Википедија

Климатско финансирање

Финансирањето на климата — „финансирање што има за цел да ги намали емисиите и да ги зајакне падовите на стакленички гасови и да има за цел да ја намали ранливоста, одржувањето и зголемувањето на отпорноста на човечките и еколошките системи на негативни влијанија од климатските промени“, како што е дефинирано во Рамката на Обединетите нации, постојан комитет за финансии на Конвенцијата за климатски промени (UNFCCC).[1] Терминот се користи во потесна смисла за да се однесува на трансферите на јавни ресурси од развиените во земјите во развој, во светлината на нивните обврски од Конвенцијата на ОН за климата да обезбедат „нови и дополнителни финансиски ресурси“ и во поширока смисла да се однесува на сите финансиски текови кои се однесуваат на ублажување и адаптација на климатските промени.[2][3]

Топ 10 институции за финансирање чиста енергија 2014 година

21-та сесија на Конференцијата на страните (COP) на UNFCCC (Париз 2015) вовел нов период за финансирање, политики и пазари за климата. Парискиот договор усвоен таму дефинира глобален акционен план за да го стави светот на пат да избегне опасните климатски промени со ограничување на глобалното затоплување на многу под 2 °C над прединдустриските нивоа. Вклучува финансирање за климата канализирано од национални, регионални и меѓународни субјекти за проекти и програми за ублажување на климатските промени и адаптација. Тие вклучуваат механизми за поддршка на климата и финансиска помош за активности за ублажување и адаптација за поттикнување и овозможување на транзицијата кон раст и развој со низок јаглерод, отпорен на климата преку градење капацитети, истражување и развој и економски развој.[4]

Истражување од 2021 година покажало дека фирмите од ЕУ имаат поголема веројатност да инвестираат во климата отколку американските фирми.

Заклучно со ноември 2020 година, развојните банки и приватните финансии не достигнале 100 милијарди американски долари годишно инвестиции предвидени во преговорите за климата на ОН за 2020 година [5] Сепак, во услови на економски пад на пандемијата СОВИД-19, 450 развојни банки ветиле дека ќе финансираат „зелено закрепнување“ во земјите во развој.[5]

За време на пандемијата КОВИД-19, климатските промени биле опфатени од 43% од претпријатијата во ЕУ. И покрај ефектот на пандемијата врз бизнисите, процентот на фирми кои планираат инвестиции поврзани со климата се искачила на 47%. Ова бил пораст од 2020 година, кога процентот на инвестиции поврзани со климата бил 41%.[6][7]

Текови на климатски финансии

уреди
 
Финансиски текови за ублажување и адаптација на климатските промени во земјите во развој

Во тек се голем број иницијативи за следење на тековите на меѓународните финансиски средства за климата. Аналитичарите од Иницијативата за климатска политика ги следат тековите на финансиските средства за климата од јавниот и приватниот сектор од различни извори на годишно ниво од 2011 година. Во 2019 година, тие процениле дека годишното финансирање за климата достигнало повеќе од 600 американски милијарди долари.[8] Оваа работа е вклучена во Рамковната конвенција на Обединетите нации за климатски промени, двогодишна проценка и преглед на финансиските текови на климата [9] и во поглавјето за финансирање на климата во Петтиот извештај за проценка на IPCC. Ова и други истражувања укажуваат на потреба од поефикасно следење на финансиските текови за климата.[10] Особено, тие сугерираат дека фондовите можат подобро да го синхронизираат нивното известување за податоците, да бидат доследни на начинот на кој ги известуваат своите бројки и да обезбедат детални информации за спроведувањето на проектите и програмите со текот на времето.

Проценките за климатскиот финансиски јаз - односно недостигот на инвестиции - варираат во зависност од географските области, секторите и вклучените активности, временската рамка и фазите, целта и основните претпоставки. Во 2010 година, Прелиминарните проценки на Извештајот за светскиот развој за потребите за финансирање за активностите за ублажување и адаптација во земјите во развој се движат од 140 до 175 милијарди американски долари годишно за ублажување во текот на следните 20 години со поврзани финансиски потреби од 265-565 милијарди американски долари и 30–100 милијарди американски долари годишно во периодот 2010–2050 година за адаптација.[11]

Светската енергетска перспектива (WEO) на Меѓународната агенција за енергија за 2011 година проценила дека со цел да се задоволи растечката побарувачка за енергија до 2035 година, 16,9 трилиони долари се предвидени за нови инвестиции за ново производство на електрична енергија, при што обновливите извори на енергија (РЕ) сочинуваат 60% од вкупниот број.[12] Капиталот потребен за задоволување на проектираната побарувачка на енергија до 2030 година изнесува 1,1 трилиони американски долари годишно во просек, распределени (речиси рамномерно) меѓу големите економии во развој (Кина, Индија, Бразил итн.) и вклучувајќи ги преостанатите земји во развој.[13] Се верува дека во следните 15 години на светот ќе му бидат потребни околу 90 трилиони долари во нова инфраструктура - најголемиот дел во земјите во развој и земјите со среден приход.[14] ИЕА проценува дека за ограничување на порастот на глобалната температура на под 2 степени до крајот на векот ќе бидат потребни просечни 3,5 трилиони долари годишно инвестиции во енергетскиот сектор до 2050 година [14]

 
Истражување на Европската инвестициска банка за инвестиции 2020 година за зелените фирми кои инвестираат во климата [15][16]

Се проценува дека само 0,12% од целото финансирање за истражувања поврзани со климата се трошат на општествените науки за ублажување на климатските промени.[17] Многу повеќе средства се трошат на природните научни студии за климатските промени, а значителни суми се трошат и на студии за влијанието и прилагодувањето кон климатските промени.[17] Се тврди дека ова е погрешна распределба на ресурсите, бидејќи најитната загатка во сегашниот момент е да се разработи како да се промени човечкото однесување за да се ублажат климатските промени, додека природната наука за климатските промени е веќе добро воспоставена и ќе има децении и векови да се справи со адаптацијата.[17]

Мултилатерални климатски финансии

уреди

Мултилатералните климатски фондови (т.е. управувани од повеќе национални влади) се важни за исплата на пари во финансирањето на климата. Најголемите мултилатерални климатски фондови се Климатските инвестициски фондови (CIFs), Зелениот климатски фонд (GCF), Фондот за адаптација (AF) и Глобалниот еколошки фонд (GEF).[18] Во 2016 година, овие четири фондови одобриле 2,78  милијарди долари проектна поддршка. Индија добила најголем вкупен износ на поддршка од една земја, а потоа следеле Украина и Чиле. Најмногу средства по лице добил Тувалу, а потоа Самоа и Доминика. САД се најголемиот донатор во четирите фондови, додека Норвешка дава најголем придонес во однос на големината на населението.[19] Повеќето мултилатерални климатски фондови користат широк опсег на финансиски инструменти, вклучувајќи грантови, капитал и опции за ублажување на ризикот. Тие се наменети да се натрупаат во други извори на финансии, без разлика дали се од домашни влади, други донатори или приватниот сектор. Програмата Climate-Smart Urbanization е иницијатива на Климатски инвестициски фондови (CIF) наменета за поддршка на градовите. Климатските инвестициски фондови се важни во финансирањето на климата од 2008 година.[20][21]

Зелениот климатски фонд моментално е најголемиот мултилатерален климатски фонд, а практикантите за климатски промени и развој се фокусирани на тоа да го видат протокот на овие ресурси.

Климатското финансирање од шесте најголеми светски мултилатерални банки за развој (MDB) се искачило на највисоко ниво во последните седум години од 35,2 милијарди долари во 2017 година. Според ИРЕНА, глобалната енергетска транзиција може да придонесе до 19 трилиони долари како економски добивки до 2050 година.

Од 2012 година, Европската инвестициска банка обезбедила 170 милијарди евра финансирање за климата, со што се финансирани над 600 милијарди евра во програми за ублажување на емисиите и помагање на луѓето да одговорат на климатските промени и исцрпувањето на биолошката разновидност низ Европа и светот.[22][23]

Приватни климатски финансии

уреди

Јавните финансии традиционално се значаен извор на инвестиции во инфраструктурата. Сепак, јавните буџети често се недоволни за поголеми и посложени инфраструктурни проекти, особено во земјите со пониски приходи. Инвестициите компатибилни со климата често имаат поголеми инвестициски потреби од конвенционалните мерки (фосилни горива),[24] и исто така може да носат повисоки финансиски ризици бидејќи технологиите не се докажани или проектите имаат високи однапред трошоци.[25] Доколку земјите сакаат да пристапат до обемот на бараното финансирање, од клучно значење е да се земе предвид целосниот спектар на извори на финансирање и нивните барања, како и различните механизми достапни од нив, и како тие можат да се комбинираат.[26] Поради тоа, се повеќе се признава дека ќе бидат потребни приватни финансии за да се покрие финансискиот недостиг.

Приватните инвеститори би можеле да бидат привлечени кон одржливи урбани инфраструктурни проекти каде што се предвидува доволен поврат на инвестицијата врз основа на тековите на приходите од проектот или отплатата на државниот долг со низок ризик. Според тоа, банкарската способност и кредитната способност се предуслови за привлекување приватни финансии.[27] Потенцијалните извори на финансирање за климата вклучуваат комерцијални банки, инвестициски компании, пензиски фондови, осигурителни компании и суверени богати фондови. Овие различни типови на инвеститори ќе имаат различни очекувања за ризик-поврат и инвестициски хоризонти, а проектите ќе треба да бидат соодветно структурирани.[28]

Владите имаат на располагање низа механизми за финансирање и финансирање за да обезбедат финансии од приватни инвеститори, вклучувајќи капитал, долг, грантови или инструменти за ублажување на ризикот, како што се гаранции. Некои од овие инструменти ќе се користат рутински како дел од владината база за финансирање; други може да бидат распоредени за да ја мобилизираат инвестицијата за одреден климатски проект.

Методи и средства

уреди

Размена на долг за клима

уреди

Размените долг-за-клима се случуваат кога долгот акумулиран од една земја се отплаќа по нови дисконтни услови договорени меѓу должникот и доверителот, каде што средствата за отплата во локална валута се пренасочуваат кон домашни проекти кои ги поттикнуваат активностите за ублажување на климата и адаптација.[29] Активностите за ублажување на климата кои можат да имаат корист од размена на долг за клима вклучува проекти кои го подобруваат секвестрацијата на јаглеродот, обновливата енергија и зачувувањето на биолошката разновидност, како и на океаните.

На пример, Аргентина успеала да спроведе таква размена што ја спровела тогашната министерка за животна средина, Ромина Пиколоти. Вредноста на адресираниот долг изнесувала 38.100.000 американски долари, а замена за животната средина 3.100.000 американски долари, која била пренасочена кон зачувување на биолошката разновидност, шумите и други активности за ублажување на климата.[30] Сејшелите во соработка со Nature Conservancy, исто така, презеле слична размена на долг за природа, каде долгот од 27 милиони американски долари бил пренасочен за формирање морски паркови, зачувување на океаните и активности за екотуризам.[31]

Цели на климатски финансии

уреди

Climate Finance работи на обезбедување на потребната монетарна поддршка за борба против негативните влијанија на климатските промени. Ја поврзува владината интервенција со приватниот сектор за развивање иновативни решенија за климатските промени. Некои од нив вклучуваат прочистување на загадувачите, енергетска ефикасност и инфраструктура.

Примарната цел на извршната наредба на Бајден е да „охрабри доследно, транспарентно, разбирливо, споредливо и точно откривање на финансискиот ризик поврзан со климата, вклучувајќи го и физичкиот и транзицискиот ризик“. Дејствувањето на таа опасност, тврди тој, е исто толку важно како да се осврне на тоа како таа несразмерно влијае на сиромашните популации, особено на обоените луѓе. Во март 2021 година, SEC побарал јавна повратна информација за активностите што треба да ги преземе за да се осигура дека јавните корпорации се искрени за нивните климатски ризици и последици.[32]

Економски трошоци за климатски промени

уреди
 
Физичките ризици од климатските промени се на врвот на списокот на грижи за компаниите од САД и ЕУ во инвестициите.[33]

Зголемување на температурата:

Експертите шпекулираат дека ако глобалните температури се зголемат за 3,2 °C, тоа би можело да го намали светскиот БДП до 18% Овој пад би можел да се ограничи на 4% доколку се исполнат целите поставени во Парискиот договор.

Покачување на нивото на морето:

Ова би предизвикало почести и тешки поплави во крајбрежните региони и има потенцијал да предизвика штети од трилиони долари, како и да ги загрози безброј животи на оние што живеат во крајбрежните региони.

Природни непогоди:

Тие вклучуваат земјотреси, шумски пожари, лизгање на кал, суши и други природни појави. Тие го чинеле светот 640,3 милијарди долари во последните 5 години.

Некои банкарски регулатори веќе почнале да преземаат чекори во овој поглед. Во септември, Комисијата за тргување со фјучерси на стоки станала првиот американски регулатор кој експлицитно предупредил дека зголемувањето на температурите може да ја загрози финансиската стабилност на САД.

Тековно финансирање на обновливите извори на енергија и зелените алтернативи

уреди

Некои проценки велат дека се потребни 100 милијарди долари секоја година за финансирање на потребните климатски инвестиции. Сепак, повеќето земји немаат ресурси, што бара од побогатите развиени нации да придонесат најмногу. Исто така, важно е да се забележи дека износот на пари што би можел да се изгуби поради настаните од климатските промени веројатно го надминува износот неопходен за спроведување одржливи иницијативи

Финансиски стимулации

уреди

Данокот на јаглерод е цена поставена од владата што компаниите и потрошувачите мора да ја платат за секој тон испуштен стакленички гас. Постојат два вида даноци за јаглерод кои вклучуваат данок на емисии и данок на стоки. Друг концепт е Систем за тргување со емисии (ETS) кој поставува пазарна цена на емисиите и создава ограничување на вкупните дозволени емисии додека им дозволува на компаниите да ги купуваат/продаваат овие дозволи. Намалувањето на субвенциите за нафтените компании е исто така важен начин за ублажување на ефектите од климатските промени. Субвенциите ја намалуваат цената на фосилните горива што ја поттикнува потрошувачката на овие горива и за возврат ги зголемува емисиите. 53 земји неодамна ги реформирале субвенциите за фосилни горива, но годишните субвенции сè уште изнесуваат речиси половина трилион долари.

Наводи

уреди
  1. ↑ „Documents | UNFCCC“. unfccc.int (англиски). Посетено на 2018-09-08.
  2. ↑ Oscar Reyes (2013), "A Glossary of Climate Finance Terms", Institute for Policy Studies, Washington DC, p. 10 and 11
  3. ↑ „Search | Eldis“. Архивирано од изворникот на 2017-06-21. Посетено на 2022-05-04.
  4. ↑ Barbara Buchner, Angela Falconer, Morgan Hervé-Mignucci, Chiara Trabacchi and Marcel Brinkman (2011) "The Landscape of Climate Finance" A CPI Report, Climate Policy Initiative, Venice (Italy), p. 1 and 2.
  5. ↑ 5,0 5,1 „Banks around world in joint pledge on 'green recovery' after Covid“. the Guardian (англиски). 2020-11-11. Посетено на 2020-11-12.
  6. ↑ Bank, European Investment (2022-01-12). EIB Investment Report 2021/2022: Recovery as a springboard for change (англиски). European Investment Bank. ISBN 978-92-861-5155-2.
  7. ↑ „Latest EIB survey: The state of EU business investment 2021“. European Investment Bank (англиски). Посетено на 2022-01-31.
  8. ↑ „Global Landscape of Climate Finance 2019“. CPI.
  9. ↑ „Biennial Assessment and Overview of Climate Finance Flows | UNFCCC“. unfccc.int.
  10. ↑ „Watson, C., Nakhooda, S., Caravani, A. and Schalatek, L. (2012) The practical challenges of monitoring climate finance: Insights from Climate Funds Update. Overseas Development Institute Briefing Paper“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 2014-01-01. Посетено на 2022-05-04.
  11. ↑ World Bank Group(2010), "World Development Report 2010: Development and Climate Change, World Bank Groupe, Washington DC, ch. 6, p. 257
  12. ↑ International Energy Agency (2011). World Energy Outlook 2011, OECD and IEA, Paris (France), Part B, ch.2
  13. ↑ International Energy Agency (2011). World Energy Outlook 2011}, OECD and IEA, Paris (France), Part B, ch.2
  14. ↑ 14,0 14,1 „Climate Finance“. World Bank (англиски). Посетено на 2018-09-08.
  15. ↑ „Firms brace for climate change“. European Investment Bank (англиски). Посетено на 2021-10-12.
  16. ↑ EIB Investment Report 2020/2021: Building a smart and green Europe in the COVID-19 era (англиски). European Investment Bank. 2021-01-21. ISBN 978-92-861-4811-8.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 Overland, Indra; Sovacool, Benjamin K. (2020-04-01). „The misallocation of climate research funding“. Energy Research & Social Science (англиски). 62: 101349. doi:10.1016/j.erss.2019.101349. ISSN 2214-6296.
  18. ↑ „Climate Finance | UNFCCC“. unfccc.int (англиски). Посетено на 2018-12-03.
  19. ↑ „Mapped: Where multilateral climate funds spend their money“. Carbon Brief. 2017.
  20. ↑ „Climate Investment Opportunities in Cities - An IFC Analysis“. www.ifc.org (англиски). Посетено на 2021-04-15.
  21. ↑ „10 Years of Climate Action“. Climate Investment Funds (англиски). 2019-05-31. Посетено на 2021-04-15.
  22. ↑ „CIS Interview: Vice President Ambroise Fayolle, the European Investment Bank“. CIS (англиски). 2020-10-27. Посетено на 2021-05-18.
  23. ↑ „A plan for the long haul to contribute finance to the European Green Deal“. European Investment Bank (англиски). Посетено на 2021-05-18.
  24. ↑ „Exploring the economic case for climate action in cities“. Global Environmental Change. 35: 93–105. 2015. doi:10.1016/j.gloenvcha.2015.07.009.
  25. ↑ Schmidt, TS (2014). „Low-carbon investment risks and de-risking“. Nature Climate Change. 4 (4): 237–239. Bibcode:2014NatCC...4..237S. doi:10.1038/nclimate2112.
  26. ↑ Understanding 'bankability' and unlocking climate finance for climate compatible development, Climate & Development Knowledge Network, 31 July 2017
  27. ↑ „Financing Low-Carbon, Climate-Resilient Cities“ (PDF). Coalition for Urban Transitions. 2018. Архивирано од изворникот (PDF) на 2018-04-12. Посетено на 2018-04-11.
  28. ↑ „Global Review of Finance for Sustainable Urban Infrastructure“. Coalition for Urban Transitions. 2017.
  29. ↑ Picolotti, Romina; Zaelke, Durwood; Silverman-Roati, Korey; Ferris, Richard (2020). „Debt-for-Climate Swaps“ (PDF). Institute for Governance and Sustainable Development: 3. Наводот journal бара |journal= (help)
  30. ↑ „Debt-for-Climate Swaps Can Help Developing Countries Make a Green Recovery“. Sustainable Recovery 2020 (англиски). November 13, 2020. Архивирано од изворникот на 2020-11-26. Посетено на 2020-12-01.
  31. ↑ Goering, Laurie (2020-09-07). „Debt swaps could free funds to tame climate, biodiversity and virus threats“. Reuters (англиски). Посетено на 2020-12-01.
  32. ↑ „POLITICO Pro“. subscriber.politicopro.com. Посетено на 2022-04-28.
  33. ↑ Bank, European Investment (2022-01-12). EIB Investment Report 2021/2022: Recovery as a springboard for change (англиски). European Investment Bank. ISBN 978-92-861-5155-2.

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Климатско_финансирање&oldid=5229418“