Црква „Св. Катерина“ - Солун

црква во Солун

Света Катерина (грчки: Αγίας Αικατερίνης) — средновековна црква во градот Солун, Егејска Македонија. Влегува во состав на Солунската епархија на Цариградската патријаршија.[1] Во 1988 г. е прогласена за светско наследство на УНЕСКО како дел од Ранохристијанските и византиски споменици во Солун.[2][3]

Света Катерина
Αγίας Αικατερίνης
Поглед на црквата
Карта
40°38′35.34″N 22°56′39.49″E / 40.6431500° СГШ; 22.9443028° ИГД / 40.6431500; 22.9443028
МестоСолун
ЗемјаЕгејска Македонија, Грција
ВероисповедЦариградска патријаршија
Архитектура
Архит. типкрстовиден храм
ИзградбаXII - XIV век
Управа
ЕпархијаСолунска

Историја уреди

 
Фреска „Исцелувањето на лепрозните“, 1315 – 1320 г.

Храмот се наоѓа во северозападниот дел на Горниот Град. Подигнат е на крајот од XIII или почетокот на XIV век, но не се познати точната година и точниот светец на кој бил посветен. Судејќи по внатрешните укарси во фрегменти, датира од околу 1315 г., и постои претпоставка дека бил црква на манастирот „Христос Седржител“.[4] По падот на Солун во рацете на Османлиите за време на Бајазит II, црквата е претворена во муслимански храм и го добила името Јакуп-пашина џамија (турски: Yakup Paşa Camii).[5] По потпаѓањето на Солун под грчка власт во 1912 г. црквата е посветена на Света Катерина.[1]

Градбата има сложен четворен крстовиден план, со пет куполи и затворен надворешен трем кој води на исток во жртвеникот и ѓаконикот — денешниот параклис „Св. Ефимија“. Во конхата на жртвеникот се зачувани фрески на јерарси и апостоли. Во куполата има пророци и ангели околу Христос Седржител. Во северозападната купола е Христос Емануил.[1]

Во главниот храм се зачувани фрески на Христовите чуда — Свадбата во Кана, Исцелувањето на фатениот, на слепите, на лепрозниот, смирувањето на езерските води, и на разговорот на Исус со Самарјанката. Има и стари фрески со светци и испосници. Претпоставката дека бил посветен на Христос Седржител се должи на застапеноста на подробни сцени од житието на Христос.[1]

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 „Ιεροί Ναοί. Αγία Αικατερίνα“. Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Посетено на 7 јуни 2016.
  2. „Paleochristian and Byzantine Monuments of Thessalonika“. UNESCO. Посетено на 11 јули 2016.
  3. „ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ UNESCO: Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία Θεσσαλονίκης“. Hellenic National Commission for UNESCO. Архивирано од изворникот на 2016-12-24. Посетено на 2022-07-17. Занемарен непознатиот параметар |access= (се препорачува |access-date=) (help); Недостасува права црта во: |access= (help)
  4. Kourkoutidou-Nikolaidou, E., Tourta, A (1997). „Wandering in Byzantine Thessaloniki“. Kapon Editions. стр. 116–120. ISBN 960-7254-47-3. no-break space character во |pages= во положба 4 (help); Отсутно или празно |url= (help)
  5. Papagiannopoulos, Apostolos. Monuments of Thessaloniki, Rekos ltd., 2015, p.69

Надворешни врски уреди