Вестфалски мир

мировен договор по Триесетгодишната и Осумдесетгодишната војна

Вестфалски мир (германски: Westfälischer Friede) — серија на мировни договори потпишани помеѓу мај и октомври 1648 година во Оснабрик и Минстер, со кои бил ставен крај на Триесетгодишната војна (1618-1648). Со договорот, Кралството Шпанија формално ја признала независноста на Холандската Република.

„Ратификување на договорот во Минстер“ од Герард Терборх (1648)

Во преговорите за мир биле вклучени вкупно 109 делегации од европските сили, вклучувајќи го и светиот римски цар Фердинанд III, Филип IV од Шпанија, Кралството Франција, Кралството Шведска, Холандската Република, кнезовите на Светото Римско Царство и водачите на слободните царски градови. Договорите што го сочинувале мировниот договор биле:

  • Мирот од Минстер помеѓу Холандската Република и Кралството Шпанија потпишан на 30 јануари и ратификуван во Минстер на 15 мај 1648 година; и
  • Два комплементарни договори потпишани на 24 октомври 1648 година, и тоа:
    • Договорот од Минстер (Instrumentum Pacis Monasteriensis, IPM) меѓу Светото Римско Царство и Франција со нивните сојузници.
    • Договорот од Оснабрик (Instrumentum Pacis Osnabrugensis, ИПО) за вклучување на Светото Римско Царство, Кралството Шведска и нивните сојузници.

Вестфалскиот мир претставувал основен преседан за создавање на нов систем на политичкиот поредок во Средна Европа, подоцна наречен „Вестфалски суверенитет“, врз основа на концептот на соработка на постојните суверени држави. Меѓудржавните агресии требало да се одржат во тек со рамнотежата на моќта. Нормата е основана од мешање во внатрешните работи на друга држава. Како европското влијание се ширело низ целиот свет, овие Вестфалски принципи, особено на концептот на суверени држави, станале централно место во меѓународното право и на постоечкиот светски поредок.

Моќта на Фердинанд III спротивно на уставот на Светото Римско Царство му била одземена и им се вратила на владетелите на кралските членки. Со овој амандман е дозволено владетелите на кралските членки самостојно да одлучуваат за своите верски обожувања. Протестантите и католиците се редефинирале како еднакви пред законот и на калвинизмот било дадено законско признавање. Независноста на Холандската Република исто така обезбедила безбедна земја за европските Евреи.

Папата Инокентиј X го нарекол договорот „нула, празнина, неважечки, неправеден, отвратителен, развратен, пуст, празен во значењето и ефектот за сите времиња“.