Црква „Св. Ѓорѓи“ - Коњух

Свети Ѓорѓи (можен првобитен патрон Св. Никола или Свети Архангел) — многу стара средновековна црква која се наоѓа во селото Коњух, во рамки на археолошкото наоѓалиште Големо Градиште. Околку црквата денес се наоѓаат селски гробишта.

Свети Ѓорѓи
Поглед на црквата
македонска православна црква
Епархија	Кумановско-осоговска
Архијерејско намесништво	Кумановско-кратовско
Местоположба
Координати	42°05′44.0″N 21°57′37.2″E
Место	Коњух
Општина	Кратово
Држава	Македонија
Општи податоци
Покровител	Свети Ѓорѓи
Изградба	XIV или XVI век
Архитектонски опис
Архит. тип	еднокорабна црква

Местоположба

Во подножјето на наоѓалиштето Големо Градиште, исто така, има остатоци од базиликална градба и една гробишна црква од XIV век, подигнати врз темели на постар црковен објект. Тоа е малата црква Свети Ѓорѓи која од неодамна е покриена со нов покрив, а во чија внатрешност кај олтарот има остатоци од живопис. На 300 метри југозападно од наоѓалиштето и околу 400 m западно од остатоците на кружната црква - ротонда, во рамките на постоечките гробиштата на селото Коњух, стои без покрив црквата позната како Свети Ѓорѓи. Зградата и гробиштата се изолирани од околните полиња со клисурите и до нив може лесно да се пристапи само од југоисточната страна. Црквата Свети Ѓорѓи се наоѓа на неколку метри источно од длабок дол низ која теч мал поток кој тече кон северен правец во Крива Река. Во долот во близина на црквата избива извор.

Градба

Свети Ѓорѓи е еднобродна градба на црква со испакната источна апсида. Должината изнесува околу 7 m, а широчината 4,5 метри. Таа била изградена во дел од голем камени блокови, веројатно изваден од урнатините на античкиот град (Транупара); мали камења, тули и плочки, фрагменти, и малтер се пополни во празни места помеѓу блокови. Фрагмент на римски гроб е вграден на надворешната страна на јужниот ѕид. Во внатрешноста се видливи дрвени греди, кои ја засилувале градбата. Употреба на помали камења и различната градежна техника, особено во близина на врвот на ѕидовите, укажува на интервенции, а можеби и нов покрив во некое време. Остатоците од покривот укажуваат дека и тој, исто така бил од камен. Група на декоративна керамика сè уште е зачувана низ источниот ѕид над апсидата. Три украсни ѕидани нишки ја разбиваат едноличноста на изгледот на надворешната страна на северниот ѕид. Тесен отвор за прозорец постои на релативно ниско ниво во апсидата и очигледено вториот прозорец се наоѓал на јужниот ѕид. Само влезот е поставен на западниот ѕид. Датумот кога покрив се урнал не е познат, но тоа му претходело на посетата Радојчиќ во 1938 година Двете вертикални плочи на олтарната преграда останале на самото место, како што е и основата на олтарот во подрачје зад олтарот. Сериозно оштетени остатоци од фрески сè уште се видливи на ѕидот на исток. Црквата е прогласена за "споменик на културата" е ставена под законска заштита во 1954 година под името Св Ѓорѓи. Сепак, ниту оригиналниот светец на кој е посветена ниту датумот на изградба се познати; предложените датуми се од XIV до XVI век. Радојчиќ, во своето истражување на наоѓалиштето, на кратко ја опишал и запишал за оваа црква, со план и фотографија и ја идентификувал како црква на Светиот Архангел. Тој како доказ за ова идентификување ја наведува на фреската во сводот над влезот, сега исчезната без трага; но тој, всушност, тврдел напроти претходна идентификација на црквата како Свети Никола.

Галерија

• 
  Поглед на црквата од северозапад
• 
  Поглед на црквата од исток
• 
  Поглед на црквата од југ
• 
  Остаток од камени засводени ѕидини крај влезот
• 
  Внатрешноста на црквата
• 
  Предмети во внатрешноста на црквата

Живопис

• 
  Остатоци од живопис
• 
  Остатоци од живопис
• 
  Остатоци од живопис
• 
  Остатоци од живопис