Лурискиот (لری, لری) е ирански јазик и мајчин јазик на Лурите. Лурискиот потекнува од средноперсиските дијалекти.[2][4] and Southern Luri.[2][4] Јазикот се зборува во Иран.[5]

Луриски јазик
северно: زون لری
јужно: لری
"Луриски" напишан и на севернолуриски и јужнолуриски на персиско писмо
ИзговорМФА: [loriː]
Застапен воИран, неколку села во Ирак[1]
НародЛури
Говорници4–5 милиони  (2012)[2][3]
Јазично семејство
Дијалекти
централнолуриски
бахтијарски
јужнолуриски
Јазични кодови
ISO 639-3Разни:
lrc — севернолуриски
bqi — бахтијарски
luz — јужнолуриски

Историја

уреди

Лурискиот е најблискиот жив јазик со средноперсискиот јазик.[6] Јазикот потекнува од средноперсискиот.[2][7] Јазикот е лексички сличен на современиот персиски, а се разликува главно по фонологијата.[8]

Зборовен фонд

уреди

Во споредба со другите ирански јазици, лурискиот е помалку погодено од странско влијание, како што се арапскиот и турскиот. Во денешно време, многу древноирански јазични карактеристики се зачувани и може да се забележат во граматиката и зборовниот фонд. Според различните регионални и социо-еколошки услови и поради долгогодишните општествени односи со соседните етнички групи, особено Курдите и Персијците, различните дијалекти на лурискиот, и покрај главно заедничките карактеристики, имаат значителни разлики. Северниот дијалект има тенденција да има повеќе курдски заемки, а јужните дијалекти (бахтијарски и јужнолуриски) се повеќе изложени на персиски заемки.[9]

Наводи

уреди
  1. Dougherty, Beth K.; Ghareeb, Edmund A. (2013). Historical Dictionary of Iraq. Historical Dictionaries of Asia, Oceania, and the Middle East (2nd. изд.). Lanham: Scarecrow Press. стр. 209. ISBN 978-0-8108-6845-8.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Anonby, Erik John (July 2003). „Update on Luri: How many languages?“ (PDF). Journal of the Royal Asiatic Society. Series 3. 13 (2): 171–197. doi:10.1017/S1356186303003067. S2CID 162293895. Архивирано од изворникот (PDF) на 2018-10-06. Посетено на 2024-01-25.
  3. Anonby, Erik J. (20 December 2012). „LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status“. Encyclopædia Iranica. ISSN 2330-4804. Посетено на 2019-04-14. In 2003, the Lori-speaking population in Iran was estimated at 4.2 million speakers, or about 6 percent of the national figure (Anonby, 2003b, p. 173). Given the nationwide growth in population since then, the number of Lori speakers in 2012 is likely closer to 5 million
  4. 4,0 4,1 G. R. Fazel, 'Lur', in Muslim Peoples: A World Ethnographic Survey, ed. R. V. Weekes (Westport, 1984), pp. 446–447
  5. Limbert, John (Spring 1968). „The Origin and Appearance of the Kurds in Pre-Islamic Iran“. Iranian Studies. 1 (2): 41–51. doi:10.1080/00210866808701350. JSTOR 4309997.
  6. C.S. Coon, "Iran:Demography and Ethnography" in Encyclopaedia of Islam, Volume IV, E. J. Brill, pp 10,8.
  7. Stilo, Donald (15 December 2007). „Isfahan xxi. PROVINCIAL DIALECTS“. Encyclopædia Iranica. XIV, fasc. 1. стр. 93–112. ISSN 2330-4804. Посетено на 2019-04-14. While the modern SWI languages, for instance, Persian, Lori-Baḵtiāri and others, are derived directly from Old Persian through Middle Persian/Pahlavi
  8. Digard, J.-P.; Windfuhr, G. L.; Ittig, A. (15 December 1988). „BAḴTĪĀRĪ TRIBE ii. The Baḵtīārī Dialect“. Encyclopædia Iranica. III, fasc. 5. стр. 553–560. ISSN 2330-4804. Посетено на 2019-04-14.
  9. „Lur - History and Cultural Relations“. everyculture.com. Посетено на 2019-04-14.

Литература

уреди
  • Freidl, Erika. 2015. Warm Hearts and Sharp Tongues: Life in 555 Proverbs from the Zagros Mountains of Iran. Vienna: New Academic Press. ISBN 978-3-7003-1925-2
  • F. Vahman and G. Asatrian, Poetry of the Baxtiārīs: Love Poems, Wedding Songs, Lullabies, Laments, Copenhagen, 1995.[1]

Надворешни врски

уреди