Во музиката, тоника е првото стапало од дијатонската скала (првата нота на скалата) и тонскиот центар или тонот за финално разрешување[1] што вообичаено се користи во последната каденца во тонската (заснована на музички клучеви) класична музика, популарната музика и традиционалната музика. Во подвижниот до солфеж систем, тоничната нота се пее како до. Поопшто, тоника е нотата на која хиерархиски се референцираат сите други ноти од делото. Скалите се именувани по нивните тонични ноти: на пример, тоника на Це-дур скалата е нотата C.


{
\override Score.TimeSignature #'stencil = ##f
\relative c' {
  \clef treble
  \time 7/4 \once \override NoteHead.color = #red c4 d \once \override NoteHead.color = #red e f \once \override NoteHead.color = #red g a b \time 2/4 c2 \bar "||"
  \time 4/4 <c, e g>1 \bar "||"
} }



{
\override Score.TimeSignature #'stencil = ##f
\relative c' {
  \clef treble
  \time 7/4 \once \override NoteHead.color = #red c4 d \once \override NoteHead.color = #red es f \once \override NoteHead.color = #red g aes bes \time 2/4 c2 \bar "||"
  \time 4/4 <c, es g>1 \bar "||"
} }
Scale and tonic triad in C major (top) and C minor (bottom).

Така, триолата формирана на тоничната нота, односно тоничниот акорд, е најзначајниот акорд во музиката. Во римската нумеричка анализа, тоничниот акорд обично се симболизира со римскиот број „I“ ако е главен и со „i“ ако е мал.

Во многу конвенционалнa тонска музика, хармонската анализа ќе открие широка распространетост на примарна триола (често триолски) хармонии: тоника, доминанта и субдоминанта (т.е. I и неговите главни помошни квинти отстранети), а особено првите две од нив.

—Бери (1976)[2]

Овие акорди може да се појавуваат и како септакорди: во дур, како IM7, или во мол како i7 или ретко iM7:[3]


{
\override Score.TimeSignature #'stencil = ##f
\relative c' {
  \clef treble
  \time 4/4
  \key c \major
  <c e g b>1_\markup { \concat { "I" \raise #1 \small "M7" } } \bar "||"

  \clef treble
  \time 4/4
  \key c \minor
  <c es g bes>1_\markup { \concat { "i" \raise #1 \small "7" } }
  <c es g b>^\markup { "rare" }_\markup { \concat { "i" \raise #1 \small "M7" } } \bar "||"
} }

Тоникa се разликува од басовиот тон, кој е референтна нота во акорд, наместо онаа на скалата.

Важност и функција

уреди

Во музиката од периодот на вообичаената практика, тоничниот центар бил најважниот од сите различни тонови што ги користеле композиторите во музичкото дело, при што повеќето дела почнуваат и завршуваат на тоника, обично модулираат на доминантната (петтото стапало над тониката или четврто под него).

Две скали може да имаат истa тоника. На пример, и во Цe-дур и во це-мол, тониката е Це. Меѓутоа, паралелните скали имаат различни тоники. На пример, Це-дур и а-мол споделуваат исти предзнаци односно немаат предзнаци, и покрај тоа што имаат различни тонски тонови.  

Терминот тоника може да биде резервиран исклучиво за употреба во тонски контекст, додека тонскиот центар може да се користи во пост-тонална и атонална музика: „За целите на музика без тоничен центар, можеби е добра идеја да се има термин „тонски центар“ кој ќе се однесува на поопштата класа од која „тоника“ (или центрите за тонови во тонски контекст) би можеле да се сметаат за подкласа“. Така, центарот за тон може да функционира референцијално или контекстуално во атонален контекст, честопати делувајќи како оска или линија на симетрија во интервалниот циклус. Терминот централност на висина на тоновите бил измислен од Артур Бергер во неговата „Проблеми на организацијата на висината на тоновите кај Стравински“.[4] Според Валтер Пистон, „идејата за унифициран класичен тоналитет заменет со некласична (во овој случај недоминантна) центричност во композицијата е совршено демонстрирана со Дебисиевиот Prélude à l'après-midi d'un faune. Тоника вклучува четири посебни активности или улоги како главен тон, иницијативен настан, генератор на други тонови и стабилен центар што ја неутрализира напнатоста помеѓу доминантното и субдоминантното.

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. Benward, Bruce; Saker, Marilyn (2009). „Scales, Tonality, Key, Modes“. Music in Theory and Practice (8. изд.). McGraw Hill. стр. 28. ISBN 978-0-07-310187-3.
  2. Berry, Wallace (1976/1987). Structural Functions in Music, p. 62. ISBN 0-486-25384-8.
  3. Kostka, Stefan; Payne, Dorothy (2004). Tonal Harmony (5. изд.). Boston: McGraw-Hill. стр. 234. ISBN 0072852607. OCLC 51613969.
  4. Berger, Arthur (Fall–Winter 1963). „Problems of Pitch Organization in Stravinsky“. Perspectives of New Music. 2 (1): 11–42. doi:10.2307/832252. JSTOR 832252.