Википедија

Ксенија Петровиќ Његош

Принцезата Ксенија Петровиќ Његош од Црна Гора, позната како принцеза Ксенија, (22 април 1881 – 10 март 1960) била член на династијата Петровиќ-Његош како ќерка на Николај I Петровиќ.[2][3]

Принцеза Ксенија
Принцеза од Црна Гора
Роден(а)22 април 1881(1881-04-22)
Цетиње, Црна Гора
Починал(а)10 март 1960(1960-03-10) (возр. 78)
Париз, Франција
Почивалиште
Дворска црква, Цетиње
Полно име
Ксенија Петровиќ Његош
ДинастијаПетровиќ-Његош
ТаткоНикола I Петровиќ
МајкаМилена Вукотиќ
ВероисповедПравославна[1]
ПотписПринцеза Ксенија's signature

Како млада, појавата на принцезата Ксенија во современите весници било речиси целосно резултат на навидум бескрајните гласини за додворувачи, веридби и бракови. Некои од шпекулираните кандидати биле Александар Обреновиќ; грчките браќа принцот Николај, принцот Георги и принцот Андреј; и Ернест Луј, Големиот војвода од Хесен, меѓу другите.

Ран живот

уреди

Принцезата Ксенија Петровиќ Његош била родена во Цетиње на 22 април 1881 година како осма ќерка на Николај I Петровиќ и неговата сопруга Милена Вукотиќ.[3] За разлика од нејзините најстари сестри, принцезата Ксенија не била испратена да студира во Русија во Смолниот институт.[4] Заедно со нејзината помлада сестра Вера, Ксенија се школувала дома со тутори во Цетиње.[4] Сестрите на Ксенија биле особено познати по тоа што склучиле бракови со моќни кралски фигури, поради што нивниот татко, како современикот Кристијан IX Дански, го добил прекарот „ свекор на Европа“; еден извор изјавил дека овие поволни бракови „направиле повеќе за Црна Гора од сите храбри дела на оваа нација на војници“.[5] Додека биле млади девојки, таткото на Ксенија имал големи надежи дека таа и нејзината сестра Вера ќе се омажат за членови на руското царско семејство: поточно еден од синовите на великиот војвода Константин Константинович од Русија или еден од синовите на големиот војвода Александар Михајлович од Русија.[6] Две од нејзините постари сестри веќе го сториле тоа, бидејќи принцезата Милица била мажена за големиот војвода Петар Николаевич, а принцезата Анастасија прво се омажила за Џорџ Максимилијанович, шестиот војвода од Лехтенберг, а потоа за големиот војвода Николај Николаевич.

Во 1898 година, принцезите Ксенија и Вера и престолонаследникот Данило патувале со нивната мајка во Италија за да ја посетат неодамна омажената Елена Петровиќ Његош (која се омажила за престолонаследникот Виктор Емануел).[7] Тие биле срдечно пречекани од локалните жители во Неапол како „роднините на нашата принцеза“.[7] Подоцна истата година, биле склучени договори Ксенија да се омажи за Александар I Обреновиќ.[8][9] Меѓутоа, кога Александар отишол во дворот во Цетиње за да ја побара својата идна сопруга, Ксенија изразила таква „одвратност и ужас“ од неговиот изглед и манири што и покрај молбите на нејзиниот татко, таа одбила да се омажи за него, понижувајќи го и лутејќи го Александар толку многу што дипломатските односи меѓу Србија и Црна Гора биле прекинати.[8][9][10][11] Прифаќањето на нејзиниот брат, принцот Мирко Петровиќ Његош, од страна на Александар во 1901 година како престолонаследник, требало, меѓу другото, да ги смири овие стари навреди.[8]

Гласини и ангажмани

уреди

На свадбата во јули 1899 година на нејзиниот брат престолонаследникот Данило со војвотката Јута од Мекленбург-Стрелиц, принцезата Ксенија го запознала принцот Никола, кој бил таму застапувајќи го неговиот татко Ѓорѓи I од Грција.[10] Подоцна истата година била објавена свршувачката на принцезата Ксенија со Никола.[10] Од непознати причини, нивната веридба била откажана и парот никогаш не се венчале. Никола подоцна се оженил со големата војвотка Елена Владимировна од Русија. Други вести објавиле дека Ксенија во различни периоди била свршена со браќата на Никола, принцот Георги и принцот Андреј.[1][11]

Во 1902 година, се прошириле гласини за свршувачката на Ксенија со Ернест Луј, големиот војвода од Хесен, кој неодамна се развел од принцезата Викторија Мелита.[12][13] Било изјавено дека се невистинити и дека се појавиле само затоа што Ксенија ја посетила нејзината сестра принцезата Ана Петровиќ Његош во Дармштат, каде што живеел Ернест Луј.[13] Случајно се раширила друга гласина дека Ксенија ќе се омажи за големиот војвода Кирил Владимирович од Русија, бидејќи биле одбиени неговите молби за брак со принцезата Викторија Мелита поради нејзиниот разведен статус.[14] Оваа конкретна гласина била дочекана со одредена популарност, бидејќи Ксенија била израсната во Русија и била, како Кирил, следбеник на источната православна религија.[11]

Уште една гласина се проширила во 1904 година дека Ксенија била свршена со великиот војвода Михаил Александрович, наследникот на рускиот престол.[12][15] До овој момент, појавувањето во весниците на нејзините безброј веридби, бракови и врски доведоа до одреден степен на недоверба за оваа конкретна гласина.[11] Низ годините, други тврделе дека таа била свршена со принцот Виторио Емануеле, грофот од Торино, принцот Лујџи Амедео, војводата од Абруци, Фердинанд I од Бугарија, па дури и нејзиниот зет Петар I Караѓорѓевиќ.[11][16] Несомнено, ветениот мираз од еден милион рубљи, репутацијата на нејзиното семејство за „цврсто здравје“, како и современите извештаи во кои се величел нејзиниот „убав“ изглед[12] придонеле овие кралски обожаватели и весниците да кружат сè повеќе гласини за принцезата.[16] За принцезата Ксенија се велело дека била „исклучително здрава“ и имала „сончево расположение“ и била позната низ цела Црна Гора „колку за нејзината добротворна организација, така и за нејзината активност во атлетските спортови“.[16]

Самостојна принцеза

уреди

И покрај безбројните гласини кои кружеле за нејзините различни претстојни веридби и бракови, принцезата Ксенија избрала да остане немажена.[3] Како што нејзиниот татко, принцот Никола остарувал, Ксенија служела како „суптилен советник, иако со предрасуди, во неговите подоцнежни години“.[17] Во 1909 година, за време на некои несогласувања меѓу Црна Гора и Австрија, Ксенија зела видно и водечко учество во некои антиавстриски протести во Цетиње.[18] Австриската влада ги сфатила нејзините постапки како навреда и повикала на најсилен вид на дипломатски протест; бидејќи Никола ѝ бил должен на Австрија за многу минати услуги, особено во врска со финансиската помош, тој не бил сигурен каква казна треба да и се изрече на неговата ќерка и на крајот одлучил привремено да ја протера во Франција.[18] Ксенија лесно се согласила со барањата на нејзиниот татко и уживала во Париз, каде што го поминувала времето во шопинг, одејќи во театар и опера и забавувајќи се со лидерите во париското општество.[18]

Никола бил крунисан за крал на Црна Гора на 28 август 1910 година. За време на балканските походи на Првата светска војна, кралот и неговото семејство побегнале во Италија откако неговата земја и Австрија не можеле да се договорат за мировните преговори.[19] Условите што ги понудила Австрија се сметале за премногу неприфатливи во Црна Гора, а кралското семејство, заедно со дипломатскиот кор, последователно побегнале.[19] Во соработка со активистот Александар Дивајн, принцезата Ксенија и нејзината сестра Вера помогнале да се организира помош за црногорски затвореници во Австрија.[20]

Последните години

уреди
 
Принцезата Ксенија со семејството во егзил. Преден ред: кралот и кралица. Заден ред, лево кон десно: принцезата Вера, принцезата Ксенија, принцезата Милица (сопругата на принцот Данило), М. Миучикович, претседател на советот и принцот Данило, во Лион, Франција, 1916 г.

По падот на црногорската монархија во 1918 година, принцезата Ксенија отишла да живее во Франција, каде што ја преживеала Втората светска војна и продолжила да живее во Париз.[3] Таа починала во Париз, Франција, на 10 март 1960 година.[2][3]

По нејзината смрт, нејзината посветена работа на црногорската фотографија ќе стане фокус на изложбата во 2010 година во словенечката Galerija Fotografija.[21] На изложбата пишувало:

„Материјално скромното наследство на принцезата Ксенија ни дава речиси интимен увид во приватниот живот на црногорската принцеза Ксенија, која била позната по својот интелект и талент, но пред сè била позната како непоколеблив патриот. Нејзината длабока љубов кон црногорската нација и татковина е изразена преку слики од црногорското секојдневие направени во мирниот период од нејзиниот живот, пред да се најде во неприфатлива ситуација на бегалец. Фотографиите на принцезата Ксенија се слики кои биле длабоко втиснати во нејзиното сеќавање и кои таа ги негувала со љубов низ децениите на егзил, посегнувајќи по нив во моментите на очај и носталгија. Тоа била Црна Гора во волшебното око на црногорската принцеза. Тоа е Црна Гора на нејзината младост, на нејзините надежи, верувања, нејзините скриени мисли и неостварени амбиции.“[21]

Принцезата Ксенија е една од главните теми на збирката есеи Ничија земја: осум извонредни жени во балканската историја, од британско-косовските писатели Елизабет Говинг и Роберт Вилтон.

Предци

уреди
8. Сердар Станко Петровиќ Његош
4. Мирко Петровиќ Његош, Голем војвода на Грахово
9. Кристиња Врбица
2. Никола I Петровиќ
10. Војвода Драго Мартиновиќ
5. Анастасија Мартиновиќ
11. Анастасија Лудовиќ
1. Принцеза Ксенија од Црна Гора
12. Сердар Петар Перков Вукотиќ
6. Војвода Петар Вукотиќ
13. Анастасија Милиќ
3. Милена Вукотиќ
14. Тадија Волводиќ
7. Јелена Волводиќ
15. Милица Пеличевиќ

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 „Foreign Notes and Comment“. The Washington Post. 11 January 1901.
  2. ↑ 2,0 2,1 Lundy, Darryl. „The Peerage: Kseniya Petrovic-Njegoš, Princess of Montenegro“. Посетено на 25 October 2010.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 „Xenia of Montenegro – (1881–1960)“. A Bit Of History. Посетено на 29 October 2010.
  4. ↑ 4,0 4,1 Houston, Marco, Nikola & Milena. King & Queen of the Black Mountain.Leppi publications, 2003, ISBN 0-9521644-4-2. P. 213.
  5. ↑ Miller, William (1898). Travels and Politics In The Near East. London: T. Fisher Unwin. стр. 42. montenegro princess battenberg anna.
  6. ↑ Radziwill, Catherine (1915). The Royal Marriage Market of Europe. New York: Funk & Wagnalls Co. стр. 120. montenegro princess battenberg anna.
  7. ↑ 7,0 7,1 „Simple Royalty in Italy“. The New York Times. Florence. 13 March 1898.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 „Late Gossip of Foreign Courts“. The Washington Post. 7 September 1901.
  9. ↑ 9,0 9,1 Curtis, William (1903). The Turk and his lost provinces: Greece, Bulgaria, Servia, Bosnia. New York: Fleming H. Revell Company. стр. 253. princess xenia montenegro.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 „Late Gossip of Foreign Capitals“. The Washington Post. 11 October 1899.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 „Princess Who May Wed Grand Duke“. The Washington Post. 7 September 1904.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 „Pretty Princesses: The Crop of Royal Brides in Europe“. New Zealand Star. 28 March 1903. Посетено на 29 October 2010.
  13. ↑ 13,0 13,1 „Fashionable Intelligence“. The Irish Times. 6 November 1902.
  14. ↑ „Brides Its Product; Remarkable Output of Queer Little Montenegro“. The Washington Post. 7 August 1904.
  15. ↑ „London Correspondence“. The Irish Times. 20 August 1904.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 „Society Outside The Capital“. The Washington Post. 14 January 1911.
  17. ↑ Miller, William (1896). The Balkans; Roumania, Bulgaria, Servia and Montenegro. London: T. Fisher Unwin. стр. 521. princess xenia montenegro.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 „Princess In Agreeable Exile“. The Washington Post. 6 January 1909.
  19. ↑ 19,0 19,1 „Montenegro Breaks Peace Negotiations“. The Washington Post. 20 January 1916.
  20. ↑ „Death of Mr. Devine“. The Observer. 28 December 1930.
  21. ↑ 21,0 21,1 „Montenegro in the magic eye of princess Xenia“. Galerija Fotografija. Архивирано од изворникот на 2013-05-13. Посетено на 29 October 2010.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Ксенија_Петровиќ_Његош&oldid=5233856“