Антониј Феликс

Антониј Феликс (најверојатно Тибериј Клаудиј Антониј Феликс, на грчки: ὁ Φῆλιξ; роден околу 5–10) — четвртиот римски прокуратор на провинцијата Јудеја во 52–60 година, последователно на Вентидиј Куманус.

Живот

Феликс бил помлад брат на грчкиот ослободен роб Маркус Антониус Палас. Палас служел како секретар на благајната за време на владеењето на императорот Клавдиј. Феликс бил грчки слободен човек - или од Клавдиј, според која теорија Јосиф ( Антик. xx. 7) го нарекува Клавдиј Феликс, или од мајката на Клавдиј, Антонија Минор, ќерка на Триумвир Марко Антониј и Октавија Минор и внука на императорот Август. Според Тацит, Палас и Феликс потекнуваат од грчките кралеви од Аркадија.^[1]

Прокуратор на Јудеја

Феликс станал прокуратор по молбата на неговиот брат. Суровоста на Феликс, заедно со неговата достапност до мито (види Дела на светите апостоли 24:26), довеле до голем пораст на злосторствата во Јудеја. Периодот на неговото владеење бил обележан со внатрешни препукувања и немири, кои тој жестоко ги задушувал.

Во 58 година, Феликс ангажирал атентатори за да го убијат Јонатан, првосвештеникот, набргу откако вториот ја презел функцијата.^[2] Јонатан често го критикувал Феликс за управувањето со еврејските работи и се заканувал дека ќе му се јави на Цезар ако Феликс не постапува добро.

Феликс го убедил еден од најдоверливите пријатели на Јонатан, Дорас, жител на Ерусалим, да најми разбојници да го убијат Јонатан ветувајќи му дека ќе му даде голема сума пари. Дорас договорил некои наемници да се мешаат со верниците во храмот во Ерусалим, додека тие криеле ками под нивните облеки. Овие атентатори успеале да го убијат Јонатан за време на еврејски фестивал и никогаш не биле фатени.^[2]

Според Дела на светите апостоли, откако апостол Павле бил уапсен во Ерусалим и спасен од заговор против неговиот живот, локалниот римски хилијарх Клавдиј Лисиј го префрлил во Цезареја, каде што му се судело пред Феликс. Барем во една друга прилика Феликс и неговата сопруга Друсила го слушнале говорот на Павле, па сакле да разговараат со него. Меѓутоа, вистинска желба на Феликс била да добие поткуп од Павле, барање кое Апостолот не го исполнил. Феликс бил наследен како обвинител откако го задржал Павле две години, но го оставил во затвор како услуга за Евреите (Дела 24:27).

По враќањето во Рим, Феликс бил обвинет дека користел спор меѓу Евреите и Сиријците од Цезареја како изговор за да ги убие и ограбува жителите, но со посредство на неговиот брат, Палас, кој имал големо влијание кај императорот Нерон, избегал неказнет.^[3]

Порциј Фест го наследил како прокурист на Јудеја.

Бракови и проблеми

Феликс се оженил три пати. Неговата прва сопруга била Друсила од Мавританија, веројатно ќерка на Птоломеј од Мавританија и Јулија Уранија. Втората сопруга на Феликс била Јудејката Друсила од Јудеја, ќерка на Ирод Агрипа I и Кипрос. Друсила од Јудеја се развела од Гај Јулиј Азиз, кралот на Емеса за да се омажи за Феликс. Двојката имала син, Маркус Антониус Агрипа, кој починал, заедно со многу жители на Помпеја и Херкуланеум, во ерупцијата на планината Везув на 24 август 79 година. Антонија Агрипина (чие име е пронајдено во графитите во кралската гробница во Египет ) можеби била внука од Агрипа. Името на неговата трета сопруга не е потврдено. Човек по име Луциус Анеиус Домитиус Прокулус е опишан во еден натпис како правнук на Феликс, неговата баба се вика Антонија Клементијана, веројатно ќерка на Феликс. Друг натпис го именувал Тибериј Клавдиј (со исчезнат когномен) кој на некој начин бил поврзан со Тит Муциус Клеменс.^[4]

Маркус Антониус Фронто Салвијанус (квестор) и неговиот син Маркус Антониус Феликс Магнус (првосвештеник во 225 година) биле исто така можни потомци.

Поврзано

Наводи

↑ Cornelius Tacitus, Annals 12.53-54
↑ ^2,0 ^2,1 Josephus, Flavius.
↑ Една или повеќе речениците пред наводов вклучуват текст од дело кое сега е во јавна сопственост: Chisholm, Hugh, уред. (1911). „Felix, Antonius“ . Encyclopædia Britannica. 10 (11. изд.). Cambridge University Press. стр. 239.CS1-одржување: ref=harv (link)
↑ Porter, Stanley E.; Evans, Craig A. (1997). New Testament Text and Language: A Sheffield Reader. A&C Black. стр. 257. ISBN 9781850757955.

Литература

Тацитус, Анали, xii. 54, Истории с. 9
Светониј, Клаудиј, 28
Емил Шурер, Историја на еврејскиот народ (1890-1891)
коментари на Дела на апостолите
Сер В.М. Ремзи, Свети Павле Патник
Карл фон Вајцсакер, Апостолско доба (Eng. trans., 1894)
Еврејска енциклопедија: ФЕЛИКС (АНТОНИЈ ФЕЛИКС)
https://web.archive.org/web/20040530071028/http://www.tyndale.cam.ac.uk/Egypt/ptolemies/ptolemies_selene_ii.htm

Надворешни врски

Livius.org: Маркус Антониус Феликс
Римската кованица на Феликс може да се види кај римските прокуратори на [1]

https://www.biblegateway.com/resources/encyclopedia-of-the-bible/Antonius-Felix

Претходник Вентидиус Куманус	Прокурист на Јудеја 52 to 58	Наследник Порциј Фест

[1] Cornelius Tacitus, Annals 12.53-54

[Antiquities_of_the_Jews'_Jonathan-2] 2,0 ^2,1 Josephus, Flavius.

[EB1911-3] Една или повеќе речениците пред наводов вклучуват текст од дело кое сега е во јавна сопственост: Chisholm, Hugh, уред. (1911). „Felix, Antonius“ . Encyclopædia Britannica. 10 (11. изд.). Cambridge University Press. стр. 239.CS1-одржување: ref=harv (link)

[4] Porter, Stanley E.; Evans, Craig A. (1997). New Testament Text and Language: A Sheffield Reader. A&C Black. стр. 257. ISBN 9781850757955.

[1]

[2]

[3]

[4]