Ѓаконик[1][2] (грчки: Διακονικόν) — просторот на јужната страна од централната апсида на црквата, каде што се чуваат одежди, книги и сл., кои се користат во богослужбата[3] (светите садови се чуваат во жртвеникот, северната страна на светилиштето) во источнокатоличката и православната црква.

Тројни апсиди на православната црква. Олтарот е најголемата средна апсида, жртвеникот е десно, а ѓаконикот е апсидата лево.

Ѓаконикот содржи таласидион (мијалник), чии отпадни води се собираат, се користат за миење на светите работи и дури потоа се фрлаат. Со оваа вода свештенството може да ги мие рацете пред Божествената литургија. Ѓакониците обично имаат шкафови или фиоки каде што може безбедно да се чуваат одеждите и црковните завеси (антепендија). Овде се чуваат и јагленот и местото за загревање зеон (зовриена вода, која се тура во путир пред причест, крпи и други потребни предмети).

Во светилиштето можат да седат само епископите или свештеникот; ѓаконите и свештенослужителите можат да седат во ѓаконикот кога не се потребни за нивната главна цел. Бидејќи ѓаконикот се наоѓа зад иконостасот, тој се смета за свето место и таму можат да влезат само оние кои имаат одредена литургиска должност.

За време на владеењето на Јустин II (565-574), во чие време е извршена промената на литургијата, ѓаконикот и жртвеникот почнале да се делат во посебни апсиди на источниот крај на светилиштето. Пред тоа имало само една апсида.

Во црквите во централна Сирија од поранешниот период, ѓаконикот е правоаголна, странична апсида на Калат-Семан била додадена подоцна.[3]

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. „ѓаконик“Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. „ѓаконик“Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  3. 3,0 3,1   One or more of the preceding sentences вклучува текст од објавено дело кое сега е јавна сопственостChisholm, Hugh, уред. (1911). „Diaconicon“ . Encyclopædia Britannica. 8 (11. изд.). Cambridge University Press. стр. 146.