Киселински оксид

Киселински оксид — оксид кој или произведува киселински раствор при додавање во вода, или делува како акцептор на јони на хидроксид кои ефикасно функционираат како Луисова киселина. Киселинските оксиди обично имаат ниска pKa и може да бидат неоргански или органски. Често се среќава јаглерод диоксид кој произведува киселински раствор (и создавање на јаглеродна киселина) кога се раствора.^[1]

Киселоста на оксидот може разумно да се претпостави од неговите придружни состојки. Помалку електронегативните елементи имаат тенденција да формираат основни оксиди како што се натриум оксид и магнезиум оксид, додека повеќе електронегативните елементи имаат тенденција да произведуваат кисели оксиди како што се гледа со јаглерод диоксид и фосфор пентооксид. Некои оксиди како алуминиумските оксиди се амфотерични.^[2]

Киселите оксиди претставуваат ризик-фактор за животната средина. Сулфурот и азотните оксиди се сметаат за загадувачи на воздухот бидејќи реагираат со атмосферската водена пареа при што создаваат кисели дождови.

Примери уреди

Јаглеродната киселина е илустративен пример за Луисовата киселост на киселинскиот оксид.

CO₂ + 2OH ⁻ ⇌ HCO₃ ⁻ + OH ⁻ ⇌ CO₃ ²⁻ + H₂O

Ова својство е клучна причина за чување на алкалните хемикалии добро затворени од атмосферата, бидејќи долготрајната изложеност на јаглерод диоксид во воздухот може да го деградира материјалот.

Јаглерод диоксид е исто така анхидрид на јаглеродна киселина:

{\ce {H2CO3 -> H2O + CO2}}

Хром триоксид, кој реагира со вода формирајќи хромна киселина
Динитроген пентооксид, кој реагира со вода и формира азотна киселина
Манган хептоксид, кој реагира со вода формирајќи перманганска киселина

Дополнителни примери уреди

Алуминиум оксид уреди

Алуминиум оксид (Al₂O₃) е амфотеричен оксид; може да дејствува како база или киселина. На пример, со база ќе се формираат различни алуминатни соли:

Al₂O₃ + 2 NaOH + 3 H₂O → 2 NaAl(OH)₄

Силициум диоксид уреди

Силикон диоксидот е кисел оксид. Ќе реагира со силни основи за да формира силикатни соли.^[3]

Силициум диоксид е анхидрид на силициумова киселина:

{\ce {Si(OH)4 -> 2H2O + SiO2}}

Фосфорни оксиди уреди

Фосфор (III) оксид реагира за да формира фосфорна киселина во вода:

P₄O₆ + 6 H₂O → 4 H₃PO₃

Фосфор (V) оксид реагира со вода и дава фосфорна (v) киселина:

P₄O₁₀ + 6 H₂O → 4 H₃PO₄

Фосфор триоксид е анхидрид на фосфорната киселина:

{\ce {2H3PO3 -> 3H2O + P2O3}}

Фосфор пентооксид е анхидрид на фосфорната киселина:

{\ce {2H3PO4 -> 3H2O + P2O5}}

Сулфурни оксиди уреди

Сулфур диоксидот реагира со вода за да формира слаба киселина, сулфурна киселина:

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

Сулфур триоксид ја формира силната киселина сулфурна киселина со вода:

SO₃ + H₂O → H₂SO₄

Оваа реакција е важна во производството на сулфурна киселина.

Оксиди на хлор уреди

Хлор(I) оксид реагира со вода за да формира хипохлорна киселина, многу слаба киселина:

{\ce {Cl2O + H2O <=> 2 HOCl}}

Хлор (VII) оксид реагира со вода за да формира перхлорна киселина, силна киселина:

Cl₂O₇ + H₂O → 2 HClO₄

Железни оксиди уреди

Железо (II) оксид е анхидрид на воден железен јон:

{\ce {[Fe(H2O)6]^2+ -> FeO + 2H+ + 5H2O}}

Оксиди на хром уреди

Хром триоксидот е анхидрид на хромната киселина:

{\ce {H2CrO4 -> H2O + CrO3}}

Оксиди на Ванадиум уреди

Ванадиум триоксид е анхидрид на ванадозна киселина:

{\ce {2H3VO3 -> 3H2O + V2O3}}

Ванадиум пентооксид е анхидрид на ванадинска киселина:

{\ce {2H3VO4 -> 3H2O + V2O5}}

Поврзано уреди

Анхидрид на органска киселина, слични соединенија во органската хемија
Базен анхидрид

Наводи уреди

↑ David Oxtoby; H. P. Gillis; Alan Campion. Principles of Modern Chemistry (7. изд.). Cengage Learning. стр. 675–676. ISBN 978-0-8400-4931-5.
↑ Chang, Raymond; Overby, Jason (2011). General chemistry: the essential concepts (6. изд.). New York, NY: McGraw-Hill. ISBN 9780073375632. OCLC 435711011.
↑ Comprehensive Chemistry Volume 1. 113, Golden House, Daryaganj, New Delhi - 110002, India: Laxmi Publications. 2018. стр. 6.13. ISBN 978-81-318-0859-7.CS1-одржување: место (link)

[1] David Oxtoby; H. P. Gillis; Alan Campion. Principles of Modern Chemistry (7. изд.). Cengage Learning. стр. 675–676. ISBN 978-0-8400-4931-5.

[2] Chang, Raymond; Overby, Jason (2011). General chemistry: the essential concepts (6. изд.). New York, NY: McGraw-Hill. ISBN 9780073375632. OCLC 435711011.

[3] Comprehensive Chemistry Volume 1. 113, Golden House, Daryaganj, New Delhi - 110002, India: Laxmi Publications. 2018. стр. 6.13. ISBN 978-81-318-0859-7.CS1-одржување: место (link)

[1]

[2]

[3]