Википедија

Белуџиски јазик

Белуџискиот е западноирански јазик, од групата на индоирански јазици од семејството на индоевропски јазици.[2] Белуџискиот е мајчин јазик на Белуџите во регионот Белуџистан во Иран и Пакистан. Исто така, за некои Брахуи јазикот е втор јазик. Белуџискиот е еден од деветте службени јазици во Пакистан и покраински јазик во Иран.

Белуџиски јазик
بلۏچی balòci Balóćí
Белуџиски на персиско писмо
Застапен воПакистан, Иран, Авганистан, Туркменистан, ОАЕ, Оман
НародБелуџи
Говорници7.6 милиони  (2007)[1]
Јазично семејство
Статус
Службен воПакистан Белуџистан, Пакистан; Иран Систан и Белуџистан, Иран
Регулативен органБелуџиска Академија (Пакистан)
Јазични кодови
ISO 639-2bal
ISO 639-3bal — опсежен код
Поединечни кодови:
bgp — источнобелуџиски
bgn — западнобелуџиски
bcc — јужнобелуџиски
Linguasphere58-AAB-a > 58-AAB-aa (источнобелуџиски) + 58-AAB-ab (западнобелуџиски) + 58-AAB-ac (јужнобелуџиски) + 58-AAB-ad (башкарди)
Белешка: Оваа статија содржи МФА-фонетски знаци во Уникод.

Класификација уреди

Белуџискиот е дел од групата на северозападни ирански јазици, кои пак се дел од западноиранските јазици од поголемата група на ирански јазици. Иранските јазици се дел од индоевропските јазици. Белуџискиот е сроден со останатите северозападни ирански јазици, како што е курдскиот јазик на пример. Врз јазикот се забележува влијание од останатите јазици во Пакистан, како што е синдскиот јазик на пример.

Фонологија уреди

Самогласки уреди

Белуџискиот има најмалку осум самогласки: пет долги самогласки и три кратки.[3] Долгите се /aː/, /eː/, /iː/, /oː/, и /uː/. Кратките се /a/, /i/ и /u/.

Согласки уреди

уснени забни алвеоларни ретрофлексни палатоалвеоларни палатални веларни глотални
екплозивни p b t d ʈ ɖ k ɡ ʔ
африкативни t͡ʃ d͡ʒ
фрикативни s z ʃ ʒ[cn 1] h[cn 2]
треперливи ɾ ɽ[cn 3]
носни m n
апроксимантни w l j

Белешки

  1. ↑ Зборови со /ʒ/ не се чести.
  2. ↑ /h/ на почетокот на зборот се испушта.
  3. ↑ Има ограничена употреба.

Наводи уреди

  1. ↑ Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007
  2. ↑ "Eastern Iranian languages". Архивирано на 28 март 2009 г. Encyclopedia Iranica. "Baluchi, a North-Western Iranian language, is spoken chiefly in Pakistan, in the south-eastern corner of the Iranophone area."
  3. ↑ See Farrell (1990) for Southern Balochi (as spoken in Karachi, Pakistan, and Axenov (2006) for Western Balochi as spoken in Turkmenistan.

Дополнителни информации уреди

Фонологија

  • Elfenbein, Josef (1997). „Balochi Phonology“. Во Kaye, Alan S. (уред.). Phonologies of Asia and Africa. 1. стр. 761–776. ISBN 1-57506-017-5.

Граматика

  • Axenov, Serge. 2006. The Balochi language of Turkmenistan: A corpus-based grammatical description. Uppsala, Sweden: Acta Uppsala Universitet.
  • Barker, Muhammad A. & Aaqil Khan Mengal. 1969. A course in Baluchi. Montreal: McGill University.
  • Collett, Nigel A. 1983. A grammar, phrase book, and vocabulary of Baluchi. Abingdon: Burgess & Son.
  • Farrell, Tim. 1989. A study of ergativity in Balochi.' M.A. thesis: School of Oriental & African Studies, University of London.
  • Farrell, Tim. 1990. Basic Balochi: An introductory course. Naples: Instituto Universitario Orientale, Dipartimento di Studi Asiatici.
  • Farrell, Tim. 1995. Fading ergativity? A study of ergativity in Balochi. In David C. Bennett, Theodora Bynon & B. George Hewitt (eds.), Subject, voice, and ergativity: Selected essays, 218–243. London: School of Oriental and African Studies, University of London.
  • Gilbertson, George W. 1923. The Balochi language. A grammar and manual. Hertford: Stephen Austin & Sons.
  • Gilbertson, George W. 1925. English-Balochi colloquial dictionary. Hertford: Stephen Austin & Sons.
  • Jahani, Carina. 1990. Standardization and orthography in the Balochi language. Studia Iranica Upsaliensia. Uppsala, Sweden: Almqvist & Wiksell Internat.
  • Jahani, Carina. 2000. Language in society: Eight sociolinguistic essays on Balochi. Uppsala, Sweden: Acta Universitatis Upsaliensis.
  • Korn, Agnes. 2009. Marking of arguments in Balochi ergative and mixed constructions. In Simin Karimi, VIda Samiian & Donald Stilo (eds.) Aspects of Iranian Linguistics, 249–276. Newcastle upon Tyne (UK): Cambridge Scholars Publishing.

Надворешни врски уреди

pʰ  Оваа статија поврзана со индоирански јазици е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Белуџиски_јазик&oldid=5166213“