Едвард Русјан
| Едвард Русјан | |
|---|---|
 Едвард Русинот и 1911 г | |
| Роден(а) | јуни 6, 1886 Трст, Австрија-Унгарија |
| Починал(а) | јануари 9, 1911 (возр. 24) Белград, Кралство Србија |
| Занимање | трговец/производител на велосипеди, пронаоѓач/производител на авиони, тренер на пилоти |
Едвард Русјан (6 јуни 1886 – 9 јануари 1911 година) [1] [2] бил пионер во летање и конструктор на авиони од Австро-унгарската империја. Тој загина во авионска несреќа во Белград . [1] [3]
Биографија уреди
Русјан е роден во Трст, [1] тогаш главното пристаниште на Австро-Унгарија (сега во Италија). Неговите родители и двајцата биле домородци од регионот на Горица и Градишка : неговиот татко, Франк Русјан, бил Словенец, а неговата мајка, Грација Кабас, била Фриула . [4] Детството и адолесценцијата Русјан ги поминал во Горица, во предградието Рафут .
Во младоста станал професионален велосипедист и дизајнирал свои модели на велосипеди, заедно со неговиот брат Јосип Русјан. Бил член и на гимнастичкото друштво Сокол .
Тој го направил својот прв лет на 25 ноември 1909 година, во близина на Горица, во Еда I, биплан по негов сопствен дизајн. Еда бил прекарот на Едвард, кој му го дала неговата мајка. [1] [5]
Летот бил покриен 60 метарs (200 ст) и достигна висина од 2 метарs (6 ст 7 ин) . На 29 ноември 1909 година, тој летал 600 метарs (2,000 ст) на надморска височина од 12 метарs (39 ст) . Оригиналниот дизајн бил проследен со неколку подобрени верзии. Тој се преселил во еден хангар во близина на Мирен јужно од Горица.
Русјан прв пат присуствувал на настан за јавен лет со моделот EDA V на 6 декември 1909 година, кога неговиот авион се распаднал при слетувањето. [1] Во јуни 1910 година, тој го испробал моделот EDA V, кој му овозможил да лета 40 метри над земјата и да го прелета целото поле Мирен .
Браќата Русјан останале без финансии за изградбата на ЕДА VII. Во 1910 година, Едвард Русјан го запознал бизнисменот Михајло Мерќеп од Загреб, Хрватска (тогаш дел од Австро-Унгарија ), кој му понудил финансиска помош за неговите напори. Истата година, браќата се преселиле во Загреб, Хрватска, кога започнале проект за изградба на авиони во поголем обем заедно со првиот хрватски пилот Драгутин Новак, кој претходно летал со Едуард Славољуб Пенкала .</br> Во ноември 1910 година, тие конструирал нов модел, наречен „Сокол“. [1]
Во јануари 1911 година, Едвард и Јосип Русјан заминале на промотивна турнеја низ балканските градови. За време на лет во Белград, Србија на 9 January 1911 силен ветер го скршил крилото на авионот на Едвард и тој се нурнал во железнички насип во близина на Белградската тврдина во фатална несреќа. [2] [5] На неговиот погреб присуствувале голема толпа од околу 14.000 луѓе.
Погребан е на Новите гробишта во Белград, лоц 15, гроб 343.
Наследство уреди
Аеродромот Марибор Едвард Русјан и астероидот 19633 Русјан се именувани по него. Комерцијално-деловниот центар Еда центар во Нова Горица е посветен на споменот на Русјан.
Еден од DC-10 во флотата ЈАТ го добил името по Едвард Русјан. [6]
Наводи уреди
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Празен навод (help) Грешка во наводот: Неважечка ознака
<ref>; називот „Rusjan“ е зададен повеќепати со различна содржина. - ↑ 2,0 2,1 Sitar, Sandi (1989). Edvard Rusjan. Partizanska knjiga. стр. 72. Предлошка:COBISS. Грешка во наводот: Неважечка ознака
<ref>; називот „Sitar“ е зададен повеќепати со различна содржина. - ↑ „Конструктори аероплана и авијатичари Михаило Мерћеп и Едуард Русјан“. Архивирано од изворникот на 18 April 2021. Посетено на 31 August 2013.
- ↑ Gombač, Srečko (2004). Brata Edvard in Josip Rusjan iz Gorice: začetkí motornega letenja med Slovenci. Puhek.
- ↑ 5,0 5,1 „Edvard Rusjan, Pioneer of Slovene Aviation“. Republic of Slovenia – Government Communication Office. Архивирано од изворникот на 23 April 2014. Посетено на 11 September 2013. Грешка во наводот: Неважечка ознака
<ref>; називот „RS-Rusjan“ е зададен повеќепати со различна содржина. - ↑ „MC DONNELL – DOUGLAS DC – 10“. taxiways.de. Посетено на 31 January 2017.