Префект
Префект (лат.: praefectus, од praeficere = “на чело“, “раководител”) во поширока смисла на зборот означува раководен претставник. Канцеларијата, одделението или областа што ја контролирал префектот се нарекувала префектура, но во различни пост-римски случаи имало префекти без префектура и обратно.
Префекти во Римското Царство
уредиВо Римското Царство за префект се назначувало лице кое било определeно од некој магистрат или од царот[1] со одредена задача при управувањето или военото раководење.
Префекти од римскиот сенаторски сталеж
уреди- Praefectus urbi
- сенатор со висок ранг, формален заменик на царот на Рим и командант на Cohortes urbanae (градските војници, градскиот гарнизон). Во доцната антика функцијата "градски префект" била меѓу највисоките во Рим и Цариград.
- Praefectus aerarii militaris
- тројца сенатори кои раководеле и се грижеле за aerarium militare (касата за ветерани).
- Praefectus aeraris Saturni
- двајца сенатори кои раководеле со државната каса.
- Praefectus alimentorum
- сенатор, задолжен да се грижи за alimenta (фондови за грижа за деца во неволја).
- Praefectus frumenti dandi
- двајца поранешни претори, задолжени за поделбата на бесплатна храна во Рим.
Префекти од сталежот на коњаниците
уреди- Praefectus Aegypti
- овластен за раководењето со Египет - највисоката позиција.
- Praefectus praetorio
- преторијански префект (задолжен за Преторијанската гарда). Во доцната антика функцијата била преобразена во одговорен/водач на граѓанскиот доброволен корпус.
- Praefectus annonae
- одговорен за снабдувањето на Рим со храна. Таква функција имало и во другите градови во Римското Царство.
- Praefectus vigilum
- командант на Vigiles Urbani - (ноќна стража); ја имал и улогата на командант на противпожарните единици на Рим.
- Praefectus civitatis
- римски полномошник во некој регион што сè уште не претставува посебна, самостојна провинција. Таков е примерот со Понтиј Пилат во префектот на Јудеја.
- Praefectus Castrorum
- командант на камп на римска легија, кој како по правило бил избиран помеѓу центурионите.
- Praefectus classis
- командант на една од римските флоти.
- Praefectus fabrum
- командант на занаетчии во една легија.
- Praefectus legionis
- командант на некоја од римските легија распоредени во Египет (одговара на Legatus legionis = Легат за другите легии).
- Praefectus vehiculorum
- раководител на cursus publicus - државна служба за известување и врски.
Други префекти
уреди- Praefectus collegii
- раководител на професионален (занаетчиски) сојуз.
- Praefectus iure dicundo
- одговорен за функции на правдата.
Префект во Католичката црква
уредиВо католичката црква префектот е раководен свештеник, на пример, во некоја мисија (Апостолски префект) или во конгрегација и др.
Префектот во католички интернат (може да е и жена) ја извршува функцијата на педагог, кој се грижи за учениците во слободното време или нивната самоподготовка.
Функцијата префект во некои земји
уредиВо Франција префектот (франц.: préfet) е претставник на централната државна власт во департманите (Département).
Слична е задачата на префектот на модерна Италија, кој е одговорен за провинциите, заедно со органите на локалната самоуправа.
Наводи
уреди- ↑ Prefect, LIVIUS, Articles on Ancient History Архивирано на 23 јануари 2010 г. (анг.)