновена тек во 1853 година.

Центар на христијанството во Холандија (650–1579)

уреди
 
Поглед на Кулата Дом од центарот на градот. Останатиот дел од катедралата на Свети Мартин не е поврзана со кулата по распадот во 1674 година поради бура.

До средината на 7 век, англиските и ирските мисионери започнале да ги пробразуваат фризијците. Папата го назначил својот водач, Вилибрид, како епископ на Фризите. Мандатот на Вилибрид, генерално се сметал за почеток на Епископијата на Утрехт.[6] Во 723 година, франкискиот водач Чарлс Мартел му подарил тврдина во Утрехт и околните земји како основа на епископите. Оттогаш Утрехт станал еден од највлијателните места на власт за Римокатоличката црква во Холандија. Архиепископот на Утрехт се наоѓал на несигурната северна граница на Каролиншкото Царство. Покрај тоа, градот Утрехт имал конкуренција од блискиот трговски центар Дорестад.[6] По падот на Дорестад околу 850 година, Утрехт станал еден од најважните градови во Холандија .[7] Важноста на Утрехт како центар на христијанството е илустрирана со изборот на Адријан Флорензон Бојенс како папа роден во Утрехт во 1522 година (последниот не-италијански папа пред Јован Павле II).

Градски пејзаж

уреди
 
Канал во Утрехт

Едно од главните обележја е стариот центар и каналската структура во внатрешниот град. Аудехрахт (Oudegracht) е заоблен канал, делумно следејќи ја античката главна гранка на Рајна. Таа е наредена со уникатни структури на подрумски подруми кои создаваат двојно-ниво на улица по каналите. Внатрешниот град во голема мера ја задржал својата средновековна структура, а ровот што ѕвони во стариот дел на градот е во голема мера недопрен. Поради улогата на Утрехт како утврден град, изградбата надвор од средновековниот центар и неговите градски ѕидини била ограничена до 19 век.

Клима

уреди

Утрехт има умерена океанска клима слична на речиси цела Холандија.

Климатски податоци за Де Билт
Месец Јан Фев Мар Апр Мај Јун Јул Авг Сеп Окт Ное Дек Годишно
Највисока забележана °C (°F) 15.1
(59.2)
17.3
(63.1)
23.9
(75)
28.9
(84)
33.6
(92.5)
36.8
(98.2)
35.7
(96.3)
35.3
(95.5)
34.2
(93.6)
26.7
(80.1)
18.7
(65.7)
15.3
(59.5)
36.8
(98.2)
Прос. висока °C (°F) 5.6
(42.1)
6.4
(43.5)
10.0
(50)
14.0
(57.2)
18.0
(64.4)
20.4
(68.7)
22.8
(73)
22.6
(72.7)
19.1
(66.4)
14.6
(58.3)
9.6
(49.3)
6.1
(43)
14.1
(57.4)
Сред. дневна °C (°F) 3.1
(37.6)
3.3
(37.9)
6.2
(43.2)
9.2
(48.6)
13.1
(55.6)
15.6
(60.1)
17.9
(64.2)
17.5
(63.5)
14.5
(58.1)
10.7
(51.3)
6.7
(44.1)
3.7
(38.7)
10.1
(50.2)
Прос. ниска °C (°F) 0.3
(32.5)
0.2
(32.4)
2.3
(36.1)
4.1
(39.4)
7.8
(46)
10.5
(50.9)
12.8
(55)
12.3
(54.1)
9.9
(49.8)
6.9
(44.4)
3.6
(38.5)
1.0
(33.8)
6.0
(42.8)
Најниска забележана °C (°F) −24.8
(−12.6)
−21.6
(−6.9)
−14.4
(6.1)
−6.6
(20.1)
−3.7
(25.3)
0.2
(32.4)
3.2
(37.8)
3.8
(38.8)
−0.7
(30.7)
−7.8
(18)
−14.4
(6.1)
−16.6
(2.1)
−24.8
(−12.6)
Прос. врнежи мм (ин) 69.6
(2.74)
55.8
(2.197)
66.8
(2.63)
42.3
(1.665)
61.9
(2.437)
65.6
(2.583)
81.1
(3.193)
72.9
(2.87)
78.1
(3.075)
82.8
(3.26)
79.8
(3.142)
75.8
(2.984)
832.5
(32.776)
Прос. бр. врнежливи денови (≥ 1 mm) 12 10 11 9 10 10 10 10 11 12 13 12 131
Прос. бр. снежни денови 6 6 4 2 0 0 0 0 0 0 2 5 25
Прос. релативна влажност (%) 87 84 81 75 75 76 77 79 84 86 89 89 81.8
Сред. бр. сончеви часови месечно 62.3 85.7 121.6 173.6 207.2 193.9 206.0 187.7 138.3 112.9 63.0 49.3 1.601,6
Извор бр. 1: Royal Netherlands Meteorological Institute (1981–2010 normals, snowy days normals for 1971–2000)[8]
Извор бр. 2: Royal Netherlands Meteorological Institute (1901–present extremes)[9]

Популација

уреди

Демографијата

уреди
 
пирамида на население за Утрехт во 2008 година

Со околу 340.000 жители, општината Утрехт е четвртиот по големина град во Холандија. Со предградијата, Утрехт има околу 500.000 жители. Околу 640.000 луѓе живеат во целата градска област на и околу овој град. Градот е дел од Г4, заедничко вложување меѓу четирите најголеми градови, вклучувајќи ги Амстердам, Ротердам и Хаг. Утрехт расте многу брзо (види табела за развој на населението). На почетокот на 2009 година, градот ја премина границата од 300.000 жители[10] Во 2017 година, се очекува населението да порасне до 350.000, додека 370.000 до 2022 година.[11] Според соопштението за печатот од јули 2008 година, населението на Утрехт ќе се зголеми за 36% до 2025 година, односно ќе изнесува околу 405.000 жители . Утрехт има релативно младо население, со голем број жители во возрасната категорија од 20 и 30 години, поради присуството на голем универзитет во градот. Околу 52% од населението се жени, а 48% се мажи. Поголемиот дел од домаќинствата (52.5%) во Утрехт се едночлени. Околу 29% од луѓето кои живеат во Утрехт се или во брак, или во друго правно партнерство. Околу 3% од населението на Утрехт е разведено.[12]

Околу 69% од населението е од холандско потекло. Околу 10% од населението се состои од имигранти од земјите на западната цивилизација, додека 21% од населението е од не-западно потекло (9% марокански, 5% турски, 3% суринам и холандски Кариби и 5% од други земји).[12] Некои од градските општини имаат релативно висок процент на првично не-холандски жители - т.е. Каналенеленд (83%) и Овервехт (57%). Како и во Ротердам, Амстердам, Хаг и други големи холандски градови, Утрехт се соочува со некои социо-економски проблеми. Околу 38% од нејзиното население или заработува минимален приход или е зависно од социјална помош (17% од сите домаќинства). Областите како што се Каналенеленд, Овервехт и Хогравен се состојат главно од високи станбени единици и се познати по релативно висока стапка на сиромаштија и криминал.[се бара извор]

Населението во Утрехт[12]
Женски Возраст Машки
22761 15% 0-14 23994 17%
44732 30% 15-29 36165 26%
36444 24% 30-44 39434 28%
15574 10% 45-54 15996 11%
11899 8% 55-64 11484 8%
8317 6% 65-74 7457 5%
9374 6% 74+ 4764 3%

Сообраќај

уреди

Јавен Транспорт

уреди
 
Поглед на централната железничка станица во Утрехт
 
Автобус на У - ОВ во Утрехт

Поради централната местоположба, Утрехт има одлични врски со остатокот од земјата, но исто така и развиен јавен транспорт. Железничката станица Утрехт централ, е најглемиот железнички јазол во земјата, и опслужува патници на речиси сите линии во државата. Утрехт Централ е станица на железничкиот превоз во Холандија, обезбедувајќи седум дена услуга во неделата, (меѓу другите) до аеродромот Шипхол во Амстердам и аеродорот во Ротердам - Хаг. Меѓународните линии InterCityExpress (ICE) нудат услуги до Германија (и понатаму) преку Арнем до Утрехт Централна станица. Исто така во Утрехт се користи и автобускиот транспорт, како градски, односно јавен транспорт во градот.

Белешки

уреди

Наводи

уреди
  1. „Mayor“ (холандски). Gemeente Utrecht. Архивирано од изворникот на 2014-04-07. Посетено на 3 April 2014.
  2. 2,0 2,1 Предлошка:Cite techreport
  3. Actueel Hoogtebestand Nederland (холандски). Het Waterschapshuis https://web.archive.org/web/20181224235920/http://www.ahn.nl/postcodetool%0A. Архивирано од изворникот на 2018-12-24. Посетено на 3 April 2014. Отсутно или празно |title= (help)
  4. „Прираст на населението; региони по месеци“. Статистичка линија на ЦБС. Централна статистичка служба. 27 октомври 2017. Посетено на 27 октомври 2017.
  5. „Population growth; regions per month“. CBS Statline (холандски). Централна статистичка служба. 26 јуни 2014. Посетено на 24 јули 2014.
  6. 6,0 6,1 Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име 20eUtrecht.
  7. van der Tuuk, Luit (2005). „Denen in Dorestad“. Во Ria van der Eerden; и др. (уред.). Jaarboek Oud Utrecht 2005. Jaarboek Oud Utrecht (холандски). Utrecht: SPOU. стр. 5–40. ISBN 90-71108-24-4.
  8. „Klimaattabel De Bilt, langjarige gemiddelden, tijdvak 1981–2010“ (PDF) (холандски). Royal Netherlands Meteorological Institute. Посетено на 9 September 2013.
  9. „Maandrecords De Bilt“ (холандски). Royal Netherlands Meteorological Institute. Посетено на 9 May 2016.
  10. Utrecht telt 300.000 inwoners, Algemeen Dagblad, 12 januari 2009
  11. Bevolkingsprognose Over 10 jaar 350.000 Utrechters
  12. 12,0 12,1 12,2 Gemeente Utrecht.


Грешка во наводот: Има ознаки <ref> за група именувана како „nb“, но нема соодветна ознака <references group="nb"/>.