Хариет Квимби (11 мај 1875 - 1 јули 1912) била американски пионерски авијатичар, новинар и филмски сценарист.

Во 1911 година, таа станала првата жена во Соединетите Држави која добила сертификат за пилот, издаден од страна на Аеро клубот на Америка.[1] Во 1912 година, таа станала првата жена што го прелетала Ла Манш. Иако Квимби живеела само 37 години, таа влијаела на улогата на жените во авијацијата.

Ран живот и рана кариера

уреди
 
Фотографија на Квимби во 1911 година од Теодор К. Марсо

Родена е на 11 мај 1875 година во Аркадија Тауншип, округот Манисти, Мичиген. Нејзиниот татко купил фарма таму во 1874 година, а семејството било запишано таму на пописот на САД во 1880 година. Тие се преселиле во Аројо Гранде, Калифорнија, околу 1888 година.[2] Откако нејзиното семејство се преселило во Сан Франциско, Калифорнија, во раните 1900-ти, таа станала новинарка.

Јавниот живот на Хариет Квимби започнал во 1902 година, кога таа почнала да пишува за Сан Франциско Драматик Ривју, а исто така придонела за неделните изданија на Сан Франциско Хроника и Сан Франциско Кол. Се преселила во Менхетен, Њујорк Сити во 1903 година за да работи како театарски критичар за Неделникот на Леслис Илустрејтед викли и повеќе од 250 нејзини написи биле објавени во период од девет години.[3]

Квимби продолжила да пишува за Лесли дури и кога била на турнеи со воздушни шоуа, раскажувајќи ги нејзините авантури во серија написи. Целосно посветена на својата нова страст, посветената новинарка и авијатичарка страсно го промовирала економскиот потенцијал на комерцијалната авијација и го промовирала летањето како идеален спорт за жените.[4]

Квимби се заинтересирала за авијација во 1910 година, кога присуствувала на меѓународниот авијациски турнир Белмонт Парк во Елмонт, Њујорк.[3] Таму го запознала Џон Мојсант, познат авијатичар и оператор на школа за летови, и неговата сестра Матилде .[5][6]

На 1 август 1911 година, таа го положила својот пилотски тест и станала првата Американка која добила сертификат за авијатичар на Аеро Клубот на Америка.[3] Набрзо ја следела и Матилде Мојсан која станала втора жена која добила сертификат за авијатичар од Аеро Клубот на Америка.[7]

Отсуството на официјален извод од матичната книга на родените им овозможило на многу заедници да тврдат дека припаѓала на нивната, но доказите го фаворизираат градот Аркадија, Мичиген.[5]

Авијација

уреди

Откако го добила сертификатот за пилот „Кинеската кукла“, како што ја нарекол печатот поради нејзиниот минијатурен раст и светлата кожа, ја искористила својата нова озлогласеност. Пилотите можеле да заработат дури 1.000 долари по настап, а паричната награда за трка можела да достигне и до 10.000 долари или повеќе. Квимби се приклучила на Мојсант Интернешанал Авијаторс, изложбен тим, и го направила своето професионално деби, заработувајќи 1.500 долари, во ноќен лет над Стетен Ајленд пред толпа од речиси 20.000 гледачи.

Како една од ретките жени пилоти во земјата, таа ја искористила својата женственост со носење панталони напикани во високи чизми со врвки нагласени со сатенска блуза во боја на слива, ѓердан и античка нараквица. Таа привлекувала публика секогаш кога се натпреварувала на собири и трки во крос-кантри. Како дел од изложбениот тим, таа ги покажала своите таленти низ Соединетите држави, па дури и отишла во Мексико Сити на крајот на 1911 година за да учествува во воздухопловните активности одржани во чест на инаугурацијата на претседателот Франциско I Мадеро.[4]

Холивуд

уреди

Во 1911 година, Квимби напишала седум сценарија или текстови кои биле снимеи во кратки неми филмови од студиото Биограф. Сите седум биле во режија на ДВ Грифит. Ѕвездите во нејзините филмови биле Флоренс Ла Бади, Вилфред Лукас и Бланш Свит. Квимби имала мала актерска улога во еден филм.[8]

Вин Физ

уреди
 
Разгледница со сода Вин Физ од 1912 година

Компанијата Вин Физ, подкомпанија на фабриката за пакување месо Армор од Чикаго, ја регрутирала Квимби како портпарол за новиот газиран сок од грозје, Вин Физ, по смртта на Калбрејт Пери Роџерс во април 1912 година. Нејзината препознатлива виолетова авијатичарска униформа и имиџ красат многу од рекламните парчиња на денот.[9]

Лет над Англискиот канал

уреди
 
Хариет Квимби во нејзиниот моноплан Блериот XI

На 16 април 1912 година, Квимби полетала од Довер, Англија, на пат за Кале, Франција, и го прелетала за 59 минути, слетувајќи на околу 40 километри од Кале на плажа во Екиен-Плаж, Па-де-Кале. Таа станала првата жена што управувала со авион преку Ла Манш.[10] Нејзиното достигнување добило мало медиумско внимание, сепак, бидејќи потонувањето на океанскиот брод Титаник еден ден претходно го привлекло интересот на јавноста и ги наполнило весниците.[11]

Смрт

уреди

На 1 јули 1912 година, таа полетала на Третиот годишен авијациски состанок во Бостон во Сквантум, Масачусетс.[1] Иако таа го добила сертификатот АЦА за учество на настаните на АЦА, средбата во Бостон била неодобрено натпреварување. Квимби полетала до Бостон Лајт во пристаништето Бостон на околу 910м, потоа се вратила и го обиколила аеродромот.[12]

Вилијам А.П. Вилард, организаторот на настанот и татко на авијатичарот Чарлс Ф. Вилард, бил патник во нејзиниот сосема нов моноплан Блериот со две седишта. На надморска височина од 300 м леталото неочекувано се навалило напред од сè уште непознати причини. И Вилард и Квимби биле исфрлени од своите седишта и паднале, додека авионот „се лизгал надолу и се сместил во калта“.[6]

Хариет Квимби била погребана на гробиштата Вудлаун во Бронкс, Њујорк. Следната година нејзините останки биле преместени на гробиштата Кенсико во Валхала, Њујорк .[13] Конотаф до Квимби, фонтаната на розите со компас Хариет Квимби, стои на гробиштата на Браќата Пирс/ Спомен паркот Валхала во Бурбенк, Калифорнија. Сместено блиску до Порталот на преклопените крилја на гробиштата, светилиште кое содржи пепел од пионери во авијацијата, плочата на фонтаната Квимби гласи:

Хариет Квимби стана првата лиценцирана жена пилот во Америка на 1 август 1911 година. На 16 април 1912 година, таа беше првата жена што прелета со авион преку Ла Манш. Таа укажа на насоката за идните жени пилоти, вклучувајќи ја и нејзината пријателка, Матилде Мојсант, погребана на Порталот на преклопените крилја .

Филмографија

уреди

[14]

Како актерка

уреди
Наслов година Улога директор
Линии на бело на намрачено море 1909 година Рибарка ДВ Грифит
Летот на доцната Хариет Квимби преку Англискиот канал 1912 година Себе Непознат

Како писател

уреди
Наслов година директор
Сонце низ темнината 1911 година ДВ Грифит
Слепата принцеза и поетот 1911 година ДВ Грифит
Шалот на неговата мајка 1911 година ДВ Грифит
Скршениот крст 1911 година ДВ Грифит
Фишер луѓе 1911 година ДВ Грифит

Наследство

уреди

Во 1991 година, поштенската служба на Соединетите Американски Држави издала поштенска марка од 50 центи, со ликот на Хариет Квимби.[15][16]

Таа е споменувана во два официјални историски обележја на Мичиген. Едниот се наоѓа во близина на Колдвотер.[17] Другата била подигната во близина на сега напуштената фарма во Аркадија Тауншип каде што живеела Квимби од 1875 до околу 1888 година.[18]

Во 2004 година, Квимби била примена во Куќата на славните на Националната авијација.[5]

Во 2012 година, Квимби била примена во Куќата на славните на воздухот и вселената на Лонг Ајленд.[19]

Аеродромот „Олд Рајнбек“ поседува летачки Блериот XI, кој го носи серискиот број 56 на фабриката Блериот, што покажува дека е произведен во 1909 година. Бидејќи авионот на Квимби, во 1912 година, бил сосема нов двосед, идејата дека првиот е авионот со кој таа летала во 1912 година се чини дека е урбана легенда.[20]

Квимби Роуд на аеродромот Рид-Хилвју во Сан Хосе, Калифорнија, е именувана во нејзина чест.

Избрана покриеност во Њујорк Тајмс

уреди
  • Њујорк Тајмс, 11 мај 1911 година, страница 6, „Жена во панталони смел авијатичар; народот од Лонг Ајленд откри дека госпоѓицата Хариет Квимби лета во Гарден Сити“
  • Њујорк Тајмс, 2 август 1911 година, страница 7, „Госпоѓицата Квимби доби дозвола за воздушен пилот“
  • Њујорк тајмс, 5 септември 1911 година, страница 5, „Девојка лета ноќе на саемот во Ричмонд; Хариет Квимби стрела наоколу на месечината над восхитуваната толпа“
  • Њујорк тајмс, 18 септември 1911 година, страница 7, „Жените авијатичарки да се тркаат; се среќаваат госпоѓиците Мојсант, Квимби, Скот и Дутрие во Насау“
  • Њујорк Тајмс, 28 септември 1911 година, страница 2, „Летот на Мис Квимби“
  • Њујорк Тајмс, 17 април 1912 година, страница 15, „Квимби лета на англискиот канал“
  • Њујорк Тајмс, 21 јуни 1912 година, страница 14, „Жена да лета со пошта; госпоѓица Кимби планира воздушно патување од Бостон до Њујорк“
  • Њујорк Тајмс, 2 јули 1912 година, страница 1, „Госпоѓицата Квимби умре при пад на воздушниот брод“
  • Њујорк Тајмс, 3 јули 1912 година, страница 7, „Необјаснета трагедија на Квимби“
  • Њујорк Тајмс, 4 јули 1912 година, страница 7, „Услуги за Хариет Квимби вечерва“
  • Њујорк Тајмс, 5 јули 1912 година, страница 13, „Ја пофалува Хариет Квимби“
  • „Њујорк тајмс“, 7 јули 1912 година, списание „Кога авијацијата станува не само опасна, туку и безумна“

Дополнителна литература

уреди

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 „Miss Quimby Dies In Airship Fall. Noted Woman Aviator and W.A.P. Willard, Passenger, Are Thrown 1,000 Feet“. The New York Times. July 2, 1912.
  2. Per State of Michigan historical marker
  3. 3,0 3,1 3,2 Tallman, Jill W. (August 2, 2011). „Thanks, Harriet“ (Harriet Quimby profile). AOPA Pilot. Архивирано од изворникот на December 21, 2014. Посетено на December 21, 2014.
  4. 4,0 4,1 „Harriet Quimby“ (PDF).
  5. 5,0 5,1 5,2 „Harriet Quimby profile“. The National Aviation Hall of Fame. Посетено на October 3, 2016.
  6. 6,0 6,1 „Harriet Quimby profile“. centennialofflight.net. Посетено на May 10, 2015.
  7. „An American Lady Aviator“. Flight. August 26, 1911. Посетено на May 16, 2012.
  8. Internet Movie Database, Harriet Quimby IMDb (and links therein); accessed April 16, 2009.
  9. Holden, Henry M. (October 2007). „Vin Fiz reborn“. Airport journal. Посетено на October 30, 2017.
  10. "Miss Quimby Flies The Channel"Flight April 20, 1912
  11. „Titanic Sinks Four Hours After Hitting Iceberg“. The New York Times. April 16, 1912. Посетено на October 3, 2016.
  12. „Harriet Quimby Crash, 1912“. CelebrateBoston.com. Посетено на October 3, 2016.
  13. „Aeronautics – Harriet Quimby“. Aeronautics Learning Laboratory for Science Technology and Research. Florida International University. December 20, 2004. Архивирано од изворникот на 2017-06-30. Посетено на April 13, 2018.
  14. „Harriet Quimby“. IMDb. Посетено на March 31, 2019.
  15. Sama, Dominic (April 28, 1991). „Stamp Honors First Woman Licensed Pilot“. Chicago Tribune. Knight-Ridder Newspapers. Архивирано од изворникот на 2018-03-12. Посетено на October 3, 2016.
  16. „50c Harriet Quimby single“. Smithsonian Institution (англиски). Smithsonian Institution. Посетено на October 25, 2021.
  17. „Harriet Quimby“. The Historical Marker database. Архивирано од изворникот на 2019-07-03. Посетено на October 3, 2016.
  18. „Harriet Quimby Childhood Home“. The Historical Marker database. Архивирано од изворникот на 2019-07-03. Посетено на October 3, 2016.
  19. Melanson, Alana (May 16, 2012). „Fitchburg pays tribute to first woman to fly across English Channel“. Fitchburg, Massachusetts: Sentinel & Enterprise. Посетено на May 16, 2012.
  20. Pat Trenner (April 15, 2013). „Did Harriet Quimby's Blériot End Up in New York?“. airspacemag. Посетено на March 2, 2016.

Надворешни врски

уреди