Википедија

Флоси Вонг-Стал

Флоси Вонг-Стал (27 август 1946 — 8 јули 2020) — кинеско-американски виролог и молекуларен биолог. Таа била првиот научник кој го клонирал ХИВ и ја утврдила функцијата на неговите гени, што претставува голем чекор во докажувањето дека ХИВ е причина за СИДА-та. Од 1990 до 2002 година, таа била на чело за истражување за СИДА на Универзитетот во Калифорнија, Сан Диего (UCSD). Таа била соосновач и, по пензионирањето од UCSD, таа станала главен научен директор на Immusol, подоцна преименувано во iTherX Pharmaceuticals во 2007 година кога преминала во компанија за развој на лекови фокусирана на хепатитис Ц.[1]

Флоси Вонг-Стал

Ран живот уреди

Вонг-Стал (родена Вонг Ји Чинг) е родена во Гуангжу, Кина, во 1946 година. Била третото дете во нејзиното четиричлено семејство и пораснала со двајца браќа и една сестра. Во 1952 година, нејзиното семејство се преселило во Хонгконг по комунистичката револуција во доцните 1940-ти.[2] Иако ниту една жена во нејзиното семејство никогаш не работела надвор од домот или студирала наука, нејзините родители ги поддржувале нејзините академски определби. За време на нејзиното време во училиште, повеќе наставници ја охрабрувале да ги продолжи студиите во Соединетите Држави. Тие и предложиле да го смени името на англиски. Нејзиниот татко го избрал името „Флоси“ по огромниот тајфун што ја погодил Југоисточна Азија околу ова време.[2][3]

Образование уреди

На 18-годишна возраст, таа го напуштила Хонгконг и се запишала на Универзитетот во Калифорнија, Лос Анџелес (UCLA), каде што продолжила со студии по бактериологија. Дипломирала со пофалба за само три години. По дипломирањето, таа продолжила со докторски студии по молекуларна биологија на UCLA во 1972 година. По завршувањето на студиите на Универзитетот во Калифорнија, Сан Диего, таа продолжува со истражување на универзитетот.[2]

Клонирање на ХИВ уреди

Нејзината постдокторска работа продолжила до 1973 година, кога се преселила во Бетесда, Мериленд, за да работи за Роберт Гало во Националниот институт за рак (NCI). Во институтот, Вонг-Стал го започнала своето истражување за ретровирусите.[4] Две години подоцна, Вонг-Стал станала првиот истражувач да го клонира ХИВ. Таа, исто така, извршила генетско мапирање на вирусот што овозможило понатамошно развивање на тестови за ХИВ.[5]

Истражување уреди

Во 1990 година, Вонг-Стал го основала Центарот за истражување на СИДА. Истражувањето на Вонг-Стал се фокусирало на генска терапија, користејќи рибозимски „молекуларен нож“ за потиснување на ХИВ во матичните клетки. Протоколот што го развила бил вториот финансиран од владата на САД, воопшто. Во 1990 година, тим на истражувачи предводени од Вонг-Стал ги проучувале ефектите на белковината Тат во вирусниот сој ХИВ-1 врз растот на клетките кои се наоѓаат во лезиите на Капоши саркомата што вообичаено се среќаваат кај пациенти со СИДА.[6]

Вонг-Стал користела еден тип на клеточна анализа позната како радиоимунопреципитација со цел да открие присуство на лезии на KС во клетките со различни количини на белковината Tat. Резултатите од овие тестови покажале дека количината на Tat белковина во клетка инфицирана со ХИВ-1 е директно поврзана со количината на KС лезии што може да ги има пациентот. Овие пронајдоци биле од суштинско значење во развојот на нови третмани за пациентите со ХИВ/СИДА.

Личен живот уреди

Во 1971 година, додека докторирала на UCLA, се омажила за колегата, онкологот Стивен П. Стал. Заедно имале две ќерки (Стефани и Керолин Вега), пред да се разведат во околу 1990 година. Вонг-Стал подоцна повторно се омажила за неврологот Џефри МекКелви, со кого го основала Immusol. Таа имала четири внуци.[7][8]

Вонг-Стал починала на 8 јули 2020 година на 73-годишна возраст, во медицинскиот центар Џејкобс во Ла Јола, поради компликации предизвикани од пневмонија.[8]

Наводи уреди

  1. ↑ „Immusol Chief Scientific Officer, Flossie Wong-Staal, Ph.D., Named One of Top 50 Women Scientists“. PR Newswire. October 15, 2002.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 „Biographies of Flossie Wong-Staal Scientists“. www.biography-center.com. Архивирано од изворникот на January 12, 2017. Посетено на April 4, 2016.
  3. ↑ Robbins, Gary (July 10, 2020). „Flossie Wong-Staal, pioneering UCSD virologist who helped identify AIDS cause, dies“. San Diego Union-Tribune (англиски). Посетено на July 10, 2020.
  4. ↑ Notable Asian Americans. Gale Research. 1995.
  5. ↑ World of Health. Gale Group. 2000.
  6. ↑ Ratner, Lee; Haseltine, William; Patarca, Roberto; Livak, Kenneth J.; Starcich, Bruno; Josephs, Steven F.; Doran, Ellen R.; Rafalski, J. Antoni; Whitehorn, Erik A. (January 24, 1985). „Complete nucleotide sequence of the AIDS virus, HTLV-III“. Nature (англиски). 313 (6000): 277–284. doi:10.1038/313277a0. PMID 2578615.
  7. ↑ Faye Flam (July 17, 2020). „Flossie Wong-Staal, Who Unlocked Mystery of H.I.V., Dies at 73“. The New York Times. Посетено на June 2, 2021.
  8. ↑ 8,0 8,1 Sarah Nelson (August 6, 2020). „Biologist Flossie Wong-Staal remembered for pioneering HIV research and treatments“. Daily Bruin. Посетено на June 2, 2021.
  • „Science Superstar“. National Geographic World: 25–27. June 1993.
  • „Intimate Enemies“. Discover: 16–17. December 1991.
  • Clark, Cheryl (November 11, 1992). „Researcher Stays Hot on the Trail of Deadly Virus“. San Diego Union Tribune. стр. C-1.
  • „Science Leaders: Researchers to Watch in the Next Decade“. The Scientist: 18–24. May 28, 1990.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Флоси_Вонг-Стал&oldid=5015979“