Прва интернационала

Меѓународното здружение на работниците или Првата интернационала — првата меѓународна револуционерна организација на пролетеријатот, основана на 28 септември 1864 година на иницијатива на француските и англиските работници на голем состанок во салата Сент Мартинс Хол во Лондон. Неговото создавање бил резултат на зголемената активност на работничката класа во раните 60-ти годинини на 19 век, дознавајќи за потребата од меѓународна солидарност во борбата за штрајк и потребата од обединување на своите сили на меѓународно ниво со цел да се влијае на надворешната политика (појавата на англиски и француски работници против интервенцијата на страната на југот во Американската граѓанска војна во 1861-1865 година, а особено поддршката за полското востание во 1863 година, што било непосредна причина за неговото создавање.

На отворањето на состанокот, со учество на претставници на германските работници, бил избран Генералниот совет, вклучувајќи го и Карл Маркс. Сфаќајќи дека нејзината главна цел е да ги замени социјалистичките и полусоцијалистичките секти со вистинска борбена организација на работничката класа, Маркс го подготвил својот Статут и Основачки манифест, а потоа станал првиот организатор и душата на целата негова активност.

Тие документи ги содржеле сите основачки принципи на Комунистичкиот манифест, но на таков начин што Интернационалата била доволно широка и флексибилна организација која можела да ги собере во своите редови идеолошки и организациски различни движења и групи на работничката класа на одделни земји и да обезбеди нивно постепено преведување преку упорна идеолошка борба до позициите на марксизмот.

Постојните организации на одредени места се претвориле во нејзини секции, а неколку од нив во една земја формирале федерација предводена од Федерален совет или централен комитет. Во сите земји од Западна Европа и САД биле формирани секции, а имало и поддржувачи меѓу Русите, Србите и други, Светозар Марковиќ исто така бил поддржувач и активен дописник.

Највисокото раководно тело на Првата интернационала бил конгресот, а според Статутот се одржувал секоја година вообичаено во септември, а Генералниот совет како раководно тело меѓу двата конгреса заседавал секој вторник. За време на неговото постоење, 2 конференции ( 1865 и 1871 година ) се одржани во Лондон и 6 конгреси: во Женева 1866 година, Лозана 1867 година, Брисел 1868 година, Базел 1869 година, Хаг 1872 година и Филаделфија во 1876 година.

На Петтиот конгрес на Првата интернационала било одлучено седиштето на Интернационалата да се пресели во САД, каде што постоеле услови за правна постапка.

На сите конгреси и конференции, како и преку работата на Генералниот совет, биле разработени многу основни програмски и тактички прашања на пролетерското движење, за политичката борба, за важноста и улогата на синдикатите, националното прашање, улогата на задругите во национализацијата на земјата, важноста за вклучување на жените во индустријата итн. Улогата на револуцијата, ставот на пролетаријатот кон војната и државата, бил пронајден и испитан обликот на владеење на работничката класа, а особено била истакната улогата и важноста на независната партија во револуционерната борба на работничката класа.

Преку разработувањето на овие и слични проблеми, Маркс, Енгелс и нивните приврзаници во нејзините рамки се бореле против разните малограѓански струи (прудонизам, ласалијанизам, трето-унионизам, а кон крајот на постоењето на Првата интернационала, против струјата на таканаречениот бакунинизам). Во исто време, таа им помагала на сите штрајкови и други акции на работничката класа во голем број земји и ги искажувала ставовите на пролетаријатот за сите важни политички, социјални, културни и слични прашања. проблеми од таа ера, кои го отворија патот на марксизмот во редовите на работничката класа и го олесниле создавањето на независни масовни социјалистички партии во национални рамки, што е нејзино основно значење за историјата на меѓународното социјалистичко движење.

Поради фракционерски борби, на конференцијата во Филаделфија на 15 јули 1876 година била донесена одлука за распуштање на таа прва масовна меѓународна организација на работничката класа.