Википедија

Блискоисточен дишен синдром

Блискоисточен дишен синдром (БДС или MERS, од анг. Middle East respiratory syndrome), познат и како камилски грип[1] — вирусна дишна инфекција предизвикана од новооткриениот СРС-коронавирус (MERS-coronavirus, MERS-CoV) [2]. Симптомите можат да се јават во лесни или во тешки форми[3] и истите ги вклучуваат треската, кашлицата, дијарејата и губењето здив.[2] Болеста е потешка кај оние кои имаат други здравствени проблеми.[3]

Блискоисточен дишен синдром
Тридимензионална слика на вирусот на блискоисточниот дишен синдром (СРС-коронавирус)
СпецијалностЗаразна болест Уреди на Википодатоците

СРС-коронавирусот е бетакоронавирус добиен од лилјаци. Покажано е дека камилите имаат антитела за СРС-коронавирус, но не е идентификуван точниот извор на инфекција кај камилите.

СРС-коронавирусот е бетакоронавирус добиен од лилјаци.[2] Покажано е дека камилите имаат антитела за СРС-коронавирус, но не е идентификуван точниот извор на инфекција кај камилите. Се верува дека камилите се инволвирани во ширењето на вирусот на луѓето, но не е јасно како.[3] За пренесување меѓу луѓе вообичаено потребен е близок контакт со инфицираното лице.[2] Ширењето вон болниците е ретко.[3] Заради тоа се смета дека ризикот од заразување на широката популација е релативно мал.[3]

До 2015 година нема вакцина или третман за оваа болест.[2][3] Моментално се проучуваат голем број на антивирални лекови.[3] Светската здравствена организација (СЗО) препорачува луѓето кои доаѓаат во контакт со камили често да ги мијат рацете и да избегнуваат контакт со болни камили.[2] Исто така се препорачува производите од камили добро да се сварат или испечат.[2] На заразените може да им се дава третман кој помага за отстранување/намалување на симптомите[2]

До мај 2015 година евидентирани се нешто над 1.000 случаи на оваа болест.[3] Околу 40% од инфицираните починале од болеста.[3] Првиот идентифициран случај се јавил во 2012 година во Саудиска Арабија и најголем број случаи се јавил на Арабискиот Полуостров.[2][3] СРС-коронавирус познат како HCoV-EMC/2012 пронајден кај првиот инфициран пациент во Лондон во 2012 година имал 100% поклопување со Taphozous perforatus (англ. Egyptian tomb bat). Големо избувнување се случи во 2015 година во Јужна Кореја

Знаци и симптоми

уреди
 
Симптоми на СРС

Првичните извештаи[4] го споредуваа вирусот со сериозниот акутен респираторен синдром (САРС), на англиски severe acute respiratory syndrome (SARS), и бил референциран како вирус сличен на саудискиот вирус.[5] Првиот пациент, во јуни 2012 година, имал „историја на седумдневна треска, кашлица, искашлување и останување без здив“.[4] Еден преглед на 47 лабораториско потврдени случаи во Саудиска Арабија ги даде најчестите симптоми: треска кај 98%, кашлица кај 83%, останување без здив кај 72% и мијалгија кај 32% од пациентите. Исто така чести биле гастроинтестиналните симптоми: дијареја кај 26%, повраќање кај 21%, стомачна болка кај 17% од пациентите. На 72% од пациентите им била потребна механичка вентилација. Мажите биле побројни пациенти, на секоја жена доаѓале 3,3 мажи.[6] Една студија на СРС во болница проценува дека инкубацискиот период е 5,5 дена (95% интервал на доверливост – 1,9 до 14,7 дена).[7] СРС може да се вброи од асимптоматска болест до сериозна пневмонија која може да доведе до синдром на акутно респираторно нарушување (САРН, англ. acute respiratory distress syndrome, ARDS).[6] Исто така забележани се бубрежна инсуфициенција (kidney failure), дисеминирана интраваскуларна коагулација (ДИК) и перикардитис.[8]

Причина

уреди

Вирологија

уреди
Главна статија: Коронавирус на блискоисточен респираторен синдром
 
СРС-коронавирус под електронски микроскоп.

Блискоисточниот респираторен синдром е предизвикан од новооткриениот СРС-коронавирус (MERS-CoV), вид собазен пар РНК кој му припаѓа на родот бетакоронавируси кој е различен од САРС коронавирусот и коронавирусот на настинката.[9]

Пренесување

уреди

Камили

уреди

Една студија изведена помеѓу 2010 и 2013 година, во која инциденцата на СРС беше проценета кај 310 камили, откри висок титар на неутрализирачки антитела на СРС-коронавирус во крвниот серум на овие животни.[10] Други студии секвенцирале СРС-коронавирус од брисеви од нос од камили во Саудиска Арабија и открија дека имаат секвенци идентични со претходно секвенцираните човечки изолати. Кај некои камили, исто така, било пронајдено дека имаат повеќе од една геномска варијанта во назофаринксот.[11] Исто така постои извештај од Саудиска Арабија за човек кој се разболел после седум дена по аплицирањето лекарства на носовите на неколку болни камили, а подоцна било пронајдено дека и тој и една од камилите имаат исти видови на СРС-коронавируси.[12][13] Сè уште е нејасно како вирусот се пренесува од камилите на луѓето. Светската здравствена организација (СЗО) советува избегнување на контакт со камили и да се јаде само добро печено/варено месо од камила, пастеризирано млеко од камила, и да се избегне пиење урина од камила. Урината од камилата се смета за лек за разни болести на Блискиот Исток.[14] Министерството за земјоделство на Саудиска Арабија ги советува луѓето да избегнуваат контакт со камили или да носат маски за дишење кога се околу нив.[15] Како одговор „некои луѓе одбиле да го послушаат советот на владата“[16] и во знак на пркос ги бакнуваат своите камили.

Од лице на лице

уреди

Постојат докази за ограничено ширење на СРС од лице на лице, како во рамките на домаќинствата, така и во рамките на здравствените установи како што се болниците.[7][17] Најголемиот број на пренесување на болеста се јавил во „услови на близок контакт со сериозно болни пациенти“, а нема докази за пренесување од асимптоматски случаи.[18]

Дијагноза

уреди

Светската здравствена организација (СЗО) публикува лабораториски водич, надзор и испитување, дефиниција на случај и други материјали на нејзиното мрежно место. Нејзината тековна дефиниција на случај е дека потврден случај се идентификува кај лице со позитивни лабораториски тестови со „молекуларна дијагностика вклучувајќи или позитивен ПВР на најмалку два специфични геномски цели или единствена позитивна цел со секвенцирање во една секунда“.[19]

Светска здравствена организација

уреди

Според СЗО можен случај е[19]

  • лице со треска, респираторна инфекција и докажана пневмонија или синдром на акутно респираторно нарушување
    и
    не е можно тестирање на СРС или истото е негативно на единствен несоодветен примерок
    и
    лицето имало директен контакт со потврден случај.
  • лице со акутна фебрилна респираторна болест со клинички, радиолошки или хистопатолошки доказ на пулмонарна паренхимална болест (на пр. пневмонија или САРН)
    и
    сомнителен СРС лабораториски тест (позитивен скрининг тест без потврда)
    и
    жител или патник во блискоисточните земји каде имало СРС вирус во последните 14 дена пред појавата на болеста.
  • лице со акутна фебрилна респираторна болест од кој било степен
    и
    сомнителен СРС лабораториски тест (позитивен скрининг тест без потврда)
    и
    пациентот имал директна епидимиолошка врска со потврден случај на СРС.

Радиологија

уреди

Резултатите од рендгенски снимки на градите вообичаено покажуваат нееднакви инфилтранти со вирален пневмонитис и САРН. Долните лобуси имаат тенденција да бидат повеќе вклучени.

Лабораториско тестирање

уреди

Според извештаите случаите на СРС имаат низок број на бели крвни зрнца и особено ниски лимфоцити.[17]

За тестирање на полимеразна верижна реакција (ПВР, англ. polymerase chain reaction, PCR), СЗО препорачува земање примероци од долниот респираторен тракт со бронхоалвеоларна лаважа, примерок од плунка или трахеален аспират со оглед дека истите имаат најголеми вирусни оптоварувања. Постојат студии кои користат земање примероци од горниот респираторен тракт преку назофарингеалното стапче.[6]

Превентивни мерки

уреди

За тестирање на полимеразна верижна реакција (ПВР, англ. polymerase chain reaction, PCR), СЗО препорачува земање примероци од долниот респираторен тракт со бронхоалвеоларна лаважа, примерок од плунка или трахеален аспират со оглед дека истите имаат најголеми вирусни оптоварувања. Постојат студии кои користат земање примероци од горниот респираторен тракт преку назофарингеалното стапче:

  • да носи медицинска маска
  • да носи заштита за очите (на пр. очила или штит за лице)
  • да носи чиста, нестерилна облека со долги ракави и ракавици
  • да врши хигиена на рацете пред и по контакт со пациент и неговата околина и после вадење на личната заштитна опрема.[20]

За постапките кои носат ризик од аеросолизација, како што е интубацијата, СЗО препорачува дека давателите на здравствени услуги, исто така:

  • да носат заштитна маска и при нејзино ставање, секогаш да се провери печатот
  • да носи заштита за очите (на пр. очила или штит за лице)
  • да носи чиста, нестерилна, облека со долги ракави и ракавици (некои процедури бараат стерилни ракавици)
  • да носи непропустлива престилка за некои процедури каде се очекува голема количина на течности кои можат да навлезат во облеката
  • процедурите да се вршат во соодветно проветрена соба: на пр. минимум 6 до 12 промени на воздухот на час во простории со механичко проветрување и најмалку 60 литри/секунда/пациент во простории со природно проветрување.
  • бројот на лица присутни во просторијата треба да се ограничи на апсолутно минимален број потребен за нега и поддршка на пациентите
  • Да врши хигиена на рацете пред и по контакт со пациент и неговата околина и после вадење на личната заштитна опрема.[20]

Времетраењето на заразноста исто така е непознато, па не е дефинирано колку долго пациентите треба да бидат изолирани. Тековните препораки се дека пациентите треба да се задржат 24 часа по решавањето на симптомите. При избувнувањето на САРС, вирусот не бил востановен кај пациентите после решавање на нивните симптоми.[21]

Се верува дека постојното истражување за САРС може да обезбеди корисен примерок за развивање на вакцини и терапија за СРС-инфекција.[22][23] Можните вакцини моментално ги очекуваат клиничките резултати.[24][25]

Третман

уреди

Иако се покажа дека СРС ја антагонизира продукцијата на ендоген интерферон, третман со ИФН ендогенти типови I и III (IFN-α и IFN-λ, соодветно) делотворно ја редуцира виралната репликација ин витро. Кога на резус макаки им бил даден интерферон-α2b и рибавирин и биле изложени на СРС, тие развиле помалку пневмонија отколку контролните животни. На пет критични пациенти со СРС во Саудиска Арабија со САРС и на вентилација им бил дадени интерферон-α2b и рибавирин, но сите умреле од болеста. Третманот бил почнат во доцен период од нивната болест (просечно 19 дена после приемот во болница) и тие веќе биле неуспешно третирани со стероиди, па останува да се види дали би имале подобрување при ваков третман во поран период од болеста.[26][27] Друга предложена терапија е инхибиција на виралните протеазни[28] или киназни ензими.[29] Истражувачите испитуваат бројни начини за борба против коронавирусот на блискоисточниот респираторен синдром, вклучително користење на интерферон, хлороквин, хлорпромазин, лоперамид и лопинавир[30] како и други агенси како микофенолична киселина[31][32] и камостат[33][34].

Епидемиологија

уреди
Поврзано: 2012 Појава на блискоисточен респираторен синдром
 
Сите случаи

Наводи

уреди
  1. ↑ Richard Lloyd Parry (June 10, 2015). „Travel alert after eighth camel flu death“. The Times. Посетено на 2015-06-11.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 „Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV)“. World Health Organization. June 2015. Посетено на 22 June 2015.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 Zumla, A; Hui, DS; Perlman, S (3 June 2015). „Middle East respiratory syndrome“. Lancet (London, England). PMID 26049252.
  4. ↑ 4,0 4,1 Zaki, Ali Mohamed; van Boheemen, Sander; Bestebroer, Theo M.; Osterhaus, Albert D.M.E.; Fouchier, Ron A.M. (8 November 2012). „Isolation of a novel coronavirus from a man with pneumonia in Saudi Arabia“ (PDF). New England Journal of Medicine. 367 (19): 1814–20. doi:10.1056/NEJMoa1211721. PMID 23075143. Архивирано од изворникот (PDF) на 2013-11-04. Посетено на 2015-07-04.
  5. ↑ Doucleef, Michaeleen (26 September 2012). „Scientists Go Deep On Genes Of SARS-Like Virus“. NPR. Associated Press. Посетено на 27 September 2012.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Assiri, Abdullah; и др. (9 September 2013). „Epidemiological, demographic, and clinical characteristics of 47 cases of Middle East respiratory syndrome coronavirus disease from Saudi Arabia: a descriptive study“. The Lancet Infectious Diseases. doi:10.1016/S1473-3099(13)70204-4.
  7. ↑ 7,0 7,1 Assiri, A.; и др. (8 January 2013). „Hospital Outbreak of Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus“. NEJM. doi:10.1056/NEJMoa1306742. Посетено на 20 May 2014.
  8. ↑ „Interim Guidance - Clinical management of severe acute respiratory infections when novel coronavirus is suspected: What to do and what not to do“ (PDF). WHO. 2 November 2013. Посетено на 2014-05-21.
  9. ↑ Saey, Tina Hesman (27 February 2013). „Scientists race to understand deadly new virus: SARS-like infection causes severe illness, but may not spread quickly“. Science News. 183 (6). стр. 5. doi:10.1002/scin.5591830603. Архивирано од изворникот на 2013-09-21. Посетено на 2015-07-04.
  10. ↑ Hemida, MG; и др. (12 December 2013). „Middle East Respiratory Syndrome (MERS) coronavirus seroprevalence in domestic livestock in Saudi Arabia“. Eurosurveillance. 18 (50). 
  11. ↑ Briese, T.; и др. (2014-04-29). „Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus Quasispecies That Include Homologues of Human Isolates Revealed through Whole-Genome Analysis and Virus Cultured from Dromedary Camels in Saudi Arabia“. mBio. doi:10.1128/mBio.01146-14. Архивирано од изворникот на 2014-05-02. Посетено на 2014-05-20.  
  12. ↑ Gallagher, James (2014-06-05). „Camel infection 'led to Mers death'“. BBC News. Посетено на 2014-06-05.
  13. ↑ Azhar, E. I.; и др. (June 4, 2014). „Evidence for Camel-to-Human Transmission of MERS Coronavirus“. NEJM. doi:10.1056/NEJMoa1401505. Посетено на June 6, 2014.
  14. ↑ „WHO warns about camel products, contact over rising MERS concerns | CTV News“. CTV News. 2014-05-10. Посетено на 2014-05-22.
  15. ↑ „Mers virus: Saudis warned to wear masks near camels“. BBC News. 2014-05-11. Посетено на 2014-05-22.
  16. ↑ „Saudi Arabia: Farmers flout Mers warning by kissing camels“. BBC News. 2014-05-13. Посетено на 2014-05-22.
  17. ↑ 17,0 17,1 The Health Protection Agency (HPA) UK Novel Coronavirus Investigation team (14 March 2013). „State of Knowledge and Data Gaps of Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus (MERS-CoV) in Humans“. Eurosurveillance. doi:10.1371/currents.outbreaks.0bf719e352e7478f8ad85fa30127ddb8. Посетено на 21 May 2014.  
  18. ↑ „Rapid advice note on home care for patients with Mi ddle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) infecti on presenting with mild symptoms and management of contacts“ (PDF). WHO. 2013-08-08. Посетено на 2014-05-21.
  19. ↑ 19,0 19,1 „Revised interim case definition for reporting to WHO – Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV)“. WHO. 3 July 2013. Посетено на 19 May 2014.
  20. ↑ 20,0 20,1 „Infection prevention and control during health care for probable or confirmed cases of novel coronavirus (nCoV) infection“ (PDF). WHO. 5 June 2013. Посетено на 2014-05-21.
  21. ↑ Kwon H., Chan; Poon, Leo L.L.M.; Cheng, V.C.C.; и др. (February 2004). „Detection of SARS coronavirus in patients with suspected SARS“. Emerging Infectious Diseases. 10 (2): 294–9. doi:10.3201/eid1002.030610. PMC 3322905. PMID 15030700. Посетено на 2014-05-21.
  22. ↑ Jiang, Shibo; Lu, Lu; Du, Lanying (2013). „Development of SARS Vaccines and Therapeutics Is Still Needed“. Medscape. Посетено на 2013-05-29.
  23. ↑ Butler, Declan (3 October 2012). „SARS veterans tackle coronavirus“. Nature (journal). 490 (7418). стр. 20.
  24. ↑ Parrish, R. (7 June 2013). „Novavax creates MERS-CoV vaccine candidate“. Vaccine News Daily. Посетено на 24 June 2013.
  25. ↑ Price, J. R. (26 June 2013). „Greffex Does It Again“. Business Wire. Посетено на 27 June 2013.
  26. ↑ Al-Tawfiq, J; и др. (March 2014). „Ribavirin and interferon therapy in patients infected with the Middle East respiratory syndrome coronavirus: an observational study“. International Journal of Infectious Diseases. doi:10.1016/j.ijid.2013.12.003. Посетено на 2014-05-20.
  27. ↑ Spanakis N, Tsiodras S, Haagmans BL, Raj VS, Pontikis K, Koutsoukou A, Koulouris NG, Osterhaus AD, Koopmans MP, Tsakris A. Virological and serological analysis of a recent Middle East respiratory syndrome coronavirus infection case on a triple combination antiviral regimen. Int J Antimicrob Agents. 2014 Dec;44(6):528-32. doi: 10.1016/j.ijantimicag.2014.07.026 PMID 25288266
  28. ↑ Ren, Z; и др. (April 2013). „The newly emerged SARS-Like coronavirus HCoV-EMC also has an "Achilles' heel"“. Protein & Cell. doi:10.1007/s13238-013-2841-3. Посетено на 2014-05-20.
  29. ↑ Kindrachuk J, Ork B, Hart BJ, Mazur S, Holbrook MR, Frieman MB, Traynor D, Johnson RF, Dyall J, Kuhn JH, Olinger GG, Hensley LE, Jahrling PB. Antiviral potential of ERK/MAPK and PI3K/AKT/mTOR signaling modulation for Middle East respiratory syndrome coronavirus infection as identified by temporal kinome analysis. Antimicrob Agents Chemother. 2015 Feb;59(2):1088-99. doi: 10.1128/AAC.03659-14 PMID 25487801
  30. ↑ Otrompke, John; и др. (20 October 2014). „Investigating treatment strategies for the Middle East respiratory syndrome coronavirus“. The Pharmaceutical Journal. 293 (7833). Архивирано од изворникот на 2015-06-09. Посетено на 2014-10-23.
  31. ↑ Cheng KW, Cheng SC, Chen WY, Lin MH, Chuang SJ, Cheng IH, Sun CY, Chou CY. Thiopurine analogs and mycophenolic acid synergistically inhibit the papain-like protease of Middle East respiratory syndrome coronavirus. Antiviral Res. 2015 Mar;115:9-16. doi: 10.1016/j.antiviral.2014.12.011 PMID 25542975
  32. ↑ Chan JF, Lau SK, To KK, Cheng VC, Woo PC, Yuen KY. Middle East respiratory syndrome coronavirus: another zoonotic betacoronavirus causing SARS-like disease. Clin Microbiol Rev. 2015 Apr;28(2):465-522. doi: 10.1128/CMR.00102-14 PMID 25810418
  33. ↑ Zhou Y, Vedantham P, Lu K, Agudelo J, Carrion R Jr, Nunneley JW, Barnard D, Pöhlmann S, McKerrow JH, Renslo AR, Simmons G. Protease inhibitors targeting coronavirus and filovirus entry. Antiviral Res. 2015 Apr;116:76-84. doi: 10.1016/j.antiviral.2015.01.011 PMID 25666761
  34. ↑ Báez-Santos YM, St John SE, Mesecar AD. The SARS-coronavirus papain-like protease: structure, function and inhibition by designed antiviral compounds. Antiviral Res. 2015 Mar;115:21-38. doi: 10.1016/j.antiviral.2014.12.015 PMID 25554382
  35. ↑ „Middle East Respiratory Syndrome coronavirus (MERS-CoV) – Saudi Arabia“. World Health Organization. 11 June 2015.
  36. ↑ 36,00 36,01 36,02 36,03 36,04 36,05 36,06 36,07 36,08 36,09 36,10 36,11 36,12 36,13 36,14 36,15 36,16 36,17 36,18 36,19 36,20 36,21 36,22 „Severe respiratory disease associated with Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV); Fifteenth update, 8 March 2015“ (PDF) (PDF). European Centre for Disease Prevention and Control. 8 March 2015. Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-03-27. Посетено на 12 March 2015.
  37. ↑ „Statistics As of 12 pm June 11, 2015“. Command & Control Center, Ministry of Health, Kingdom of Saudi Arabia. June 11, 2015. Архивирано од изворникот на 2015-06-13. Посетено на 2015-07-04.
  38. ↑ „MERS death count up to 29“. HiDoc. 25 June 2015.
  39. ↑ „Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) summary and literature update–as of 20 January 2014“ (PDF) (PDF). World Health Organization]]. 20 January 2014. Посетено на 13 May 2014. Не се допушта закосување или задебелување во: |publisher= (help)
  40. ↑ Lisa Schnirring (21 January 2014). „US detects 2nd MERS case; Saudi Arabia has 18 more“. Center for Infectious Disease Research and Policy. Посетено на 13 May 2014.
  41. ↑ „Second Dutchman infected with lung virus MERS“. NRC Handelsblad. 15 May 2014. Посетено на 17 May 2014.
  42. ↑ „Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV) – Turkey“. World Health Organization]]. 24 October 2014. Архивирано од изворникот на 2014-10-26. Посетено на 26 October 2014. Не се допушта закосување или задебелување во: |publisher= (help)
  43. ↑ „Egypt detects first case of MERS virus“. Press Tv. 26 April 2014. Архивирано од изворникот на 2014-04-29. Посетено на 29 April 2014.
  44. ↑ „Lebanon Records First Case of MERS Virus“. Associated Press. Time. 9 May 2014. Архивирано од изворникот на 2014-05-10. Посетено на 10 May 2014. Не се допушта закосување или задебелување во: |publisher= (help)
  45. ↑ „Thailand confirms first case of deadly Mers virus“. Bangkok Post. 18 June 2015. Посетено на 20 June 2015. Не се допушта закосување или задебелување во: |publisher= (help)
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со назив „sciencenews27feb2013“ определена во <references> групата „“ нема содржина..
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Блискоисточен_дишен_синдром&oldid=4873090“