Катунци
Катунци — село во Општина Свети Врач, Благоевградска (Горноџумајска) област, во регионот Пиринска Македонија, денешна југозападна Бугарија.
|
1.360 |
|
| E (BG) | |
| Градоначалник | Атанас Стојанов |
| Надморска височина | 550 м |
| Портал | Нема |
| Координати: | С, И |
Географија и местоположба
уреди
Селото Катунци се наоѓа во Светиврачко-петричката Котлина во југозападното подножје на Пирин Планина, на надморска височина од 550 метри. Покрај селото тече реката Пиринска Бистрица. Околу селото има исцелителни минерални извори. Оддалечено е 15 километри јужно од Мелник и 28 километри југоистично од Свети Врач.
Историја
уредиВо околината на селото се откриени археолошки остатоци од различни епохи и цивилизации. Во 1916 година, при изградбата на мост на реката Пиринска Бистрица, во селото се откриени темели на ранохристијанска црква, од V - VI век, чиј под бил покриен со мозаик со геометриски мотиви.[1] Првите писмени податоци за селото се од 1220 година, кога се споменува под името Катуница. Во таа година, владетелот на Мелник - деспот Алексиј Слав, издава указ, со кој ги задолжува жителите на селото да работат и да плаќаат данок за манастирот „Света Богородица Спилеотиса“ изграден од него.
Селото се споменува и во 1365 година во опис на манастирот „Света Богородица Спилеотиса“, издаден од деспотот Јован Углеша во врска со постоењето на манастирот.[2] Во XIX век, Катунци е мало село во рамките на Демирхисарската каза. Во негова близина, во минатото постоело селото Опалник, денес маало на селото.
Во 1891 година, Георги Стрезов пишува за селото:
| „ | Катунци, чифлик на десниот брег од Бистрица. Пет часа на север од Демир Хисар. Пазарен ден е секој вторник, каде доаѓаат селани од Пирин и Мелничко. Почвата е плодна. Чисто ромско село со 3 турски и 22 ромски куќи.[3] | “ |
Во книгата „Патување по долините на Струма, Места и Брегалница“, Васил К’нчов опишува, дека селото број 50 ромски куќи и во него се одржува голем пазар на коњи. Опалник пак е со 15 бугарски[4] куќи.[5]
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) кон краjот на ХІХ век, Катунци е село во Демирхисарската каза со 180 жители, од кои 120 Роми и 60 Турци, а Опалник е село во Мелничката каза со 95 жители, сите Македонци.[4][6]
Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Опалник имало 80 Македонци, егзархисти.[4][7]
Во 1913 година Катунци е запалено и престанува да постои до 1922 година, кога е одново населено од Македонци од Егејска Македонија.[8] Подоцна Катунци станува пазар за земјоделски производи, а во центарот постојат повеќе дуќани, од кои некои сопственици не живеат во селото.
Стопанство
уредиДемографија
уредиСпоред пописот од 2011 година, во Кактунци живееле 1.360 жители.[9]
На табелата е прикажан националниот состав на населението во градот:[10]
| националност | број | % |
| Бугари | 1.273 | 88,5 |
| Роми | 4 | 0,29 |
| Турци | / | 0 |
| други | / | 0 |
| не се самоопределиле | / | 0 |
| не одговориле | 73 | 5,36 |
| Вкупно | 1.360 | 100 |
На табелата е прикажан бројот на населението во Катунци за периодот 1934-2011:[11]
| година | 1934 | 1946 | 1956 | 1965 | 1975 | 1985 | 1992 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| население | 163 | 561 | 1.453 | 2.185 | 2.290 | 2.234 | 2.045 | 1.706 | 1.360 |
Во градот и околината живеат голем број Македонци, кои од страна на бугарската држава не се признаваат како посебна етничка заедница и голем дел од нив се
Според Националниот статистички институт на Бугарија, по проценките од 31 декември 2015 година, во Катунци имало 1.289 жители.
Општествени установи
уреди- Основно училиште „Христо Ботев“
Самоуправа и политика
уредиКултурни и природни знаменитости
уредиРедовни настани
уредиЛичности
уредиКултура и спорт
уредиИселеништво
уредиНадворешни врски
уредиНаводи
уреди- ↑ Богдан Филов, "Пътувания из Тракия, Родопите и Македония 1912-1916", съставител Петър Петров, София, 1993, с. 116, 199.
- ↑ Нешева, Виолета. Мелнишкият манастир “Св. Богородица Спилеотиса” (“Св. Зонá”) в нови документи. Сборник в памет на професор Велизар Велков. София, 2009, стр. 519-531.
- ↑ Стрезов, Г. Два санджака от Източна Македония. Периодично списание на Българското книжовно дружество в Средец, кн.XXXVI, 1891, стр. 854.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ Васил Кънчов. "Избрани произведения", Том I, София, 1970, стр.148.
- ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 190. ISBN 954430424X.
- ↑ Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905. pp. 192-193
- ↑ Мичев, Николай, Петър Коледаров. „Речник на селищата и селищните имена в България 1878-1987“, София, 1989, стр. 144.
- ↑ „"&"Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и самоопределение по етническа принадлежност към 01.02.2011 г.“ (бугарски). Архивирано од изворникот на 2013-04-05. Посетено на 2012-03-18.
- ↑ „"&"Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и самоопределение по етническа принадлежност към 01.02.2011 г.“ (бугарски). Архивирано од изворникот на 2013-04-05. Посетено на 2012-03-18.
- ↑ „"&"Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и самоопределение по етническа принадлежност към 01.02.2011 г.“ (бугарски). Архивирано од изворникот на 2013-04-05. Посетено на 2012-03-18.
 | Оваа статија место во Пиринска Македонија е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |