Википедија

Човекови права во Кипар

Човековите права во Кипар се заштитени со уставот на Република Кипар.[1]

Во голем број случаи, Европскиот суд за човекови права ја прогласил Турција за одговорна за континуираните прекршувања на Европската конвенција за човекови права во Република Кипар како резултат на турската инвазија во 1974 година и континуираната окупација на 37% од нејзината територија. Во однос на човековите права во областите под делотворна контрола на Република Кипар, според извештајот за човекови права на Стејт департментот на САД од 2010 година, имало извештаи за полициска злоупотреба и понижувачки третман на лица во притвор и баратели на азил, како и случаи на дискриминација и насилство врз припадниците на малцинските етнички и национални групи. Трговијата со жени на островот, особено за сексуална експлоатација, наводно, била проблем. Пријавени се и неколку случаи на насилство врз жени и деца.[2]

Демократска слобода

уреди
 
Кипарски суд на правдата во Никозија, Кипар

„Фридом хаус“ го класифицирал перципираното ниво на демократска и политичка слобода на Кипар како „слободно“ во 2011 година во својот извештај „Слобода во светот “.[3] Стејт департментот на САД во 2010 година известил дека неодамнешните избори биле слободни и фер.[2]

Ибрахим Азиз, кој бил спречен да гласа на изборите, поднел барање до Европскиот суд за човекови права. Во 2004 година, во случајот Азиз против Кипар, ЕСЧП пресудил дека му е ускратено правото на глас.[4] По овој случај, право на глас добиле кипарските Турци кои живеат во Република Кипар.[5] Сепак, кипарските Турци сè уште не можат да се кандидираат на претседателските избори, а кипарските Турци кои живеат во Северен Кипар не можат да гласаат на избори, иако се државјани на Република Кипар.[6]

Правата на малцинствата

уреди

Стејт департментот на САД во 2010 година наведил дека има случаи на дискриминација и насилство врз припадниците на малцинските етнички и национални групи.[2] Меѓународната група за права на малцинствата објавила во 2011 година дека малцинствата во Кипар се соочуваат со сериозна дискриминација и дека биле исклучени од политички активности.[7] Во извештајот на Стејт департментот на САД во 2005 година било наведено дека дискриминацијата на кипарските Турци и Ромите е проблем.[8] Имало одредено малтретирање на кипарските Турци кои ја посетувале областа контролирана од Република Кипар.[9]

Извештајот на американскиот Стејт Департмент за човековите права на Кипар во 2002 година вели дека:

„Некои од околу 300 кипарски Турци кои живеат во областа контролирана од владата се соочија со тешкотии во добивањето лични карти и други владини документи, особено ако се родени по 1974 година. Се чини дека кипарските Турци, исто така, биле под надзор на кипарската грчка полиција.“ [10]

Сепак, според министерот за внатрешни работи Неоклис Силикиотис во интервју за кипарскиот турски весник Кибрис во 2011 година, 93.308 кипарски Турци веќе имаат лични карти, 58.069 кипарски Турци имаат кипарски пасоши од кои 7.376 се биометриски.

Праведно судење

уреди

Иако затворите генерално ги исполнуваат меѓународните стандарди, има извештаи во кои често се наведува дека затворите се преполни.[2] Има информации дека полицијата физички ги малтретирала приведените и ги дискриминирала.[2] Некои невладини организации известиле дека странски притвореници се жалеле дека биле изложени на физичко насилство.[2]

Во 2008 година, Врховниот суд на Република Кипар одлучил дека полицијата го ограничила пристапот на Андреас Константину до правна помош.[11] Исто така, во 2008 година, ЕКЧП рекол дека „се поставува прашање за усогласеноста на таквото законодавство со барањата од член 6 од Конвенцијата [...] не постои априори причина зошто тоа не треба да биде достапно во други сфери отколку кривичното право“.[11]

Во случајот Пановиц против Кипар во 2009 година, ЕСЧП пресудил дека:

„Во овие околности, Судот заклучува дека постапувањето на Врховниот суд за конфронтацијата со бранителот на жалителот го направи судењето неправедно. Следи дека има повреда на член 6 став 1 во овој поглед.“ [12]

Право на сопственост

уреди

Во 2005 година, 25 случаи на кипарски Турци биле поднесени во судовите на Република Кипар, во кои било наведено дека тие немаат пристап до нивните имоти во областите контролирани од Република Кипар.[8]

Слобода на вероисповед

уреди

Стејт департментот на САД во 2010 година известил дека слободата на религијата генерално била почитувана од владата. Владата ги конзервира џамиите. Иако има 17 џамии во областа под контрола на Република Кипар, само пет од нив се во јавна употреба.[13]

Во ноември 2005 година, Канцеларијата на Народниот правобранител издал извештај за поплака од Јеховините сведоци чие дете било оправдано од верска настава, но кое потоа било малтретирано од колеги студенти и под притисок од религиозен инструктор. Во извештајот се заклучува дека жалбата на ученикот е валидна и дека забелешките на инструкторот за време на лекција за верски секти ја нарушувале верската слобода на ученикот.[14] Исто така, во ноември 2005 година во извештаите на печатот се вели дека полицијата и општината го малтретирале будистичкиот храм во Строволос.[14]

Никос Тримиклиниотис и Корина Деметриу истакнале дека:

„Меѓутоа, религиозната дискриминација не е исцрпена таму, како што е илустрација на односот кон приговарачите од Јеховините сведоци кои одбиваат да служат во војската“.[6]

Право на образование

уреди

Во моментов нема училиште за кипарските Турци кои живеат во областите контролирани од Република Кипар.[15] Маронитите имаат основно училиште, но немаат средно училиште, а Андонис Хаџирусос ја нагласува опасноста од асимилација на маронитите во заедницата на кипарските Грци поради тоа.[16]

Правата на жените

уреди

Законите забрануваат силување од брачен другар во Република Кипар. Во 2000-тите има нагло зголемување на бројот на овие злосторства.[2] Иако сексуалното вознемирување на работното место е забрането, тоа е широко распространет проблем, но само неколку случаи се пријавени кај властите.[2]

Во 1996 година, Комитетот на ОН за елиминација на дискриминацијата против жените, заклучнил дека жените не биле многу застапени во политичкиот живот, тие биле отсутни од повисоките нивоа на власта, трговијата со жени и нивната сексуална експлоатација биле против човековите права, имало сексуално вознемирување на работното место, а жените не добивале еднакви пари за работа од еднаква вредност.[17]

Комитетот исто така навел:

„Комитетот ја повикува Владата да ја прошири целосната покриеност со социјално осигурување на самовработените рурални жени и да ја укине постоечката дискриминација во овој поглед меѓу мажените и немажените жени. Комитетот ја повикува Владата да спроведе посебни програми за сензибилизација и обука за родови прашања за сите службеници и судии за спроведување на законот, особено судиите во семејните судови. Комитетот силно препорачува да се донесат итни посебни привремени мерки, согласно член 4 од Конвенцијата, со цел значително да се зголеми присуството на жените во сите области од јавниот и политичкиот живот, како и активно да се промовира нивната позиција во високото раководство на државната служба и во дипломатската служба. Комитетот ја повикува Владата да го истражи предлогот на невладините организации за формирање на Комисија за еднакви можности која ќе постапува по жалбите на жените и ќе служи како посредник.“ [17]

Во 2006 година, истиот комитет ја изразил својата загриженост за дискриминацијата на жените мигранти, вклучително и домашните помошници и земјоделските работници, помалиот број жени кои имаат докторат во споредба со мажите и „недостигот на сеопфатен и систематски пристап кон политиките за родова еднаквост “.[18] Во извештајот на Стејт департментот на САД во 2010 година се вели дека:

„На 7 јануари, ЕСЧП пресуди во Ранцев с. Кипар и Русија дека Кипар не успеал да ја заштити 20-годишната руска уметничка Оксана Ранцева од трговија со луѓе и не успеала да спроведе ефикасна истрага за околностите на нејзината смрт во 2001 година.“ [2]

Слобода на печат и говор

уреди

Во 2010 година, Стејт департментот на САД објавил дека законот предвидува слобода на говорот и на печатот, а владата генерално ги почитува овие права во пракса.[2] УНХЦР, исто така, во 2006 година објавил дека слободата на печатот генерално се почитува, а независниот печат често ги критикувал властите.[19] На 18 јули 2005 година, полицијата употребила прекумерна сила врз возачите на камиони кои штрајкуваа и новинарите.[20]

Во 2004 година, медиумите биле задушени од владата на Република Кипар да емитуваат програми против планот Анан за Кипар. На европскиот комесар Гинтер Ферхојген му било одбиено емитување на кој било телевизиски канал на кипарските Грци, бидејќи доколку не биде одбиен, тој ќе презентира аргументи кои го поддржуваат планот.[21]

Во 2007 година, тогашниот претседател Тасос Пападопулос „лично интервенираше“ за да го принуди отпуштањето на аташето за печат во Високиот комесаријат на Кипар во Лондон, Сотерис Георгалис, бидејќи присуствувал на презентација на книга на која се обратил критичарот на Пападопулос, Такис Хаџидеметриу.[21] Киријакос Пиеридес во 2007 година објавилдека „провладините политички и комерцијални притисоци се постојан фактор што ја спречува работата на медиумите таму“.[21]

Во 2008 година, Организацијата за безбедност и соработка во Европа, во извештај напишан од Фондацијата за човекови права на кипарските Турци и Синдикатот на новинарите на кипарските Турци известиле дека владата на Република Кипар ги крши правата на кипарските Турци на слободата на печатот. Се додава дека промената на честотата на емитување на Кипарската радиодифузна корпорација спречила многу ТВ канали на кипарските Турци да емитуваат програма во Северен Кипар, со што се нарушува слободата на говорот.[22]

Светскиот индекс за слобода на печатот го рангирал Кипар на 45-то место во 2007 година, 31 во 2008 година, 25 во 2009 година, и го рангирал назад на 45-то место во 2010 година Во 2016 година бил рангиран на 27 место.[23]

Трговијата со луѓе и правата на барателите на азил

уреди

Проституцијата е распространета на Кипар, а островот е критикуван за неговата улога во трговијата со секс како една од главните патишта за трговија со луѓе од Источна Европа.[24][25]

Во мај 2011 година, Комитетот на ОН за економски, социјални и културни права изјавил дека одбиените баратели на азил биле држени предолго во притвор и во неповолни услови.[26] Во мај 2005 година, КИСА ја обвинила полицијата за кршење на законот и човековите права на барателите на азил со незаконски апсења, притворања и депортации.[8] Друга невладина организација (НВО) во 2005 година известила дека полицијата депортирала долгогодишни жители, дури 11 години.[8]

Голем број романски државјани биле подложени на принудна работа во земјата во 2009 година.[27] Во август 2009 година, УНХЦР се пожалила преку медиумите дека на едно курдско дете кое боледува од терминална вродена состојба, му било одбиено владиното финансирање да патува во странство заради медицински третман поради неговиот статус на бегалец, што е спротивно на законот за бегалци во земјата, кој им овозможува на бегалците пристап до истиот медицински третман како Кипарци и други граѓани на ЕУ.[2][28]

Во септември 2020 година, во извештајот на Хјуман рајтс воч се тврдело дека Кипар не им дозволува на бегалците кои доаѓаат да бараат азил како што се бара според меѓународното право. Според извештаите, властите наместо тоа, оставиле стотици бегалци и мигранти на море без гориво и храна, а во некои случаи биле претепани од полицијата.[29]

Во декември 2020 година, министерот за внатрешни работи Никос Нурис бил донесен декрет со кој се предвидувало секој барател на азил да воспостави постојан престој во селото Хлорака.[30] Серијата тепачки што се случиле во селото во јануари 2022 година, од кои во едната биле вклучени двајца полицајци кои испукале предупредувачки истрели, предизвикале загриженост кај локалните жители поради промената на демографијата.[31] На протестот на кој присуствувале членови на парламентот била поддржана депортацијата на барателите на азил, а водачот на заедницата Никос Лиасидес тврдел дека „ситуацијата е дојдена до точка од која нема враќање“.[32]

ЛГБТ права

уреди

Хомосексуалноста била декриминализирана во 1998 година по случајот Модинос против Кипар пред Европскиот суд за човекови права, но кипарската војска сè уште хомосексуалноста ја опишува како ментална болест; сексуалното однесување на хомосексуалците останува кривично дело според военото право; терминот е 6 месеци во воен затвор, иако тоа ретко, ако некогаш, се спроведува.[33]

Прекршување на човековите права поради кипарскиот спор

уреди

Прекршувања во Северен Кипар

уреди

Во голем број случаи, Европскиот суд за човекови права ја прогласува Турција за одговорна за континуирано кршење на Европската конвенција за човекови права во Република Кипар како резултат на турската инвазија во 1974 година и континуираната окупација на 37% од нејзината територија. Особено, во историскиот случај од 2011 година Кипар против Турција, судот пресудил дека имало 14 прекршувања на Европската конвенција за човекови права од страна на Турција.

Во 2011 година, во својот годишен извештај, Комисијата за човекови права на ОН ги повторила повиците за целосно обновување на сите човекови права на населението на Кипар, особено на бегалците, повикани за пронаоѓање и евидентирање на исчезнатите лица на Кипар без секое понатамошно одложување и повикала на враќање и почитување на човековите права и основните слободи на сите Кипарци, вклучително и слободата на движење, слободата на населување и правото на сопственост.[34]

Други прашања

уреди

Постојаниот фокус на поделбата на островот понекогаш маскира други прашања за човековите права.[35] Во 2005 година, на бугарските граѓани кои живеат во Северен Кипар не им било дозволено да ја поминат Зелената линија и да гласаат на бугарските избори.[8]

Наводи

уреди
  1. ↑ Constitution of the Republic of Cyprus Архивирано на 22 јули 2017 г., Article 5
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2010 Human Rights Report: Cyprus, US Department of State, Retrieved 2011-04-24.
  3. ↑ „Freedom in the World 2011 – Cyprus“. Архивирано од изворникот на 2022-09-01. Посетено на 6 March 2017.
  4. ↑ Aziz v. Cyprus Архивирано на 18 март 2012 г., European Court of Human Rights, Netherlands Institute of Human Rights, Retrieved 2011-06-15.
  5. ↑ Turkish Cypriots - Parliamentary Elections, Cyprus News Agency, Retrieved 2011-05-17.
  6. ↑ 6,0 6,1 Nicos Trimikliniotis, Corina Demetriou. Evaluating the Anti-Discrimination Law in the Republic of Cyprus: A Critical Reflection (Peace Research Institute) Retrieved 2010-05-07.
  7. ↑ Cyprus conflict resolution strongly questioned if minorities continue to be excluded – new MRG report (Minority Rights Grup International) Date: 22 March 2011, Retrieved on 13 July 2011
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 International Human Rights Report 2005 - Cyprus, US Department of State, Retrieved 2011-05-16.
  9. ↑ Yearbook of the United Nations 2005, United Nations, p.491
  10. ↑ US Department of State Report on Human Rights in Cyprus in 2002, Retrieved April 21, 2011
  11. ↑ 11,0 11,1 Symfiliosi, national report written for Becoming Vulnerable in Detention (p.154),, Retrieved 2011-05-09.
  12. ↑ CASE OF PANOVITS v. CYPRUS (European Court of Human Rights) Retrieved on July 24, 2011.
  13. ↑ 2010 Religious Freedom Report: Cyprus, US Department of State, Retrieved 2011-05-07.
  14. ↑ 14,0 14,1 2006 Religious Freedom Report: Cyprus, US Department of State, Retrieved 2011-05-07.
  15. ↑ Cyprus Overview, Minority Rights Group International, Retrieved 2011-05-06.
  16. ↑ The Cyprus review, Volumes 18-19 (2006), Intercollege, p.62
  17. ↑ 17,0 17,1 Committee on the Elimination of Discrimination Against Women, Concluding Observations: Cyprus, U.N. Doc. A/51/38, paras. 37-66 (1996)., University of Minnesota, Retrieved 2011-05-11.
  18. ↑ Concluding Observations of the Committee on the Elimination of Discrimination Against Women, Cyprus, U.N. Doc. CEDAW/C/CYP/CO/5 (2006)., University of Minnesota, Retrieved 2011-05-11.
  19. ↑ Freedom of the Press - Cyprus (2006), UNHCR, Retrieved 2011-05-11.
  20. ↑ CYPRUS - Document - Europe and Central Asia: Concerns in Europe & Central Asia bulletin July-December 2005, Amnesty International, Retrieved 2011-05-11.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 Goodbye to Freedom?, Association of European Journalists, Retrieved 2011-05-12.
  22. ↑ Freedom of Expression, Media and Information in Cyprus Organization for Security and Co-operation in Europe, Retrieved 2011-05-11.
  23. ↑ „Cyprus : Two Cypruses, two versions of media freedom | Reporters without borders“. RSF (француски). Посетено на 2017-01-16.
  24. ↑ Jean Christou. „US report raps Cyprus over battle on flesh trade“. cyprus-mail.com. Архивирано од изворникот на 30 September 2007. Посетено на 2007-10-13.
  25. ↑ Jacqueline Theodoulou. „A shame on our society“. cyprus-mail.com. Архивирано од изворникот на 27 September 2007. Посетено на 2007-10-13.
  26. ↑ Cyprus - Amnesty International Report 2010 Архивирано на 17 декември 2014 г., Amnesty International, Retrieved 2011-05-11.
  27. ↑ Human Trafficking Report 2010 - Cyprus, US Department of State, Retrieved 2011-05-12.
  28. ↑ KISA 2007 Annual Report, KISA, Retrieved 2011-05-16.
  29. ↑ „Cyprus: Asylum Seekers Summarily Returned“. Human Rights Watch. 29 September 2020. Посетено на 29 September 2020.
  30. ↑ Solutions, BDigital Web. „Decree bans additional asylum seekers from living in Chloraka“. knews.com.cy. Посетено на 2022-01-23.
  31. ↑ Solutions, BDigital Web. „Riot police move in after Chloraka brawl“. knews.com.cy. Посетено на 2022-01-23.
  32. ↑ „Chlorakas residents say at the point of no return (Updated)“ (англиски). Посетено на 2022-01-23.
  33. ↑ Helena Smith (2002-01-26). „Cyprus divided over gay rights“. The Guardian. UK. Посетено на 20 January 2011.
  34. ↑ OHCHR (7 January 2011). „Report of the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights on the question of human rights in Cyprus“. undocs.org (англиски). United Nations. Посетено на 18 March 2017.
  35. ↑ „US Department of State Report on Human Rights in Cyprus“. Asylumlaw.org. Посетено на 2010-11-17.

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Човекови_права_во_Кипар&oldid=5098563“