Троскоти

семејство растенија
Троскоти
Дворски повит (Polygonum persicaria)
Научна класификација
Царство: Растенија
Нерангирано: Скриеносеменици
Ред: Каранфиловидни
Семејство: Троскоти
Juss.[1]
Потсемејства

Polygonoideae
Eriogonoideae

Троскоти (науч. Polygonaceae) — семејство цветни растенија со околу 1.200 видови[2] распоредени во 48 родови.[3] Најголем од нив е родот на дивата хелда (Eriogonum, 240 вида), а потоа доаѓаат штавелот (Rumex, 200 видови), морското грозје (Coccoloba, 120 видови), повитот (Persicaria, 100 видови) и красночленката (Calligonum, 80 видови).[4][5] Семејството распространето ширум целиот свет, но има најголема разновидност во северниот умерен појас.

Неколку видови од семејството се одгледуваат како украсни.[6] Мал број други од родот на мравјите дрва (Triplaris) даваат дрвена граѓа.[2] Плодот на морско грозје (Coccoloba uvifera) се јаде, а во Флорида од него се прави мармалад и се нуди во малопродажбата.[7] Семето на вида хелда (Fagopyrum) се одгледува за исхрана. Лисните дршки на ревенот (Rheum rhabarbarum и вкрстениците) исто така се во редовна продажба како храна. Листовите на обичниот киселец (Rumex acetosa) се јадат во салати и зготвени како лиснат зеленчук.[8]

Во семејството на троскотите се вбројуваат најопасните корови на светот, особено од родовите Persicaria, Emex, Rumex и Polygonum.[2]

Таксономија уреди

Научниот назив Polygonum е воведен од францускиот ботаничар Антоан Лоран де Жисје во 1789 г. во неовото дело Genera Plantarum.[9] Се однесува на набабрените пршленчиња кај некои видови, од старогрчкотите зборови поли (многу) и гони (зглоб).

Семејството е многу добро утврдено веќе долго време. APG III го става во редот на каранфиловидните (Caryophyllales).[1] Во тие рамки, сместен е вон големиот клад на јадрените каранфиловидни.[10] Претставува сестринско семејство на оловниците (Plumbaginaceae), со кое нема морфолошки сличности.[11]

 
Ситен троскот (Polygonum plebeium)

Опис уреди

 
Зглобна опна на дворски повит (Persicaria maculosa)

Највеќето членови на семејството се повеќегодишни зелјести растенија со набабрени пршлени, но има и дрва, грмушки и ползавци. Листовите им се прости, наизменично распоредени на стебленцата. Секој лист има карактеристичен пар споени прилисници налик на опни. Оние видови што немаат опни се распознаваат по подвиените прицветници на главиците. Цветовите обично се мали, двополови и во зрачен облик, а околуцветникот има три до шест чашкини ливчиња. По цветањето, чашкините ливчиња се задебелуваат и зголемуваат околу плод во развој. Цветовите немаат венче, а кај некои чашкините ливчиња се венечни и обоени. Има три до осум прашници кои се самостојни, или пак соединети во основата. Плодницата има обединети плодни ливчиња што образуваат една шуплина, давајќи само еден семен зачеток. Плодницата е горна со основна или слободна средишна обвивка. Толчникот има 1 до 3 завршетоци, секое со по едно устенце.[12][13][14]

 
Розов повит (Persicaria capitata)

Родови уреди

Во првите три столба се наведени 43-те родови определени од Брендбиџ во 1993 г., а четвртиот е нецелосен список на родовите признаени во поново време.

Наводи уреди

  1. 1,0 1,1 Angiosperm Phylogeny Group (2009), „An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III“, Botanical Journal of the Linnean Society, 161 (2): 105–121, doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x, Архивирано од изворникот на 2017-05-25, Посетено на 2010-12-10
  2. 2,0 2,1 2,2 David J. Mabberley. 2008. Mabberley's Plant-Book third edition (2008). Cambridge University Press: UK. ISBN 978-0-521-82071-4
  3. Christenhusz, M. J. M.; Byng, J. W. (2016). „The number of known plants species in the world and its annual increase“. Phytotaxa. Magnolia Press. 261 (3): 201–217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1.
  4. Craig C. Freeman and James L. Reveal. 2005. "Polygonaceae" pages 216-601. In: Flora of North America Editorial Committee (editors). Flora of North America vol. 5. Oxford University Press: New York, NY, USA. ISBN 978-0-19-522211-1
  5. John Brandbyge. 1993. "Polygonaceae". pages 531-544. In: Klaus Kubitzki (editor); Jens G. Rohwer, and Volker Bittrich (volume editors). The Families and Genera of Vascular Plants volume II. Springer-Verlag: Berlin; Heidelberg, Germany ISBN 978-3-540-55509-4 (Berlin) ISBN 978-0-387-55509-6 (New York)
  6. Anthony Huxley, Mark Griffiths, and Margot Levy (1992). The New Royal Horticultural Society Dictionary of Gardening. The Macmillan Press,Limited: London. The Stockton Press: New York. ISBN 978-0-333-47494-5 (set).
  7. George W. Staples and Derral R. Herbst "A Tropical Garden Flora" Bishop Museum Press: Honolulu, Hawaii, USA. (2005)
  8. Vernon H. Heywood, Richard K. Brummitt, Ole Seberg, and Alastair Culham. Flowering Plant Families of the World. Firefly Books: Ontario, Canada. (2007). ISBN 978-1-55407-206-4.
  9. Antoine Laurent de Jussieu. 1789. Genera plantarum: secundum ordines naturales disposita, juxta methodum in Horto regio parisiensi exaratam. page 82. Herrisant and Barrois: Paris, France.
  10. Brockington, Samuel F.; Alexandre, Roolse; Ramdial, Jeremy; Moore, Michael J.; Crawley, Sunny; Dhingra, Amit; Hilu, Khidir; Soltis, Douglas E.; Soltis, Pamela S. (2009). „Phylogeny of the Caryophyllales sensu lato: Revisiting hypotheses on pollination biology and perianth differentiation in the core Caryophyllales“. International Journal of Plant Sciences. 170 (5): 627–643. doi:10.1086/597785.
  11. Peter F. Stevens. 2001 onwards. Angiosperm Phylogeny Website At: Missouri Botanical Garden Website.
  12. Samuel B. Jones and Arlene E. Luchsinger. 1979. Plant systematics. McGraw-Hill series in organismic biology. New York: McGraw-Hill. Page 254. ISBN 0-07-032795-5
  13. Walter S. Judd, Christopher S. Campbell, Elizabeth A. Kellogg, Peter F. Stevens, and Michael J. Donoghue. 2008. Plant Systematics: A Phylogenetic Approach, Third Edition. Sinauer Associates: Sunderland, MA, USA. ISBN 978-0-87893-407-2
  14. Armen L. Takhtajan (Takhtadzhian). Flowering Plants second edition (2009), pages 155-156. Springer Science+Business Media. ISBN 978-1-4020-9608-2.

Надворешни врски уреди