Желад

Желад — плод на дабот или буката кој обично содржи по една семка (ретко по две) затворена во мошне цврста кожеста лушпа, прицврстена со чашичка. Се движат од 1 до 6 см во должина и 0,8–4 cm во ширина. Узреваат за 6 до 24 месеци, зависно од видот.. Кога станува збор за бука, желадот поточно се нарекува буклинка.

Желади од разни видови и големини

Желадот е основна храна за вервериците

Из’ртен желад

Улога во екологијата

Желадот игра важна улога во шумската екологија во дабовите шуми.

Постојат разни животни што зависат од желадите за издршка. Од птиците, со нив се хранат сојките, гулабите, некои видови патки и неколку вида на клукајдрвци. Меѓу малите цицачи, највеќе желади јадат глувците, вервериците и некоку други глодачи.

Големи кочичества на желади јадат и крупните диви животни како дивата свиња, мечката и еленот. Во случајот на еленот, тие можат да сочинуваат до 25% од неговата исхрана во зима. Во Шпанија, Португалија и дел од Англија домашните свињи се пуштаат во природа за да се најадат желади и со тоа подобро да се згојат.

Ларвите на некои молци и чурилкарите се хранат со млади желади.

Желадот е богат со разни состојки корисни за животните. Точниот состав зависи од видот, но сите содржат големи количества на белковини, јаглехидрати и масти, како и калциум, фосфор и калиум и витамин Б₃. Меѓу другото, содржи и горчлив танин и затоа животните ги претпочитаат оние видови со поблаги желади како белиот даб.

Во човековата исхрана

Како храна желадот е мошне ретко застапен, освен во кујната на северноамериканските индијанци и извесни јадења во Кореја.

Поврзано

• Плод
• Шишарка

Надворешни врски

• Есенски прирачник за оревести плодови — Mother Earth News (англиски)