Виолина
Виолина[1][2], цигулка[3][4], ќемане[5][6] или кемане[7][8] — гудачки инструмент кој има четири жици, кои се штимаат во интервал на чиста квинта. Жиците, почнувајќи од најдлабоката, се штимаат во висина на следните тонови: ге (g), де1 (d1), а1 (а1), е2 (е2). Виолината е најмалиот инструмент во семејството на гудачки (жичени) инструменти, каде уште спаѓаат и виолата, виолончелото и контрабасот.
ⓘ
 стандардна современа виолина прикажана од напред и од страна | |
| Класификација | |
|---|---|
| Скала | |
 | |
| Сродни инструменти | |
Делови на виолината
уредиВиолината се состои од два главни дела: гудало (лак) и виолина.[9]
Гудало (лак) - должината на гудалото изнесува 74 сантиметри, а тежината варира помеѓу 55 и 65 грама (обично е околу 60 грама). Главните негови делови се:
- Стап - претежно изграден од дрво наречено пернабуко, бидејќи доаѓа од истоимената област во Бразил. Ова дрво е силно и флексибилно во исто време, што е главна одлика за правење добро гудало. Прв кој почнал да го користи тоа дрво за оваа намена, бил творецот Тоурте, на крајот од 18. век.
- Струни - направени од обработени коњски влакна, прицврстени на двата краја на гудалото (лакот), горниот - врв и долниот - т.н.. жабица. Едно гудало содржи околу 150 коњски влакна. Жабицата се затега со завртка изработена од метал, со чија помош се затегаат и отпуштаат струните. Неопходно е да се спомене и калафониумот, средството за премачкување на струните, за да се оствари подобар контакт помеѓу гудалото и жиците. Калафониумот се прави од смола.
Виолина - виолината се состои од кутија (резонатор), која го засилува звукот на жиците. Нејзиниот горен дел е од смреково дрво, со исечени отвори во форма на латиничната буква ф, и затоа се викаат f-отвори. Долната страна - дното е направена од јаворово дрво. Страниците на кутијата се составени од шест штички, на чии состави со горната и долната страница, од внатрешната страна, се поставени клинови. Кутијата продолжува со заоблен врат. Помеѓу вратот и главата се наоѓа праг, штичка од тврдо дрво(абонос). Во главата се всадени четири чивии, а главата завршува со полжав. На кутијата се наоѓа мовче (кобилица) - тенка дрвена штичка, чија функција е да го пренесува треперењето на жиците врз кутијата, а нејзината заобленост на горната страна овозможува свирење на секоја жица посебно. На долниот крај на кутијата жиците се прицврстени со т.н. кордар. Кордарот со еден јазол што поминува преку долниот праг е прицврстен за едно копче.
Виолината како тема во уметноста и во популарната култура
уредиВиолината се јавува како тема во делата од уметноста и популарната култура, како:
- „Виолина и малку нервоза“ (руски: Скрипка и немного нервно) — песна на рускиот поет Владимир Мајаковски од 1914 година.[10]
- „Виолина“ — песна на српскиот поет Владислав Петковиќ - Дис.[11]
- „Виолина“ — песна на српскиот поет Васко Попа.[12]
- „Виолина“ — песна на македонскиот поет Наум Целакоски од 1991 година.[13]
- „Виолината на Ротшилд“ (руски: Скрипка Ротшильда) — расказ на рускиот писател Антон Чехов од 1894 година.
Надворешни врски
уредиИзвори
уреди- ↑ „виолина“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „виолина“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „цигулка“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „цигулка“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „ќемане“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „ќемане“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „кемане“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „кемане“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ Виолина (срп.)
- ↑ Владимир Мајаковски, Песме и поеме. Нови Сад: Академска књига, 2015, стр. 44-45.
- ↑ Владислав Петковић-Дис, Песме. Београд: Рад, 1960, стр. 32-33.
- ↑ Васко Попа, Поезија (избор). Скопје: Култура; Београд: Нолит, 1968, стр. 20-21.
- ↑ Наум Целакоски, Пролог, 1998, стр. 21-22.