Јулијан Шумлански
Јулијан Шумлански (полски: Julian Szumlański; 1840, Лавов — Софија, 1920) — просветител и просветен активист. Учител и во голем број училишта во Македонија.
| Јулијан Шумлански Julian Szumlański (pl) | ||
| ||
| Роден | 1840 Лавов, Руска Империја | |
|---|---|---|
| Починал | 1920 Софија, Царство Бугарија | |
| Почивалиште | Централните софиски гробишта, Софија | |
Биографија уреди
Рани години уреди
Роден е во 1840 година во галицискиот град Лавов, во тоа период во рамки на границите на Австриското Царство. Дипломирал природни науки на Универзитетот во Лавов. Заедно со колегите од универзитетот формирале одред со кој учествувале во Полското Востание (1863 – 1864 г.). Осуден на прогонство во Сибир, тој успеал да побегне во Отоманското Царство. Се населил во Истанбул, каде со помош на Михал Чајковски започнал да работи во султанската палата. По некое време заминал за Романија, а подоцна пристигнал и во Бугарија, каде нашол работа како учител во училиште.
Просветителните дејства во Македонија уреди
Првично предавал во гимназијата "Принц Борис I" во Русе, подоцна работел во Егзархиската машка гимназија во Солун и во други училишта низ Македонија. Го поддржува македонското национално-ослободително движење и помага, преку дипломатски притисок, да се ослободат од затвор, голем број револуционерни дејци, осудени за антидржавни активности. Се оженил со македонката Захарија Василева и заедно со неа основале сиропиталиште во Битола, во кое биле згрижени околу 120 деца кои останале сираци по Илинденското востание во 1903 година. Станал професор на битолската машка гимназија.[1] Одржувал врски со Внатрешната македонската револуционерна организација.[2]
Последни години уреди
За време на балканските војни бил меѓу главните организатори, заедно со сопругата, за создавање на Болницата за Црвениот крст за ранетите војници од Бугарската армија во Солун (денес Солунска општа Болницата „Свети Димитар“) .[3] Откако Бугарија ја загубила втората балканска војна, болницата на семејството Шумлански станала засолниште за прогонетите војници. По поразот на Бугарија во Втората балканска војна во 1914 година, тој и неговата сопруга биле протерани на еден од островите во Егејското Море. По завршувањето на воените дејствија, тие се пречекани како национални херои во Софија. Пристигнувајќи таму веќе бил во тешка здравствена состојба, каде што умира набргу во 1920 год.[4][5][6]
Надворешни врски уреди
- ↑ Колев, Јордан (2021-09-09). „Хаос(ът) (Време е за… педагогика)“. Pedagogika-Pedagogy. ISSN 0861-3982.
- ↑ Миколенко, Дмитро (2016-07-15). „На замітку історикам-болгаристам. Рецензія на: Палангурски М. Учредителите: Участниците в Учредителното народно събрание в Търново, 10.II–16.IV.1879: Енциклопедичен справочник. – София: Сиби, 2014. – 328 с.“. Drinovsky sbornik. IX. doi:10.7546/ds.2016.09.45. ISSN 2218-0567.
- ↑ Zhivkov, Zhivko; Matev, Alexander (2012). „Irrigation of soybeans as a factor for obtaining high yields in the region of Sofia“. Scientific Works. 56: 254–263. doi:10.22620/sciworks.2012.56.033. ISSN 1312-6318.
- ↑ Iovchev, I.; Nikolov, D. (2010-12-30). „Фиброоптични изследвaния на горните дихателни пътища – кратък исторически обзор“. International Bulletin of Otorhinolaryngology. 6 (4): 14. doi:10.14748/orl.v6i4.7027. ISSN 2367-878X.
- ↑ Kuzmenko, Oksana (2021-11-09). „Стереотип як знак літературно - фольклорної традиції й інструмент пізнання світу. Рецензія на: Стереотипът у сл ав янските езици, литератури и култури: Сборник с доклади от Четирнадесетите международни славистични чтения, София, 26 – 28 април 2018 г. Том втори. София: Университетско издателство «Св. Климент Охр идски», 2019. 501 с“. Drinovsky sbornik. XIV. doi:10.7546/ds.2021.14.25. ISSN 2218-0567.
- ↑ Peltekov, Aleksandăr G. (2012). Revoljucionni dejci ot Makedonija i Odrinsko. Sofija: Universitetsko izdatelstvo. ISBN 978-954-496-102-2.