Црква „Воведение на Пресвета Богородица“ - Граешница
Рождество на Пресвета Богородица (или Св. Богородица Пречиста) — црква во битолското село Граешница. Му припаѓа на Битолското архијерејско намесништво во Преспанско-пелагониската епархија на МПЦ - ОА.
  Воведение на Пресвета Богородица
| |
Фреска од црквата | |
| македонска православна црква | |
| Епархија | Преспанско-пелагониска |
| Архијерејско намесништво | Битолско |
| Парохија | Бистричка |
| Местоположба | |
|---|---|
|
| |
| Координати | 40°54′6″N 21°20′36.6″E / 40.90167° СГШ; 21.343500° ИГД |
| Место | Граешница |
| Општина | Битола |
| Држава | Македонија |
| Општи податоци | |
| Покровител | Богородица Марија |
| Изградба | XV век |
| Архитектонски опис | |
Храмот е сместен на мало возвишение. Изграден е од необработен камен со кал, освен апсидата, која е изработена од камен, тули и варов малтер. По начинот на ѕидање и изгледот, оваа мала непретенциозна црквичка малку се разликува од селските куќи. Црквата е забележителна со својата керамодекорациja на апсидната фасада и датира од последните години на XV век. Останатите ѕидови се сосем бели, без украсување. Во просторот пред апсидата се зачувани неколку масивни камени плочи кои укажуваат на присуство на средновековни гробишта.[1]
Градбата архитектонски е поделена на два дела: на исток е еднокорабен наос со димензии 7,5 × 5 м, а во западнииот дел е нартексот со главниот влез, до кој се слегува по стрмно камено скалиште. Надворешниот изглед на градбата е именет со продолжениот нартекс со димензии 4 × 5 м. Во овој дел црквата е над метар и пол под површината и во неа се слегува по неколку камени скалила кон влезната врата. Нартексот е дограден подоцна, а во неговата внатрешност има дрвена галерија — женска црква, обновена или направена за време на реформите на Танзиматот. На јужната страна има влез со ниша над него, каде е претставена биста на Свети Никола, а над апсидата под покривот уште се гледаат остатоци од Богородица Оранта.[2]
Најстарата црква имала калкански покрив со камени плочи како во Прилеп и Костур, кои стоеле сè до конзервацијата на црквата во 2002 година. Ѕидаријата е со делкан и необработен камен во комбинација со тули на полукружната апсида и со употреба на остатоци од римска гробна керамика од блиската некропола како украсен материјал. Храмот е украсен со керамопластична декорација во облик на рибина коска, рибини крлушки и христограм. Горните партии се украсени со ромбови, паралелограми, кои ја содржат буквата И (Исус), а на дното на паралелограм е буквата Х (Христос).[1][3]
Ѕитниот живопис и многу оштетен од чад и со вадење на очите на иконите. Внатрешноста е темна — има само три скромни прозорци на северниот ѕид и еден тесен на јужниот. Украсувањето е скромно, претежно присутно во олтарниот простор, а во апсидата со претставата на Богородица Поширока од небесата со малиот Исус Емануил.[4]
Поврзано уреди
Наводи уреди
- ↑ 1,0 1,1 Михајловски, Роберт. „Од духовното наследство на Via Egnatia: црквите Успение на Богородица од Велушина и Богородица Пречиста од Граешница“ (PDF). УДК. 726:27-523.42(497.774), стр. 151. Посетено на 30 март 2014.
- ↑ Михајловски, Роберт. „Од духовното наследство на Via Egnatia: црквите Успение на Богородица од Велушина и Богородица Пречиста од Граешница“ (PDF). УДК. 726:27-523.42(497.774), стр. 152. Посетено на 30 март 2014.
- ↑ Палигора, Ристо (декември 2011). Студија за поврзување и промоција на манастирскиот туризам на Баба Планина (PDF). Битола: Центар за развој на Пелагонискиот плански регион. стр. 33. Архивирано од изворникот (PDF) на 2013-12-28. Посетено на 2021-12-22.
- ↑ Михајловски, Роберт. „Од духовното наследство на Via Egnatia: црквите Успение на Богородица од Велушина и Богородица Пречиста од Граешница“ (PDF). Посетено на 30 март 2014. Занемарен непознатиот параметар
|издател=(help)
Надворешни врски уреди
Црква „Воведение на Пресвета Богородица“ - Граешница на Ризницата ?
