Танц со змеј (кинески: 舞龙) е форма на традиционален танц во кинеската култура. Како и танцот со лав, најчесто може да се види на празничните прослави. Танцот го изведуваат тим од искусни танчери кои манипулираат со долга флексибилна фигура на змеј со помош на столбови поставени во интервали по должината на змејот. Тимот за танцување симулира замислени движења на нејасен начин.

Танцот со змејови често се изведува за време на кинеската нова година. Змејовите се симбол на кинеската култура и за нив се верува дека им носат среќа на луѓето, затоа, колку подолго змејот е вклучен во танцот, толку повеќе среќа ќе им донесе на заедницата на лауѓе.[1] За змејовите се верува дека поседуваат квалитети како што се голема моќ, достоинство, плодност и мудрост. Појавата на змеј во танцот е страшна и храбра но тоа било со добронамерна цел за да го претставува царскиот авторитет. Изведбата на движењата традиционално симболизираат историски улоги на змејови кои демонстрираат моќ и достоинство.  

Историја уреди

Податотека:Dragon Dance Han Dynasty stone relief.jpg

За време на династијата Хан, во античките текстови биле опишани различни форми на танцот со змеј. Тнцот на дожд во него може да вклучува фигури на змеј бидејќи кинескиот змеј се поврзувал со дожд во античка Кина, на пример, змејот Јинглонг се сметал за божество на дожд,[2] а Шенлонг имал моќ да утврди колку ветер и дожд ќе има.[3] Бројот на змејови, нивната должина и боја, како и изведувачите може да варираат во зависност од времето во годината.[4][5]

 
Парада на кинески змеј во Сиетл, в. 1909 година

Структура на танцот со змеј уреди

 
Шефот на Сон Лоонг во Бендиго, Австралија .

Змејот во танцот има долго змиско тело, формирано од голем број на делови, со глава на змеј и опашка. Змејот се склопува со приклучување на низата обрачи на секој дел и прицврстувајќи ги украсните делови од главата и опашката на краевите. Традиционално, змејовите биле од дрво, со бамбус обрач однатре и покриени со богата ткаенина, но во модерната ера полесните материјали како алуминиум и пластика ги замениле дрвото и тешкиот материјал.

Змејовите можат да се движат во должина од дури 2 метри управувана од две лица. Големината и должината на змејот зависи од достапната човечка моќ, финансиската моќ, материјалите, вештините и големината на полето. Една мала организација не може да си дозволи да води многу долг змеј затоа што бара значителна човечка моќ, големи трошоци и специјални вештини со кои е тешко да се управува.

 
Изведувачи што ги држат змејовите на половите во Тајван

Нормалната должина и големината на телото која е препорачана за змејот е 34 метри и е поделена на 9 главни делови. Растојанието од секој оддел за е 35 см, затоа, телото има 81 прстен. Многумина, исто така, можат да бидат долги до 15 делови, а некои змејови и до 46 делови. Во Австралија во 1970 година, бил направен најдолгиот змеј во светот со димензии приближно 100 метри и се верува дека е најдолг редовно користен змеј.[6][7][8] Создадени се многу подолги змејови за еднократни настани. Светскиот рекорд за најдолг змеј е 5.605 метри, поставен во Хонгконг на 1 октомври 2012 година.[9]

Историски гледано, танцот со змеј може да се изведува на различни начини со различни типови и бои на змеј. Зелената понекогаш е избрана како главна боја на змејот, што симболизира голема жетва. Другите бои вклучуваат: жолта симболизирање на свечена империја, златни или сребрени бои што симболизираат просперитет, црвена боја претставува возбуда додека нејзините скали и опашката се претежно убави сребрени бои и сјајни во секое време што овозможува чувство на радосна атмосфера. Бидејќи танцот со змеј не се изведува секој ден, ткаенината на змејот треба да се отстрани.

Изведба уреди

 
Членовите на кинеското младинско друштво во Мелбурн настапуваат за кинеска Нова Година, демонстрираат основна рутина на „трупците“

Танцот со змејови го изведува квалификуван тим чија задача е да му даде живот на неподвижното тело. Точната комбинација и правилното време на движење на различните делови на змејот се многу важни за танцот да биде успешен. Какви било грешки направени дури од некои изведувачи би ја расипале целата претстава. За да биде многу успешен во танцот, главата на Змејот мора да може да се координира со движењето на телото за да одговара на времето на тапанот. За поголеми церемонии змејовите треба да бидат во стилот на парадата, па така главата може да тежи дури 12 кети (14.4  кг). Опашката на змејот, исто така, има важна улога, бидејќи ќе мора да одржува време со движењата на главата. Петтиот дел се смета за среден дел и изведувачите мора да бидат многу алармни бидејќи движењата на телото се менуваат од време на време. Змејот честопати го води лице кое држи сферичен предмет што претставува бисер.

 
Танц на огнениот змеј

Моделите на танцот со змеј се кореографираат според вештините и искуствата стекнати од изведувачите. Некои од имињата на танцот со змеј се „Облак Пештера“, „Вител“, Тај шема, „набројување на парите“, „во потрага по бисер“ и „змеј што го заокружува столбот“. Движењето „змеј го брка бисерот“ покажува дека змејот континуирано е во потрага по мудрост.

Змејот се движи во форма на бран, постигната со координирано нишање на секој дел по ред. Моделите и триковите што се вршат обично вклучуваат влегување во спиралните формации за да се направи телото на змејот да се сврти и да се извртува на себе. Ова предизвикува изведувачите да скокаат над или преку пресеците на телото на змејот, додавајќи го на визуелниот приказ. Другите напредни маневри вклучуваат разни ротирачки трикови налик на вртење и повеќе акробатски потези каде изведувачите стојат едни на други на нозете и на рамената за да ја зголемат висината на движењата на змејот.

 
Танц со двоен змеј во Чонгкинг, Кина во септември 2002 година за време на еднонеделното славење на националниот ден на Кина

Конкуренција уреди

За овој танц се организирани голем број на натпревари низ целиот свет. Меѓутоа, во натпреварувачките претстави има строги правила кои ги регулираат спецификациите на телото на змејот и извршената рутина, и така, змејовите направени за овие настани, што најмногу се гледаат во импресивните сцени, се направени за брзина и агилност, нив треба да ги користи изведувачки тим со максимална тешкотија. Кај овие змејови, главата е помала и е доволно лесна за да се разнесе, и мора да биде минимум 3   кг, парчињата на телото се лесен алуминиум со трска и поголемиот дел од обрачите се многу тенки ПВЦ цевки. Претставите се типично 8- до 10-минутни рутини со придружен сет на ударни.

Во поново време, во конкуренција се користат и светлечки змејови со кои змејовите се насликани со светлечки бои кои се флуресцентн под црна светлина .

Надвор од Кина уреди

 
Танц со златен змеј на Сенси-џи

Во Јапонија, танцот со змеј (龍踊 , 蛇踊 Одори или „Змија танц“ 蛇踊)[10] е една од главните атракции на фестивалот Нагасаки Кунчи . Танцот првично го извеле кинески жители кои се населиле во Нагасаки, единственото пристаниште за кое се вели дека е отворено за надворешна трговија во Јапонија за време на периодот Едо .[11][12] Змејот танц е исто така адаптиран за други локални свечености од страна на Јапонците 金龍の舞 змеј ( 金龍の舞 , Kinryū no Mai ) е изведен во Сензи-џи-то во Токио во 1958 година.[13][14] Сепак, постои форма која е единствена за Јапонија - Орочи (одличен змија или јапонски змеј ) што може да се најде во изведба на кагура .[15]

Во Виетнам, танцот со змеј може да се изврши за време на Тот, виетнамската нова година.[16]

Во Индонезија, танцот со змеј е наречен лианг лионг .

Поврзано уреди

Белешки уреди

  1. „Dragon Dance“. Cultural China. Архивирано од изворникот на 2014-06-12.
  2. Lihui Yang, Deming An (2008). Handbook of Chinese Mythology. Oxford University Press. стр. 104. ISBN 978-0195332636.
  3. Jeremy Roberts (2004). Chinese Mythology A to Z: [A Young Reader's Companion]. Facts on File. стр. 31. ISBN 9780816048700.
  4. Lihui Yang, Deming An (2008). Handbook of Chinese Mythology. Oxford University Press. стр. 107–108. ISBN 978-0195332636.
  5. 《求雨》. Chinese Text Project.
  6. „BCA - Our Dragon Collection“. Bendigochinese.org.au. Архивирано од изворникот на 2013-10-04. Посетено на 2013-08-24.
  7. Kevin Murray. „Bendigo's Year of the Dragon“. Kitezh.com. Посетено на 2013-08-24.
  8. Worthington, Brett (2012-01-04). „Dragon has lived a long life“. Bendigo Advertiser. Посетено на 2013-08-24.
  9. „Longest traditional Chinese dragon“. Guinness World Records.
  10. 蛇踊?龍踊?竜踊? その1. November 20, 2014.
  11. „Nagasaki Kunchi“. Kids Web Japan.
  12. John Asano. „Festivals of Japan: Nagasaki Kunchi Festival“. GaijinPot.
  13. „Kinryu no mai (golden dragon dance)“. Go Tokyo.
  14. „Kinryu no Mai (Golden Dragon Dance)“. Ambassadors Japan. October 6, 2015.
  15. "Iwami Kagura," a Traditional Autumn Festival in Shimane“. Rikisha Amazing Asia. Архивирано од изворникот на 2016-08-08. Посетено на 2016-06-06.
  16. „Vietnamese Dragons“. DragonsInn,net.

Надворешни врски уреди