Острец

село во Општина Битола

Острец — село во областа Пелагонија, во Општина Битола, во околината на градот Битола.

Острец

Воздушен поглед на селото Острец

Острец во рамките на Македонија
Острец
Местоположба на Острец во Македонија
Острец на карта

Карта

Координати 40°55′59″N 21°18′0″E / 40.93306° СГШ; 21.30000° ИГД / 40.93306; 21.30000
Регион  Пелагониски
Општина  Битола
Област Пелагонија
Население 161 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 7223
Повик. бр. 047
Шифра на КО 02090
Надм. вис. 920 м
Слава Бајрам
Острец на општинската карта

Атарот на Острец во рамките на општината
Острец на Ризницата

Потекло и значење на името

уреди
 
Воздушен поглед на селото

Според една легенда, на место наводно дрварите од околните села ги остреле секирите, па затоа најпрвин месноста, а потоа и селото кое се создало на ова место го добило тоа име. Според друга верзија, името доаѓа од местоположбата на селото, односно така веќе се именувал некој врв или рид во неговата околина.[2]

Географија и местоположба

уреди

Селото се наоѓа во Пелагонија, во југозападниот дел на Битолското Поле и на територијата на Општина Битола, чиј атар се издига до сртот на планината Баба, со што може да се смета како потпелистерско село. Воедно, атарот на селото се допира со подрачјето на Општина Ресен.[3] Селото е планинско, сместено на надморска височина од 960 метри.[2] Од градот Битола, селото е оддалечено 18 километри во јужна насока.[3]

До селото води локален асфалтен пат, кој се двои од регионалниот пат 2333 и минува низ соседното село Велушина.

Историја

уреди

Во XIX век селото било дел од Битолската каза на Отоманското Царство.

Вкупно 9 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.[4]

Стопанство

уреди

Население

уреди
Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948408—    
1953488+19.6%
1961526+7.8%
1971441−16.2%
1981633+43.5%
ГодинаНас.±%
1991321−49.3%
1994260−19.0%
2002229−11.9%
2021161−29.7%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Острец живееле 550 жители, сите Албанци.[5]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 500 Албанци.[6]

Населението на селото изнесува 229 жители, од кои 228 Албанци и 1 останат.[7]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живеел 161 жител, од кои 154 Албанци и 7 лица без податоци.[8]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 550 760 408 488 526 441 633 321 260 229 161
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[12]

Родови

уреди

Острец е албанско село.

Родови во селото се: Суљај (6 куќи) доселени се од областа Мат во северна Албанија, го знаат следното родословие: Бесим (жив на 30 г. во 1950-тите) Мурат-Шемшедин-Сали-Зеќир-Суљо, основачот на родот кој се доселил; Балај (10 куќи), Матај (5 куќи), Чилафај (5 куќи), Ликај (5 куќи), Љоцај (5 куќи), Таилар (5 куќи), Етемај (5 куќи), Оџалар (3 куќи), Маљолар (3 куќи), Меметолар (3 куќи) и Асанај (4 куќи) доселени се исто така од областа Матија, во родот Балај се знае следното родословие: Ајдар (жив на 31 г. во 1950-тите) Зеќир-Авмет-Раман-Бала, се доселил таткото на Бала; Дардаси (8 куќи) доселени се од селото Дарда во Љура, го знаат следното родословие: Адем (жив на 74 г. во 1950-тите) Реџеп-Адем-Ибраим, кој се доселил.[13]

Иселеништво

уреди

Населението мигрира во Битола, Турција, околните села, Австралија, САД, Канада, Германија и други земји во светот.[14]

Општествени установи

уреди

Самоуправа и политика

уреди

Избирачко место

уреди

Во селото постои избирачкото место бр. 156 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[15]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 210 гласачи.[16]

Културни и природни знаменитости

уреди

Редовни настани

уреди

Личности

уреди

Култура и спорт

уреди

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. 2,0 2,1 „Острец“. Мој Роден Крај. Архивирано од изворникот на 2024-10-03. Посетено на 3 октомври 2024.
  3. 3,0 3,1 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 225. Посетено на 3 октомври 2024.
  4. „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
  5. Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 236.
  6. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  7. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 28 јули 2016.
  8. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
  9. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  10. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  11. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  12. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  13. Трифуноски Ф., Јован (1998). Битољско-Прилепска котлина : антропогеографска проучавања (1914-1997). Српска академија наука и уметности. ISBN 8670252678. OCLC 469501519.
  14. „Острец“. Мој Роден Крај. Архивирано од изворникот на 2018-08-01. Посетено на 31 јули 2018.
  15. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
  16. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.

Надворешни врски

уреди