Брзиномер[1]мерен инструмент или уред за мерење брзина. Во патните и железничките возила, брзината на вртење на оската се мери со обртомер. Бродскиот брзиномер (понекогаш лог, според англиското име за парче дрво што би се фрлило во вода, па брзината на бродот се одредувала врз основа на времето потребно за да се помине растојанието од клунот до крмата) има различна структура, од едноставен до таков кој брзината ја мери со мерна винт потопен во вода, кој со вртење го регистрира растојанието поминато во одредено време или индуцира електричен напон, потоа врз основа на разликата помеѓу хидродинамичкиот и хидростатичкиот притисок и Доплеровиот ефект ја дава брзината. Брзината на воздухопловот се одредува од разликата помеѓу запирање (Питотова цевка) и статичкиот воздушен притисок измерен со помош на Прандтлова цевка .[2]

Брзиномер е мерен инструмент за мерење брзина.
Обртомерот ја дава брзината на вратилото или оската (лево) за вртежи во минута ( англ. RPM или вртежи во минута) и брзиномерот (десно) ја дава брзината на возилото обично во км/ч или MPH (милји на час).

Обртомер уреди

Обртомерот е мерен инструмент за мерење на брзината на вртење на оска, вратило или друго вртечко тело. Еден вид обртомер го мери електричниот напон произведен од електричен генератор приклучен на вратилото (тахогенератор), кој е размерен (пропорционален) со бројот на вртежи во минута. Вториот вид работи на начелото на вртложни струи, при што вртежен (ротирачки) постојан магнет покренува метална плоча придржувана од пружина, во која се произведува сила мерка на брзината на вртење. Денес преовладуваа дигиталните обртомери, кои ја мерат брзината на вртење со броење на магнетните или оптичките импулси произведени од уредот на вратилото при секој вртеж во единица време. Рачниот обртомер е дизајниран така што може да се потпре на оската, од која брзината на вртење се пренесува на мерниот инструмент преку тркалце. Вградените обртомери се користат за мерење на брзината на вртење на оските на електричните машини или моторите на возилата, или се дел од уредот за мерење на брзината на самото возило, па понекогаш обртомерот се идентификува со брзиномер.[3] Обртомерите може да бидат механички, електромеханички, електрични и ласерски.

За мерење на аголната брзина (или бројот на вртежи), се користат тахогенератори кои работат како еднонасочни или наизменични, а тоа се мали електрични генератори кои создаваат (генерираат) напон (еднонасочен или наизменичен) размерен (пропорционален) со брзината на вртење.[4] Ако се користи тахогенератор за наизменична струја, електричниот напон на електричната намотка може да се измери преку лизгачки прстени, иако е многу попогодно да се користи тахогенератор на еднонасочен напон. Тахогенераторите не индуцираат голем електричен напон, приближно 10 V на 1000 вртежи во минута. Бидејќи тие се постојано поврзани со оската, нивното вградување е напорно и сложено, бидејќи се изложени на постојани вибрации. Вибрациите предизвикуваат несакана бучава што може да влијае на точноста на брзината на вртење. Постојат две групи на наизменични тахогенератори, и тоа синхрони и асинхрони. Кај синхроните, амплитудата на наизменичниот сигнал е сразмерна со брзината на вртење, а кај асинхроните, амплитудата и честотата на наизменичниот сигнал е сразмерна со брзината на вртење.

Наводи уреди

  1. „брзиномер“Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. brzinomjer, "Hrvatska enciklopedija", Leksikografski zavod Miroslav Krleža, www.enciklopedija.hr, 2019.
  3. tahometar, "Hrvatska enciklopedija", Leksikografski zavod Miroslav Krleža, www.enciklopedija.hr, 2019.
  4. "Mjerni pretvornici", pdf Архивирано на 15. svibnja 2019.., Veleučilište u Rijeci, www. www.veleri.hr, 2019.

Надворешни врски уреди