Скопско-велешки дијалект
(Пренасочено од Скопско-велешки говори)
Скопско-велешки дијалект — дијалект на македонскиот јазик што спаѓа во подгрупата на централни дијалекти на западното наречје на македонскиот јазик. Дијалектот се зборува на територијата на градовите Скопје и Велес со околината. Скопско-велешкиот дијалект е близок дијалект со прилепско-битолскиот дијалект и со останатите дијалекти на централната подгрупа. Овој дијалект, заедно со останатите дијалекти од централната подгрупа, се основата врз кој се темели стандардниот македонски јазик.
Скопско-велешки дијалект | |
---|---|
Јазично семејство | индоевропски
|
Јазични кодови | |
ISO 639-3 | – |
Скопско-велешкиот дијалект на картата на македонските дијалекти. Скопско-велешкиот е дел од централните говори обележани со бела боја. |
Проблеми со пуштањето? Помош. |
Фонолошки одлики
уреди- употреба на в наместо архаичната х: страх > страв
- употреба на тврдо л
- употреба на меѓусамогласно в: човек
- употреба на тврд глас њ;
- употреба на буквите ќ и ѓ (во останатите дијалекти имаме -јќ- и -јѓ-): куќа.
Морфолошки одлики
уреди- употреба на предлогот у наместо во: у град;
- употреба на наставката -уле: дете - детуле;
- употреба на конструкцијата има + минат партицип: имам работено;
- употреба на трите членови.
Примери
уреди- Скопски дијалект
„ | И кога о́тишол та́му, прет ку́ќата и́мало една‿ја́бука. И се‿ка́чил на ја́буката. И‿иско́чило ла́мн’ичето и ви́ка: „И, ма́мо, ка́коф сра́шен ју́нак има на ја́буката“. „Ка́ко ги‿ја́де, ќе́рко, ја́буките, а́ли со‿све‿ли́стот, а́ли ѓи‿о́дбира“? „Не‿ѓи‿о́дбира, не́“. „Е, не‿е сра́шен за‿на́с, ви́кни‿го‿ва́му“. Коа‿го‿ви́кнале та́му, и‿о́на ту́рила сла́ма да‿за́пали о́ѓин да‿му‿на́прави ве́чера, и му‿ви́ка: „Наве́дни‿се‿ју́наче“. Он се‿на́веднал и‿о́на го‿га́лтнала. И‿и́сто и‿со‿фто́ријот бра́т та́ка. И ќе́лчо че́кал, че́кал, бра́ќава ѓи‿не́ма. Ќи́нисал да‿и́де и о́н. И‿го‿сре́тнал симиџи́јата и му‿ви́ка: „Ка́де, бре‿ќе́лчо“? „У‿то́ва се́ло и́ма една‿ла́мн’а, ќ‿и́дам да‿ја‿уте́пам...[1] | “ |
- Велешки дијалект
„ | Еден та́тко си‿и́мал тро́јца си́нови. Сино́вите ре́кле: „Та́тко, ве́днага са́каме да‿не‿же́ниш“. Он им‿ре́кол: „Зе́мете по‿е́дно ста́пче, фрлете од‿ри́дот, и на‿ко́ја ку́ќа ќе‿ви‿па́дне, от‿ту́ка не́веста ќе‿зе́мете“. Фрли ста́риот, у‿а́рна ку́ќа му‿се‿по́годи; фрли среѓниот, и‿не́му та́ка, а‿на‿ма́лиот мо́ре. Два́јцата бра́ќа би́ле сре́ќни, а‿во́ј на́јмалиов не́среќен. Се́днал на‿кра́ј на‿мо́рето и‿му‿ка́жује на‿го́спода: „Го́споди, што́ ќе‿зе́мам од‿мо́ре, цел све́т да‿ми‿се‿сме́е“. Бра́ќата си‿ги‿зе́доја неве́стите и‿се́а ќе‿о́дат да‿ви́дат шо ќе‿зе́ме ма́лиот. Оти́доа до‿мо́ре и‿ги‿пу́штија чинѓе́лите за‿со‿ни́м не́што да‿изма́кнат. Во мо́рето и́мало една‿ма́јка и‿ќе́рка. Ма́јката си‿ја‿че́шла ќе́рката и му‿ви́ка на‿свато́вите: „Кре́нете‿си‿ги чинѓе́лите, не‿сме‿ста́сани“...[1] | “ |
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 Бојковска, Стојка; Лилјана Минова - Ѓуркова, Димитар Пандев, Живко Цветковски (декември 2008). Саветка Димитрова (уред.). Општа граматика на македонскиот јазик. Скопје: АД Просветно Дело. стр. 436–437. ISBN 978-9989-0-0662-7 Проверете ја вредноста
|isbn=
: checksum (help).CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
Дополнителна книжевност
уреди- Гоце Цветановски (2004). Каршијачкиот говор - Скопско: со пособен осврт на синтаксата. Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“. ISBN 9789989640544, 9989640548 Проверете ја вредноста
|isbn=
: invalid character (help).|access-date=
бара|url=
(help)
Надворешни врски
уреди- Аудиоматеријал од говорот од с. Бардовци, Скопско од колекцијата на Божидар Видоески - Фонотека на Центарот за ареална лингвистика при МАНУ Архивирано на 9 август 2016 г.
- Аудиоматеријал од говорот од с. Шишево, Скопско од колекцијата на Божидар Видоески - Фонотека на Центарот за ареална лингвистика при МАНУ Архивирано на 10 март 2016 г.