Битка кај Клокотница

Битката кај Клокотница се случила на 9 март 1230 година во близина на селото Клокотница (денес во Хасковската област, Бугарија). Како резултат, Второто Бугарско Царство уште еднаш се појави како најмоќната држава во Југоисточна Европа. Сепак, бугарската моќ наскоро биде оспорена и надмината од растечката Никејската империја.

Битка кај Клокотница
Дел од римско-бугарските војни
Датум 9 март 1230
Место Клокотница, Бугарија
Исход Бугарска победа
Завојувани страни
Бугарско Царство

Кумани

Солунска Империја
Команданти и водачи
Иван Асен II Теодор Комнин Дука зароб.
Сила
25,000 Големи сили
Жртви и загуби
Лесни Дел од војската била убиена или заробена, но на повеќето луѓе им било дозволено да се вратат во своите земји како неповредени.

Потекло на судирот

уреди

Околу 1221–1222 година, царот Иван Асен II Бугарски склучил сојуз со Теодор Комнин Дука, владетелот на Епир. Обезбеден со договорот, Теодор успеал да го освои Солун од Латинското Царство, како и земјите во Македонија, вклучително и Охрид, и да го основа Солунското царство. По смртта на латинскиот император Роберт Куртене во 1228 година, Иван Асен II се сметал за најверојатен избор за регент на Балдуин II. Теодор сметал дека Бугарија е единствената пречка што му преостанува на патот кон Цариград и на почетокот на март 1230 година тој ја нападнал земјата, раскинувајќи го мировниот договор и без објавување на војна.

Битката

уреди
 
Трновскиот натпис на царот Иван Асен Втори во црквата „Св. 40 маченици“ во чест на победата кај Клокотница на 9 март 1230 година.

Теодор Комнин повикал голема војска, вклучително и западни платеници. Тој бил сигурен во победата дека го понел целиот кралски двор со себе, вклучувајќи ги и сопругата и децата. Неговата војска полека се движела и ги ограбувала селата на патот. Кога бугарскиот цар дознал дека државата е нападната, тој собрал мала војска од неколку илјади луѓе (вклучувајќи Кумани[1]) и брзо тргнал кон југ. За четири дена Бугарите поминале растојание трипати подолго отколку што поминала војската на Теодор за една недела.

На 9 март, двете војски се сретнале во близина на селото Клокотница. Се вели дека Иван Асен II наредил прекршениот договор за заемна заштита да му се залепи на копјето и да се користи како знаме. Тој бил добар тактичар и успеал да го опколи непријателот, кои биле изненадени што наскоро се сретнале со Бугарите. Битката продолжила до зајдисонце. Луѓето на Теодор биле целосно поразени, само мала сила под неговиот брат Мануил успеа да избега од бојното поле. Останатите биле убиени во битката или заробени, вклучувајќи го и кралскиот двор на Солун и самиот Теодор.

Податотека:Tsar Ivan Assen II before the Battle of Klokotnitsa - March 9, 1230 by Vasil Goranov.jpg
Цар Иван Асен II пред Битката кај Клокотница - 9 март 1230 година Уметник: Васил Горанов

Трновскиот натпис на Иван Асен II

уреди

Со цел да се одбележи битката, бугарскиот цар направил врежан натпис во една од мермерните столбови во црквата „Св. четириесет маченици“ во главниот град на Бугарското Царство, Велико Трново. Меѓу сите постојни документи, текстот на овој натпис е најточен доказ за резултатот и последиците од битката:

„Во годината на Светот 6738 (1230), трет индикт . Иван Асен во Христа Бог вистински цар и суверен на Бугарите, син на стариот цар Асен, израснат од темелите и украсен со уметност оваа света црква во името на Светите 40 маченици, со чија помош во дванаесеттата година од моето владеење кога се украсуваше овој храм. Отидов во војна во Романија (Тракија н.з.) и ја победив грчката војска и го заробив нивниот Цар (император н.з.), Кир Теодор Комнин, заедно со сите негови болјари. И ја окупирав целата негова земја од Одрин до Драч, грчки и исто така албански и српски; и градовите околу Цариград и токму со овој град управуваа Франки (Латини н.з.), но исто така беа потчинети на моето царство; затоа што тие немаа друг Цар освен мене и благодарение на мене ги поминаа своите денови, затоа што Бог го нареди ова, затоа што без Него не се прави ниту дело, ниту збор. Слава Му засекогаш, Амин“.[2]

Последица

уреди
 
Балканот после битката кај Клокотница

Иван Асен II веднаш ги ослободи заробените војници без никакви услови и благородниците биле одведени во Трново. Неговата слава дека е милостив и праведен владетел одела до таму, што пред неговиот марш кон земјите на Теодор Комнин и неодамна освоените територии на Теодор во Тракија и Македонија, Бугарија ги вратила без отпор. Самиот Солун станал бугарски вазал под водство на братот на Теодор, Мануил. Иван Асен II сепак не бил во можност да го покори срцето на Епир, ниту Средна Грција. Понатаму, по смртта на Иван Асен II, вазалството на Епир кон Бугарското Царство престанало и Бугарија преминала во брз политички пад, во меѓувреме Епирското Деспотство уште еднаш пораснало под раководство на Епирскиот Михаил II, кој освоил многу земји од опаѓачкото Царство.

Наводи

уреди
  1. Akropolites, George (2007). The History. Преведено од Macrides, Ruth. Oxford: Oxford University Press. стр. 178. ISBN 978-0-19-921067-1.
  2. Трновскиот натпис на царот Иван Асен II во црквата „Св. 40 маченици“ во чест на победата кај Клокотница на 9 март 1230 година.

Библиографија

уреди
  • Акрополит, Ѓорѓи, Историјата.
  • Дујчев, Иван. Из старата българска книжнина, т. II, С. 1944 година, с.38–39
  • Златарски, Васил Н., История на българската държава през средните векове, Т. III, Второ българско царство, с. 587–596 година
  • Успенски, Фјодор, О древностях города Трирнова, Известія Руского Археалогического Института во Константинополе, 1901, VII, вып 1, с.6–7 и табл. 5