Качунка

Качунка или шафран (науч. Crocus sativus) — повеќегодишна билка од семејството на перуники. Може да достигне висина до 30 см. Растението нема правилно стебло: шест венечни ливчиња, венечен цвет, заедно со две тесни ливчиња, растат од подземна луковица. Ливчињата се наслонети кон земјата и на неколку сантиметри од тлото, се шират на лево. Ваквата градба на цветот, без изразени поделби на цветните чашки и круна, во ботаниката се нарекува перигон. Толчникот кај сите качунки е златнопортокалова боја и најчесто, има истобојни прашници. На врвот од толчникот се наоѓа жиг или нишка (Croci stigmata), органели чија задача е да се прилагодат на поленовите зрна. Жиговите и денес се користат како исушен зачин и за бојадисување на намирниците, посебно колачи, а се користат и во медицината. Во поголема мера качунката е отровна.

Качунка
Расцветана качунка
Научна класификација [ у ]
Царство:	Растенија
клад:	Скриеносеменици
клад:	Монокотиледони
Ред:	Шпаргловидни
Семејство:	Перуники
Род:	Качунки
Вид:	Качунка
Научен назив
Качунки sativus L.
Синоними
Crocus autumnalis Sm. nom. illeg. Crocus officinalis (L.) Honck. Crocus orsinii Parl. Crocus pendulus Stokes Crocus setifolius Stokes Geanthus autumnalis Raf. Safran officinarum Medik.

Распространетост

Растението е најзастапено во Иран. Околу Средоземјето и во Франција, Шпанија, Мароко, Грција, Турција, Италија и Австралија. Годишното производство изнесува околу 200 тони. Во Иран се произведуваат приближно 170 до 180 тони годишно.

Вкус на зачинот

Качунката има силен ароматичен вкус, пикантен и малку горчи, но и вкус на земјата во која се задржил долго време. Вкусот му е истовремено и цветен, малку лут и сличен на мед, мошусот, но и јодот. После неколку месеци тој пушта комплексен спектар на арома. Поседува различни состојки.

Качунката како мотив во уметноста

• „Качунка“ — песна на Јозо Т. Бошковски од 1981 година.

Надворешни врски

• Качунка на Ризницата ^?
• Качунка на Викивидовите ^?