Волшебно стапче
Волшебно стапче (исто така волшебен жезол) е тенок прав стап или прачка, понекогаш во форма на копје или жезол и со скапоцен камен или некаков украс на крајот [1]. Во современиот вокабулар, зборот „волшебно стапче“ и „волшебен жезол“ обично се поврзувале со магија [2].
Според В. Ј. Проп, стапчето „е создадено како резултат на човечката комуникација со земјата и растенијата“. Се верувало дека ако се пресече стап од живо дрво, тогаш неговата магична моќ на плодност се пренесувал на делот од дрвото. Овие квалитети се пренесувале на сè што го допира стапот (гранчето) [3].
Приказна уреди
Сама по себе оваа слика е позната уште од античко време - археолозите пронашле антички карпести слики, на кои се прикажани фигури кои држат стапови, а последователно многу индоевропски народи ги прикажувале своите богови со разни предмети во рацете (честопати како стапови), симболизирајќи ја нивната моќ и има легенди за сите видови магични стапчиња. Свештениците од голем број народи користеле стапчиња за да извршуваат разни ритуали [4]. Постојат различни хипотези за потеклото на сликата - поврзана со култот на фалусот или првичната употреба на тапан од страна на шаманите [5].
Во голем број современи нео-пагански религии (на пример, во Вика ), магичните стапчиња се користат за време на разни ритуали [6]. Сликата на волшебно стапче била широко рефлектирана најпрво во народните приказни и легенди, честопати играјќи прилично важна заговорна улога во нив, а потоа и во популарната култура - така, многу циркуски илузионисти (обично стапот на магионичарот го „користат“ како атрибут во нивните перформанси,тој не е подолг од 30 см и со пречник од околу 5-10 мм), и во многу современи дела од научна фантастика и фантазијата, волшебното стапче е составено со елементи на слика на волшебниот лик, со кој тој создава магија и извршува други волшебни дејства. Релјефот на вратите на базиликата во Санта Сабина во Рим го прикажува Христос со „волшебно стапче“ како прави чуда: воскресението на Лазар, чудото со леб и трансформацијата на водата во вино.
Во литературата уреди
- Во книгата „ Лавот, вештерката и гардеробата“ Белата вештерка користи волшебно стапче со кристал за да ги претвори живите суштества во камен.
- Во серијалот романи „Хари Потер“, волшебниците се спојуваат со дрвени стапчиња без кристали.
Литература уреди
- Будур Н. В. Волшебная палочка // Сказочная энциклопедия / общ. ред. Н. В. Будур. — М.: Олма-Пресс, 2005. — С. 84. — ISBN 5-224-04818-4.