Архипелаг — подрачје со група острови во дадена водна површина кои се сметаат за физиогеографска целина. Поимот потекнува од старогрчките зборови ἄρχι-, „главен“ и πέλαγος „море“),[1] и првично однесувал на Егејското Море.

Егејското Море со неговите бројни острови. Ова е потеклото на поимот „архипелаг“.
Архипелагот Мергуи во Мјанмар.

Познати примери за архипелази се оние на Индонезија, Јапонија, Филипините, Нов Зеланд, Малдивите, Британските Острови, Бахамите, Егејските Острови, Хаваите, Порторико, Канарските Острови, Мадејра и Азорите.

Географски видови уреди

Архипелазите се среќаваат во изолација, обиколени со големи водни површини, или пак во соседство на голема копнена маса. На пример, Шкотска има преку 700 острови кои сочинуваат архипелаг, но највеќето се релативно блиску до брегот.

Честопати архипелазите се од вулканска природа, распоредени како долги островски лакови настани со субдукција или во тектонски жаришта, но можат да бидат и производ на ерозија, таложење и изгидање на земјиштето. Зависно од нивното географско потекло, островите кои сочинуваат архипелази можат бидат океански острови, континентални откршоци или континентални острови.[2]

Океански острови уреди

Океанските острови се претежно од вулканско потекло и мошне оддалечени од најблискиот континент. Такви примери се Хавајските Острови и Велигденскиот Остров во Тихиот и Амстердам во јужниот Индиски Океан.

Континентални откршоци уреди

Континенталните откршоци се делчиња од копнената маса кои се одвоиле од неа поради тектонските движења. Такви се Фараљонските Острови кај Калифорнија, САД.

Континентални архипелази уреди

Островските групи кои лежат недалеку од континентот се сметаат за континентални кога го делат истиот континентален гребен со копното. Пример се островите на Внатрешниот Премин во Британска Колумбија, Канада.

Занимливости уреди

Најголема архипелашка држава на светот по површина и население е Индонезија.[3]

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. „архипелаг“ — Лексикон на македонскиот јазик
  2. Whittaker R. J. & Fernández-Palacios J. M. (2007) Island Biogeography: Ecology, Evolution, and Conservation. New York, Oxford University Press
  3. Индонезија. Светска книга на факти. Вашингтон: ЦИА. 4 декември 2008. Архивирано од изворникот на 10 декември 2008. Посетено на 7 декември 2008. (македонски)

Надворешни врски уреди