Скопско-велешки дијалект

Скопско-велешки дијалектдијалект на македонскиот јазик што спаѓа во подгрупата на централни дијалекти на западното наречје на македонскиот јазик. Дијалектот се зборува на територијата на градовите Скопје и Велес со околината. Скопско-велешкиот дијалект е близок дијалект со прилепско-битолскиот дијалект и со останатите дијалекти на централната подгрупа. Овој дијалект, заедно со останатите дијалекти од централната подгрупа, се основата врз кој се темели стандардниот македонски јазик.

Скопско-велешки дијалект
Јазично семејство
Јазични кодови
ISO 639-3
{{{mapalt}}}
Скопско-велешкиот дијалект на картата на македонските дијалекти. Скопско-велешкиот е дел од централните говори обележани со бела боја.

Фонолошки одлики

уреди
  • употреба на в наместо архаичната х: страх > страв
  • употреба на тврдо л
  • употреба на меѓусамогласно в: човек
  • употреба на тврд глас њ;
  • употреба на буквите ќ и ѓ (во останатите дијалекти имаме -јќ- и -јѓ-): куќа.

Морфолошки одлики

уреди
  • употреба на предлогот у наместо во: у град;
  • употреба на наставката -уле: дете - детуле;
  • употреба на конструкцијата има + минат партицип: имам работено;
  • употреба на трите членови.

Примери

уреди
Скопски дијалект
И кога о́тишол та́му, прет ку́ќата и́мало еднаја́бука. И сека́чил на ја́буката. Ииско́чило ла́мн’ичето и ви́ка: „И, ма́мо, ка́коф сра́шен ју́нак има на ја́буката“. „Ка́ко гија́де, ќе́рко, ја́буките, а́ли сосвели́стот, а́ли ѓио́дбира“? „Неѓио́дбира, не́“. „Е, нее сра́шен зана́с, ви́книгова́му“. Коагови́кнале та́му, ио́на ту́рила сла́ма даза́пали о́ѓин дамуна́прави ве́чера, и муви́ка: „Наве́днисеју́наче“. Он сена́веднал ио́на гога́лтнала. Ии́сто исофто́ријот бра́т та́ка. И ќе́лчо че́кал, че́кал, бра́ќава ѓине́ма. Ќи́нисал даи́де и о́н. Игосре́тнал симиџи́јата и муви́ка: „Ка́де, бреќе́лчо“? „Уто́ва се́ло и́ма еднала́мн’а, ќи́дам дајауте́пам...[1]
Велешки дијалект
Еден та́тко сии́мал тро́јца си́нови. Сино́вите ре́кле: „Та́тко, ве́днага са́каме данеже́ниш“. Он имре́кол: „Зе́мете пое́дно ста́пче, фрлете одри́дот, и нако́ја ку́ќа ќевипа́дне, отту́ка не́веста ќезе́мете“. Фрли ста́риот, уа́рна ку́ќа мусепо́годи; фрли среѓниот, ине́му та́ка, анама́лиот мо́ре. Два́јцата бра́ќа би́ле сре́ќни, аво́ј на́јмалиов не́среќен. Се́днал накра́ј намо́рето имука́жује наго́спода: „Го́споди, што́ ќезе́мам одмо́ре, цел све́т дамисесме́е“. Бра́ќата сигизе́доја неве́стите исе́а ќео́дат дави́дат шо ќезе́ме ма́лиот. Оти́доа домо́ре игипу́штија чинѓе́лите засони́м не́што даизма́кнат. Во мо́рето и́мало еднама́јка иќе́рка. Ма́јката сијаче́шла ќе́рката и муви́ка насвато́вите: „Кре́нетесиги чинѓе́лите, несместа́сани“...[1]

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 Бојковска, Стојка; Лилјана Минова - Ѓуркова, Димитар Пандев, Живко Цветковски (декември 2008). Саветка Димитрова (уред.). Општа граматика на македонскиот јазик. Скопје: АД Просветно Дело. стр. 436–437. ISBN 978-9989-0-0662-7 Проверете ја вредноста |isbn=: checksum (help).CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)

Дополнителна книжевност

уреди

Надворешни врски

уреди