Џовани Пјерлуиџи де Палестрина

Џовани Пјерлуиџи де Палестрина (3 февруари 1525 или 2 февруари 15262 февруари 1594)[1] бил еден од најголемите уметници на 16 век. Најверојатно е роден во местото Палестрина, во близина на Рим. Како мал пеел во детскиот хор, а потоа својата пејачка кариера ја продолжил во базиликата „Голема Богородица“. По кратко време, кое го поминал во Палестрина како оргулар и капелмајстор, тогаш почнал и да компонира. Во 1551 година, се вратил во Рим, каде што работел до крајот на животот во разни цркви и капели како пејач или диригент. Кога станал диригент на хорот во базиликата „Голема Богородица“ (1561) се случило најзначајното „спасување на полифонијата“. Кога ги слушнале овие композиции со јасно разбирлив текст, членовите на Тридентанскиот Конзул, биле воодушевени и решиле да не го забранат изведувањето на полифоните дела во црквата.

Џовани Пјерлуиџи де Палестрина

Компонирал исклучиво вокални полифони акапела дела со големо изразување на мистериозни расположенија и длабоки чувства, потресно прикажувајќи болка. Од фламанските композитори ја презел нивната полифонија и одлично ја совладал композиторската техника, постигнувајќи силно влијание во единството на контрапунктското и хармонското размислување.

Најизразити и најдлабоки примери на миси припаѓаат на неговото творештво. Нив ги обележал со спиритуалност. Неговите миси се различни по начинот на обработка на музичката материја како и составот за кои се компонирани (обично 4,5, или 6 гласови, а понекогаш и 8). Палестрина ги опфатил сите типови миси кои се јавиле во фламанската музика.

За неговиот начин на пишување, типични се мисите со полифоно-хомофон контраст.

Мисата „Assumpta est Maria“ е карактеристична за видот „миса пародија“. Неа ја компонирал по сопствен мотет со исто име, при што секоја фраза, па дури и збор, има и посебна формула. За папата Марчело извел миса, т.т. „Миса на папата Марчело“ по што бил наречен „спасител на црковната музика“. Во ова дело постигнал идеално единство меѓу музиката и текстот, природно воздивнување на еден распеан глас од полифониот комплекс, како и нова и неочекувана звучност.

Во овие две миси потемата „Вооружен човек“, со cantus firmus во продолжени нотни вредности, ја достигнал уметничката мајсторија, инвенција и ритмичка разновидност. Пишувал и мотети кои по карактер се лирски и носталгични, за 5, 6 и 8 гласови, кои изразуваат возбуда и евоцираат тага.

Форма на мотет имаат и 29 дела по Соломоновиот текст „Песна над песните“, сфатена во смисла на мистична форма на љубовта. Тие заземаат значајно место помеѓу духовната и световната музика, по карактер се лирски, свечени или поетични. Компонирани се за петгласен хор со претходно избран текст кој оформува мисловна целина.

Покрај миси и мотети, пишувал и мадригали со ведра мелодија, пожив ритам, врз основа од Петрарка. Претежно се со љубовна содржина и без премин од едно во друго расположение.

Извор уреди

  • Учебник по музичка уметност за I година гимназиско образование, стр 38, 2009 година.

Наводи уреди

  1. The New Grove Dictionary of Music and Musicians, 2nd ed., s.v. "Palestrina, Giovanni Pierluigi da" by Lewis Lockwood, Noel O'Regan, and Jessie Ann Owens.