Арам Хачатурјан (ерменски: Արամ Խաչատրյան; руски: Аpaм Ильич Xaчaтypян; 6 јуни 1903 - 1 мај 1978) — прочуен ерменски композитор во чии дела често се среќаваат влијанија од ерменската народна музика. Важи за еден од водечките советски композитори.[1][2]

Арам Хачатурјан
Արամ Խաչատրյան
Животописни податоци
Роден(а)6 јуни 1903
Знаме на Русија
Знаме на Русија
Тбилиси, Грузија, Руско царство
ПотеклоЕрменец
Починал(а)1 мај 1978
Знаме на Руската СФСР
Знаме на Руската СФСР
Москва, Русија, СССР (погребан во Ереван, Ерменија)
ЗанимањаКомпозитор
Диригент

Живот уреди

Арам Илич Хачатурјан е роден во Тбилиси, Грузија (тогаш дел од Руската Империја) во сиромашно ерменско семејство. Во неговата младост тој бил фасциниран од музиката околу него, но отпрвин не ја изучувал. Во 1921 тој доаѓа во Москва за да му се придружи на својот брат, без да знае ни збор руски. Иако без речиси никакво музичко образование, Хачатурјан покажал таков голем талент, што бил примен во Гнесинската музичка школа каде учел виолончело кај Михаил Гнесин и каде започнал да учи композиција (1925). Во 1929, тој се префрла на Московскиот конзерваториум каде учи кај Николај Мјасковски. Во 1930-тите се оженил за композиторот Нина Макарова, соученик во класот на Мјасковски. Во 1951, Хачатурјан станува професор на Гнесинскиот државен музичко-педагошки инстутут (Москва) и на Московскиот конзерваториум. Тој исто така држел важни функции во Синдикатот на Композиторите, кој подоцна се изјаснил дека Хачатурјановите дела се „формалистичка“ музика, заедно со делата на Прокофиев и Шостакович. Меѓутоа овие тројца композитори станале т.н. „титани“ на советската музика, уживајќи светска слава како водечки композитори на XX век.

Музика уреди

 
Сцена од балетот Спартак

Во Хачатурјановите дела спаѓаат концерти за виолина, виолончело и пијано , концерт-рапсодии за истите иснтрументи, три симфонии – од кои третата содржи делови за тринесет додатни труби и органа, како и балетите Спартак и Гајана. Во последниот чин на Гајана го среќаваме веројатно најпознатиот став од овој композитор - „Танцот на сабјите“. Хачатурјан компонирал и филмска музика и придружна музика за театарски дела како продукцијата на Лермонтовиот Маскенбал (1941). За високиот филмски квалитет на неговата музика во Спартак сведочи употребата на делото во разни ТВ програми, особено во Британија. Хачатурјан исто така е композиторот на државната химна на Ерменската ССР, чија мелодија е една од петте моментални кандидати за следната химна на Ерменија.

Наводи уреди

  1. Huang, Hao, уред. (1999). Music in the 20th century: Volume 2. M. E. Sharpe. стр. 341. ISBN 9780765680129. Aram Khachaturian was a leading Soviet composer...
  2. Encyclopedia of Music in the 20th Century 2013

Извори уреди

  • Ehrenburg, I, Khachaturian, A., & Pomerantsev, V. (1953). Three Soviet artists on the present needs of Soviet art. Soviet Studies, 5(4), 427-434.
  • Yuzefovich (Јузефович), V. (1985). Aram Khachaturyan (N. Kournokoff & V. Bobrov, Trans.). New York: Sphinx Press.

Надворешни врски уреди