Поважни истражувања по големите географски откритија

Големите истражувања продолжиле и по годините на географските откритија. До почетокот на 17 век, бродовите биле доволно добро изградени и нивните навигатори биле доволно способни за да патуваат виртуелно речиси насекаде на планетата по морски пат. Во 17 век холандските истражувачи Вилем Јанз и Авел Тасман ги истражувале бреговите на Австралија. Шпански експедиции од Перу го истражувале Јужниот Тихи Океан и откриле архипелази како Вануату и Питкерн. Луис Ваез де Торес ги закупил бреговите на Нова Гвинеја и Соломонските Острови, и го открил морскиот теснец кој го носи неговото име. Европската поморска истражувачка единица ги забележала на мапа западните и северните брегови на Австралија, но источниот брег мораше да почека повеќе од еден век, бидејќи во XVIII век британскиот истражувач Џемс Кук, бил тој кој открил голем дел од Полинезија. Најдалечното место до кое стигнал Кук била Алјаска. Во подоцнежниот 18 век Тихиот Океан стана фокус на обновениот интерес, со пристигнувањето на шпанските експедиции во северниот дел на Канада и Алјаска, и со истражувањето кое го направиле Северно-Европејците на други непознати региони во западниот брег на Северна Америка.

Центарот на Америка беше откриен до средината на 16 век, иако имаше неистражени области до XVIII и XIX век. Европејците ги немале истражено длабоките внатрешни области на Австралија Африка од средината па сè до крајот на 19 и почетокот на 20 век, што се должи на недостаток на трговски потенцијал во овој регион, како и на сериозниот проблем на заразни тропски болести како во случајот со Потсахарска Африка. Конечно, внатрешниот дел на Антарктикот беше истражен, со откривањето на Северниот и Јужниот Пол во 20 век.

Истражувањето на Џејмс Кук за Тихиот Океан (1768-1779)

уреди
 
Патиштата на патувањата на капетан Џејмс Кук. Првото патување е прикажано во црвена боја, второ патување во зелена, и трето патување во сина. Патот на екипажот на Кук по неговата смрт е прикажан испрекината сина линија

.

Британскиот истражувач Џејмс Кук беше првиот кој го означи Њуфаундленд на карта пред да направи три патувања до Тихиот Океан за време на кои тој овозможи да се постигне првиот европски контакт со источниот брег на Австралија и на Хавајските Острови, иако усните преданија наведуваат дека многу порана шпанска експедиција овозможила да се постигне доцнежната , исто како и првото забележано заобиколување на Нов Зеланд.[1] 12 годишното едрење по Тихиот Океан на Кук многу придонело кон европските познавање на областа. Неколку острови во кои припаѓаат и Сендвич Островите (Хаваи) за првпат беа сретнати од Европејците , и огромен успех на Кук беше неговото точно навигациско обележување на поголеми области од Тихиот Океан.

При создавањето на точна мапа, мора да бидат познати ширината и должината. Навигаторите со векови биле во можност точно да ја измерат географската ширина со мерење на аголот на сонцето или некоја ѕвезда над хоризонтот употребувајќи го инструментот наречен квадрант. Географската ширина е потешка да се измери точно, бидејќи таа бара прецизни знаења за временската разлика помеѓу точките на површината на земјата. Земјата врти полн круг од 360 степени околу сонцето секој ден. Според ова должината одговара на времето: 15 степени на секој час, или 1 степен на секои 4 минути.

Кук ги собра точните мерки за географската должина за време на неговото прво патување со помош на астрономот Чарлс Грин и со употреба на ново објавената таблица на Наутички Календар, преку методот на месечево растојание – мерејќи ја аголната далечина од Месечината до сонцето во текот на денот или до една од осумте светли ѕвезди во текот на ноќта да го утврди времето во Кралската опсерваторија во Гринич, и да го спореди тоа со неговото месно време утврдено преку висината на сонцето, месечината, или ѕвездите. На неговото второ патување Кук го употребувал хронометарот К1 изработен од страна на Ларкум Кендал. Бил копија на часовникот H4 изработен од Џон Харисон, кој се докажа дека е првиот часовник кој може да покаже точно време кога се патува на море и бил употребен на патувањето на бродот Депфорд кон Јамајка, 1761-1762. Кук бил првиот Европеец кој имал долгогодишен контакт со различни луѓе на Тихиот Океан. Тој бил во право кога заклучил дека има некаков односот меѓу сите луѓе во Тихиот Океан, и покрај тоа што тие се разделени илјадници милји со океанот. Во Нов Зеланд доаѓањето на Кук често се користи за да се означи почетокот на колонизацијата.[2][3] Џејмс Кук исто така ја измисли теоријата дека полинезијците потекнуваат од Азија, што подоцна беше докажано дека е точно од научникот Брајан Сајкс.[4]

Кук беше придружуван од страна на многу научници, чии забелешки и откритија придонесоа за важноста на патувањата. Ботаничарот Џозеф Бенкс , отиде на првото патување заедно со неговиот колега ботаничар Даниел Соландер од Шведска. Двајцата заедно собраа над 3.000 растителни видови. Бенкс стана еден од најсилните промотори на доселувањето на Британците во Австралија , врз основа на своите лични забелешки. Имаше неколку уметници на првото патување. Сидни Паркинсон учествуваше во цртањето на голем број цртежи, комплетирајќи 264 цртежи пред неговата смрт кон крајот на патувањето. Тие беа од огромна научна вредност за британските ботаничари.[2] Во втората експедиција на Кук учествуваше уметникот Вилијам Хоџ, кој создаде значајни слики од пејзажи на Тахити, Велигденските Острови, и на други локации. Неговите придонеси беа признати за време на неговата ера.

Научни истражувања во Средна Америка и на Тихиот Океан

уреди

Александар фон Хумболт (1799-1804)

уреди
 
Експедицијата на Александар фон Хумболт кон Латинска Америка

Помеѓу 1799 и 1804 година, Александар фон Хумболт кој е германски природонаучник и истражувач, интезивно патувал во Латинска Америка, под заштита на шпанскиот кра Карло VII. Хумболт имал за цел да истражи како силите на природата комуницираат меѓусебе и да дознае за единството на природата. Се смета дека неговата експедицијата ги поставила темелите во науките за физичката географија и метеорологија, истражувајќи и опишувајќи, на начин кој за првпат генерално се смета за модерен од научна гледна точка.[5]

Како резултат на своите истражувања, фон Хумболт опишал многу географски одлики и видови на живот кои досега беа непознати за Европејците и неговата квантитативна работа на ботаничката географија беше основна во полето на биогеографијата. По неговото разграничување на "изотермични линии", во 1817 година тој смисли начин на споредување на климатските услови на различни земји, како и за откривање на покомплициран закон за контрола на атмосферските пречки во високите географски ширини, тој го открил намалувањето на интензитетот на магнетното поле на Земјата од половите до екваторот. Неговото внимателно проучување на вулканите на Новиот Свет, покажа дека тие се подредени природно во линеарна групи, веројатно одговарајќи со огромни подземни пукнатини, и тој го покажа огненото потекло на карпите. Тој бил еден од првите кој ја приложил теоријата дека земјите кои граничат со Атлантскиот Океан некогаш биле споени (поточно Јужна Америка и Африка). Деталите и наодите од патувањето на Хумболт беа објавени во огромен сет книги од 30 тома во период од 21 година, неговото лично раскажување за патувањата во екваторските региони на новиот континент. Подоцна, неговото дело од пет тома , Kosmos: Entwurf einer physichen Weltbeschreibung (" Космос Скица за просторн опис на Универзумот") (1845), се обиде да ги обедини различните гранки на научните сознанија.

Дарвин и второто патување на бродот Бигл (1831-1836)

уреди
 
Патувањето на Бигл

Во декември 1831 година британската експедиција предводена од капетанот Роберт Фицрој,замина на пат со бродот Бигл, чија главна цел беше правење на хидрографска анкета на бреговите на Јужна Америка користејќи калибрирани хронометри и астрономски набљудувања, за производство на мапи за поморска војна или трговија. Требаше да се пронајде географската должина на Рио де Жанеиро и, исто така, да се направи геолошко истражување на кружниот корален атол во Тихиот Океан.[6]

Фицрој размислувал за предностите што би ги овозможило присуството на експерт од областа на геологијата меѓу луѓето на бродот, и побарал еден господин природонаучник кој би можел да биде негов придружник. Младиот дипломец Чарлс Дарвин се надевал дека ќе види тропските предели пред да стане свештеник и ја искористи оваа можност. Бигл пловел низ Атлантскиот Океан притоа извршувајќи детални хидрографски истражувања, враќајќи се преку Тахити и Австралија, откако ја обиколил Земјата. Експедицијат првично била планирана да трае две години, но траела речиси пет години.

Дарвин го поминал поголемиот дел од времето истражувајќи на копно. При самиот почетокот на ова патување тој одлучил дека би можел да напише книга за геологијата, и притоа ја покажал својата дарба за поставување теории. До крајот на експедицијата тој веќе се истакнал себеси како геолог и колекционер на фосили, а објавувањето на неговиот весник, познат под името Патувањето на Бигл, го прославија насекаде како писател. Во Пунта Алта тој направи голем пронајдок на гигантски фосили од изумрени цицачи, за кои дотогаш имаше податоци само од неколку примероци. Тој ефикасно ги собирал и истовремено направил детални забелешки за растенија и животни, чиишто резултати ги потресле неговите досегашни верувања и знаења дека видовите се фиксни што понатаму обезбедило основа за идеи кои ќе ги открие откако ќе се врати во Англија, и сето тоа ќе доведе до неговата теорија на еволуција преку природна селекција.

Истражувањето на Алфред Расел Волес за Амазон и Малаја (1848-1862)

уреди

Во 1848 година, инспириран од хрониките на претходните биолози што патувале, британските природонаучници Алфред Расел Волес и Хенри Бејтс заминале за Бразил со намера да собираат примероци од инсекти и други животни во амазонската прашума. Волес го пребарувал Рио Негро четири години, собирајќи примероци и правејќи белешки за народите, географијата, флората и фауната.[7] Во Јули 1852 година, додека се враќал накај Велика Британија, товарот на бродот се запалил и сите примероци кои тој ги собрал биле уништени.[8][9]

Од 1854-1862, Волес повторно патувал преку Малајскиот Архипелаг за да се собере примероци за студирање на природата. Собрал повеќе од 125.000 примероци, а повеќе од илјада од нив претставуваат видови кои се нови за науката.[10] Неговите набљудувања на значајните разлики во еден теснец во архипелагот доведе до негов предлог за зоогеографска граница кој е сега познат како Волесова Линија, која ја дели Индонезија на два различни дела: еден дел е со животни кои се тесно поврзани со оние на Австралија, и друг дел во кој видовите се претежно од азиско потекло. Тој станал експерт за биогеографија,[11] создавајќи ја основата за зоогеографските региони која и денес е сè уште во употреба. Додека тој го истражувал архипелагот, ги продлабочил своите гледишта за еволуцијата и го направил неговиот познат увид врз природната селекција. Неговиот интерес резултирал со тоа што станал еден од првите познати научници кој ја поттикнал загриженоста околу влијанието на човековите активности врз животната средина , како уништување на шумите и инвазивните видови.

Во 1878 година, тој предупреди за опасностите што можат да бидат предизвикани од уништувањето на шумите и ерозијата на почвата во пределите со тропска клима, како деталното расчистување на дождовни шуми за да може да се одгледува кафе во Цејлон (Шри Ланка) и Индија.[12] Податоците поврзани со неговите патувања биле објавени во списанието Малајски Архипелаг во 1869 година , кое било едно од најпопуларните и највлијателни списанија за научни истражувања објавени во текот на 19 век.

Истражувањата за внатрешниот дел на Африка

уреди

Европејците ги немаа истражено длабоките внатрешни области на Африка дури од средината до крајот на 19 и почетокот на 20 век, што се должи на недостаток на трговски потенцијал во овој регион, како и на сериозните проблеми предизвикани од заразните тропски болести кои се присутни во случајот со Потсахарска Африка.

Дејвид Ливингстон (1849-1855)

уреди

Кон средината на 19 век, протестантските мисии ја продолжувале активната мисионерска работа на брегот на Гвинеја, во Јужна Африка и во Занзибар. Во многу случаи мисионерите прераснувале во истражувачи и пионери. Во 1840 шкотскиот мисионер Дејвид Ливингстон бил ангажиран да работи северно од реката Оранџ. Во 1849 година, Ливингстон го преминал јужниот дел на пустината Калахари упатувајќи се кон север и стигнал до езерото Нгами. Помеѓу 1851 и 1856 година, тој го преминал континентот од запад кон исток, откривајќи голем воден пат на горниот дел од рекатаа Замбези. Во ноември 1855, Ливингстон станал првиот Европеец што ги забележал проославените Викториини Водопади , именувани по кралицата на Обединетото Кралство. Од 1858-1864, долниот дел на реката Замбези , реката Шире и езерото Нуаса биле истражени од Ливингстон. До Нуаса најпрво стигнал еден доверлив роб на португалски трговец познат како Антонио Да Силва Порто, кој живеел во Бие во Ангола, кој ја преминал Африка во текот на 1853-1856 од Бенгела кон Ровума.

Во тој период примарна цел за истражувачите била да се најде локацијата на изворот на реката Нил. Експедициите предворени од Бартон и Спек (1857-1858) и Спек и Грант (1863) ги лоцирале езерото Тангањика и езерото Викторија. Што подоцна се докажало дека е всушност местото од кое извирала реката Нил .Истражувачите исто така биле активни и во други делови на континентот. Јужно Мароко, Сахара и Судан биле преминати во многу правци меѓу 1860 и 1875 од Жерар Пат, Георг Швејнфурт и Густав Нахтигал.[13] Овие патници не само што дале значителен придонес за географското знаење, тие дознале и непроценливи информации во врска со луѓето, јазиците и природознанието на земјите во кои тие истражувале. Меѓу откритијата на Швејнфурт било и тоа кое ги потврдило грчките легенди за постоењето на пигмејската раса надвор од Египет . Но првиот западен откривач на Пигмејците во Централна Африка бил Пол ди Шаију, кој ги пронајде во 1865 година во областа Огове која се наоѓа на западниот брег, што се случило пет години пред првиот состанок на Швејнфурт со нив. Претходно Ди Шаију, преку патувањата во регионот Габон меѓу 1855 и 1859 година,го популаризирал во Европа созназнието за постоење на горила, чие постоење се сметало за легендарно.

Хенри Мортон Стенли, кој во 1871 година успеал да го пронајде и спаси Ливингстон (и истовремено е автор на познатата изрека „Д-р Ливингстон, претпоставувам?“), започна повторно експедиција кон Занзибар во 1874 година. Во една од најзапаметените од сите истражувачки експедиции во Африка, Стенли ги обиколи со брод Викторија Нуаза и Тангањика. Навлегувајќи длабоко во внатрешноста на Луалаба тој ја следеше должината на реката дури до Атлантскиот Океан-каде тој стигна во август 1877 година и докажа дека е Конго.

Серпа Пинто, Капело и Ивенс (1877-1886)

уреди

Португалецот Серпа Пинто беше четвртиот истражувач кој ја преминал Африка од запад кон исток и првиот кој разумно утврдил точна патека помеѓу Бие (денешна Ангола) и Леалу. Во 1877 година, Серпа Пинто и португалските поморски капетани Капело и Ивенс ја истражиле јужноафриканската внатрешна област почнувајќи од Бенгела. Капело и Ивенс тргнале кон север, додека Серпа Пинто продолжил кон исток. Тој ја преминал реката Куандо (Kwando) во јуни 1878 година и во август стигнал до Леалу, главниот град на Баротс во Замбези.

Од 1884-1886 Херменегилдо Капело и Роберто Ивенс ја преминал Јужна Африка помеѓу Ангола и Мозамбик со цел да означи непозната територија на португалските колонии. Изборот на двајца морски претставници за оваа задача секако ги привлече принципите на поморската навигација. Помеѓу 1884 и 1885 година, Капело и Ивенс ја истражија внатрешната област на Африка, најпрво од крајбрежјето до низината Хуила и подоцна низ внатрешниот дел на Келиман во Мозамбик, продолжувајќи ги нивните хидрографски студии, ажурирајќи податоци, но исто така, земајќи белешки за етнографските и лингвистичките знаци со кои се соочуваат при патувањето . Тие на тој начин ја воспоставиле долго посакуваната копнена линија меѓу бреговите на Ангола и Мозамбик, истражувајќи огромни региони во внатрешната област која се наоѓа помеѓу овие две територии. Нивните постигнувања биле запишани во книга составена од два дела со наслов: De Angola à Contra-Costa (Од Ангола на Другиот брег).

Истражувањето на Арктикот и Антарктикот

уреди

Арктикот и Антарктикот не се истражени сè до 19 век. Откако Северниот Пол беше откриен во 1909 година, неколку експедиции се обиделе да стигнат и до Јужниот Пол. Многу од овие експедиции резултираа со повреди и смрт. Норвежанецот Роалд Амундсен конечно стигнал на Полот во декември 1911 година, по драматична трка со Англичанецот Роберт Фалкон Скот.

Северозападниот Премин

уреди
 
Патиштата на Северозападниот Премин

Северозападниот Премин е поморски пат кој ги поврзува Атлантскиот и Тихиот Океан низ Северо Ледениот Океан. Интересот пламна во 1564 година по откривањето кое го направи Жак Картие на изворот на реката Свети Лоренс, Мартин Фробишер реши дека ќе го преземе предизвикот за формирање на трговски пат од Англија па западно до Индија. Во 1576 - 1578, тој предводел три патувања кон она што денес го нарекуваме канадски Арктик, со цел да најде соодветен премин. Заливот Фробишер, којсамиот тој го открил, е именуван по него. На 8 август, 1585 година, како вработен на Елизабета I, англискиот истражувач Џон Дејвис влегол во Камберленд Саунд, на островот Бафин. Дејвис го заобиколил Гренланд пред да ги подели своите четири брода во одделни експедиции да пребаруваат премин кон запад. Иако тој не бил во можност да помине низ ледените арктичките води, тој им се оправдал на неговите спонзори дека преминот кој го виделе е "нешто без сомневање" и со тоа обезбедил парична поддршка за уште две дополнителни експедиции, стигнувајќи до заливот Хадсон. Иако напорите на Англија биле прекинати во 1587 година, заради Англо-Шпанската војна, поважните извештаи на Дејвис за регионот и нејзиниот народ понатаму ќе ги инспирира истражувачите во наредните век.

Во првата половина на 19 век, делови од Северозападниот Премин биле поединечно истражени од страна на голем број различни експедиции, вклучувајќи ги и оние на Џон Рос, Вилијам Едвард Пери, Џејмс Кларк Рос, и копнената експедиција предводена од Џон Френклин, Џорџ Бек, Петар Ворен Дис, Томас Симпсон и Џон Реј. Сер Роберт МекКлур бил заслужен за откривањето на Северозападниот морски премин во 1851 година[14] кога погледнал низ морскиот теснец МекКлурод кој се наоѓал на островот Бенкс и го здогледал островот Мелвил. Сепак, теснецот бил блокиран од новосоздадена санта мраз типична за тоа годишно време, што оневозможила навигација на бродови.[15] Единствениот употреблив пат, кој ги поврзувал влезовите на Ланкастер Саунд и Делфин и морскиот теснец Јунион бил за првпат употребен од страна на Џон Реј во 1851 година. Реј користел прагматичен пристап на патување по копно и тоа пешки и со санка со кучиња, и обично вработувал помалку од десет луѓе во неговите истражувања експедиции.[16]

Северозападниот Премин не бил целосно преплавен од море до 1906 година, кога норвешкиот истражувач Роалд Амундсен, кој пловел токму на време за да избега од доверители кои барале да се запре експедицијата, го завршил три-годишното патување во преправениот брод со 47-тон харинга наречен Гјоа. На крајот од ова патување, тој влегол во градот Игл, Алјаска, и испрати телеграма прославувајќи го својот успех. Неговиот пат не беше комерцијално практичен, во смисла на времето кое го потрошил патувајќи, бидејќи некои од патиштата кои ги открил биле исклучително плитки.[17]

Северен Пол (1909-1952)

уреди

Додека Јужниот Пол се простира на земјена континентална маса, Северниот Пол се наоѓа во средината на Северноледениот Океан среде водите, кои се речиси постојано покриени со морски мраз кој постојано се движи.

Голем број на експедиции биле испратени со намера да стигнат до Северниот Пол, но не успеале, меѓу нив се експедицијата на британскиот поморски офицер Вилијам Едвард Пери, во 1827 година, експедицијата Американски Поларис во 1871 година, и норвешката експедиција на Фридтјоф Нансен во 1895 година. Американецот Фредерик Алберт Кук тврди дека стигнал до Северниот Пол во 1908 година, но ова тврдење не е општо прифатено.[18]

За освојувањето на Северниот Пол е заслужен инженерот на американската морнарица Роберт Пери, кој тврди дека стигнал на Северниот Пол на 6 април 1909 година,[14] придружуван од американецот Метју Хенсон и екипаж состаавен од четворица мажи чии имиња се Ота, Сигло, Егингвах и Окуеа. Сепак, тврдењето на Пери останува контроверзно.[19][20] Групата која била во придружба на Пери на последната фаза од патувањето не вклучувала никој кој бил обучен за навигација и кој самостојно можел да го изработи добро својот дел за навигација, што многумина тврдат дека бил особено невешт потег при неговото приближување кон Северниот Пол. Тој патувал со помош на кучиња кои влечат санки и три одделни екипи за поддршка кои се враќале неколкупати пред да стигне до Северниот Пол. Многу современи истражувачи, тврдат дека Пери не можел да стигнал на Северниот Пол на нога во времето кога тој тврдел дека стигнал. Првото неоспорено откривање на Северниот Пол се случило на 12 мај 1926 од страна на норвешкиот истражувач Роалд Амундсен и неговиот американски спонзор Линколн Елсворт со воздушното летало Норге. Норге, иако било во норвешка сопственост, било дизајнирано и управувано од италијанецот Умберто Нобиле. Летот тргнал од Свалбард и преминувајќи ги ледените предели сè до Алјаска. Нобиле, заедно со уште неколку научници и членови на екипажот на Норге, го прелетал Северниот Пол по вторпат на 24 мај 1928 со воздушното летало Италија. Леталото Италија се урнало при неговото враќање од Северниот Пол, притоа со загуба на половина од екипажот.Американскиот воздухопловен поручник Џозеф О Флечер и поручникот Вилијам П Бенедикт конечно слетаа со авион на Северниот Пол на 3 мај 1952 година во придружба на научникот Алберт П Крари.

Откривањето на Антарктикот

уреди

Раните западни теории тврделе дека во далечниот југ на Земјината топка постои огромен континент, познат како Тера Аустралис. Заобиколувањето на ртот Добра Надеж и Кејп Хорн во 15 и 16 век докажа дека Тера Аустралис инкогнита („Непозната Јужна земја“), ако таа постои, е всушност самостоен континент. Основните географски откритија на крајбрежјето на Антарктикот, не биле разбрани сè до среден и доцнежен 19 век.

Со сигурност може да се каже дека главната причина поради која навигаторите не успевале да го поминат јужниот мраз до 1750 е бидејќи не се држеле до правилниот курс и без да си постават цел. Исклучок можеби може да се направи во корист на патувањето на Едмонд Халеј во бродот Парамур кој бил создаден за магнетна истрага во Јужен Атлантик,каде тој се сретна со мраз на 52 ° Јужно во јануари 1700, но таа географска ширина беше неговата најдалечна јужна точка. Огромниот напор од страна на францускиот поморски офицер Пјер Бувет кој се направил за да се открие Јужното земјиште опишано од полулегендарниот господин од Гонивил резултирало само со откривањето на островот Бувет на 54 ° 10 ' Јужно, и во навигацијата од 48 ° географска должина се открило море со ситно искршен површински мраз со локација во близина на 55 ° Јужно во 1730. Во 1771, Ив Жозеф Кергелен испловил од Франција со инструкции да продолжи јужно од Маврициус во потрага по "многу голем континент." Налетал на земјиштето со локација 50 ° Јужно што тој го нарече Јужна Франција, а се верува дека било централната маса на јужниот континент. Тој бил испратен повторно да го заврши истражувањето на новата земја, и на крај пронашол само негостопримлив остров кој тој со одвратност го преименувал Остров на Пустошењето, но во подоцнежниот период тој ги прифатил неговите храбри напори со тоа што го преименувал во земјата Кергелен.[21]

Опсесијата за неоткриени континенти кулминираше во мозокот на Александар Дарлимпл, хидрограф кој бил назначен од страна на Кралското друштво да командува со експедицијата. Преминот на Венера која се упатила за Тахити во 1769. Командите на експедиција му беа доделени на капетанот Џејмс Кук од страна на адмиралите. Едрејќи во 1772 со бродовите Резолуција и Авантура на чело со капетанот Тобиас Фурно, Кук залудна потрага направи кон островот Бувет , а потоа замина за 20 степени географска должина на запад и 58 ° географска ширина на југ, а потоа 30 ° источно и 60 ° јужно, што е повисока јужна географска ширина отколку што некогаш била доброволно постигната на било кој брод. На 17 јануари , 1773 на Антарктичкиот круг за првпат во историјата беше преминат и двата брода достигнаа 67 ° 15' јужно и 39 ° 35' источно, каде што нивното патување било запрено поради појава на мраз.[21]

Во 1820 година, неколку експедиции тврдешле дека биле први кои го забележале Антарктикот. Првото забележување на копното Антарктикот кое е потврдено не може точно да му се припише на еден човек. Тоа може да се сведе на три лица. Според различни извори,[22][23][24] тројца мажи сите го забележале Антарктикот со само неколку дена или месеци разлика од еден до друг: Фабијан фон Белингсхаузен, капетан на руската царска морнарица; Едвард Бренсфилд, капетан на британската морнарица; и Натаниел Палмер, американски морнар од Стонингтон, Конектикат. Сигурно е дека на 28 Јануари 1820 година, на експедиција предводена од Фабијан фон Белингсхаузен и Михаил Петрович Лазарев со два брода стигнале до точка во растојание од 20 милји (40 км) од копното на Антарктикот и таму забележале полиња од мраз. На 30 јануари 1820 година, Бренсфилд го забележал Полуостровот Тринити, кој е најсеверната точка на копното Антарктикот, додека Палмер го забележал копното во областа јужно од Полуостровот Тринити во ноември 1820. Експедицијата Белингсхаузен , исто така, го откри островот Петар I и островот Александар I, кои се првите острови кои биле откриени јужно од кругот.

Само малку повеќе од една година подоцна, првото слетување на копното на Антарктикот е веројатно направено од страна на американскиот капетан Џон Дејвис, кој тврди дека стапнал таму на 7 февруари 1821 година, иако ова не е прифатено од сите историчари.[25]

Јужен Пол (1911)

уреди

По лоцирањето на Северниот магнетен пол кое беше поставено во 1831 година, истражувачите и научниците почнаа потрага по Јужниот магнетен пол. Џејмс Кларк Рос, британски поморски офицер, ја идентификувал неговата приближна локација, но не успеал целосно да го достигне при неговата посета во 1841 година. Како командант на британските бродови Еребус и Терор, тој се осмелил да пробие низ мразот и да пријде кон она што денес ни е познато како Росовата Ледена Плоча, голема пловечка полица од мраз висока над 30 метри. Неговата експедиција пловела кон исток по должината на јужниот брег на Антарктикот откривајќи ги планините кои биле именувани по неговите бродови: планината Еребис , најактивен вулкан на Антарктикот, и планината Терор.

Откако Северниот Пол бил откриен во 1909 година, неколку експедиции се обиделе да стигнат и до Јужниот Пол. Многу од нив резултирале со повреди и смрт. Норвежанецот Роалд Амундсен конечно стигнал на Јужниот Пол во декември 1911 година, по драматичната трка со Англичанецот Роберт Фалкон Скот.

Првиот обид да се најде пат кон Јужниот Пол е направен од британскиот истражувач Роберт Фалкон Скот на експедицијата Дискавери во 1901-1904. Скот, придружуван од Ернест Шеклтон и Едвард Вилсон, тргнале со цел да патуваат кон југот, колку што е можно, и на 31 декември 1902 година, достигнале 82 ° 16 ' јужно.[26] Шеклтон подоцна се вратил во Антарктикот како водач на експедицијата Нимрод во обид да стигне до Јужниот Пол. На 9 јануари 1909 година, со три свои придружници, ги достигнал координатите 88 ° 23 'јужно, но бил принуден да се врати назад.[27]

Првите луѓе кои стигнале до Јужниот Пол биле норвежанецот Роалд Амундсен и неговата група на 14 декември, 1911 година. Амундсен го именувал неговиот логор Полхеим во чест на норвешкиот крал Хокон VII. Роберт Фалкон Скот, исто така, се вратил во Антарктикот со својата втора експедиција, експедицијата Тера Нова , во трка со Амундсен кон Јужниот Пол. Скот и четири други мажи стигнале до Јужниот Пол на 17 јануари, 1912 година, триесет и четири дена по Амундсен. На враќање, Скот и неговите четворица придружници умреле од глад и екстремен студ.

Во 1914 година кралската експедицијата Транс-Антарктик на Ернест Шеклтон била испратена со цел да го премине Антарктикот преку Јужниот Пол, но неговиот брод, наречен Издржливост, беше замрзнат во поле од мраз и потонал 11 месеци подоцна. Копненото патување никогаш не било реализирано.

Наводи

уреди
  1.   Beazley, Charles Raymond (1911). „Cook, James“ . Во Chisholm, Hugh (уред.). Encyclopædia Britannica. 7 (11. изд.). Cambridge University Press. стр. 71–72.
  2. 2,0 2,1 per Collingridge (2002)
  3. per Horwitz (2003)
  4. Sykes, Bryan (2001). The Seven Daughters of Eve. Norton Publishing: New York City, NY and London, England. ISBN 0-393-02018-5.
  5. Wulf, Andrea (2016). The Invention of Nature: Alexander von Humboldt's New World. Knopf Doubleday Publishing Group. стр. 120–133.
  6. Love, Ronald (2006). Maritime Exploration in the Age of Discovery, 1415-1800. Greenwood Publishing Group. стр. 65–72.
  7. Raby Bright Paradise pp. 89–95.
  8. Wilson pp. 42–43.
  9. Slotten pp. 87-88
  10. Shermer In Darwin's Shadow pp. 14.
  11. Smith, Charles H. „Alfred Russel Wallace: Evolution of an Evolutionist Introduction“. The Alfred Russel Wallace Page hosted by Western Kentucky University. Архивирано од изворникот на 2009-02-18. Посетено на 2007-04-27.
  12. Slotten pp. 352–353.
  13. „Sahara and Sudan: The Results of Six Years Travel in Africa“. World Digital Library. 1879–1889. Посетено на 2013-10-02.
  14. 14,0 14,1 „ARCTIC EXPLORATION - CHRONOLOGY“. Quark Expeditions. 2004. Архивирано од изворникот на 2008-11-20. Посетено на 2006-10-19.
  15. Burton, p. 219.
  16. Richards, R. L. (2000). „John Rae“. Dictionary of Canadian Biography Online. Посетено на 2006-10-20.
  17. „Northwest Passage“. The Canadian Encyclopedia. 2006. Архивирано од изворникот 2007-01-02. Посетено на 2006-10-20.
  18. See references on Frederick Cook for more information.
  19. „ARCTIC, THE“. Columbia Encyclopedia, Sixth Edition. Columbia University Press. 2004. Архивирано од изворникот на 2013-01-04. Посетено на 2006-10-19.
  20. „North Pole“. The Canadian Encyclopedia. 2006. Посетено на 2006-10-20.
  21. 21,0 21,1   One or more of the preceding sentences вклучува текст од објавено дело кое сега е јавна сопственостMill, Hugh Robert (1911). „Polar Regions“ . Во Chisholm, Hugh (уред.). Encyclopædia Britannica. 21 (11. изд.). Cambridge University Press. стр. 961–962.
  22. U.S. Antarctic Program External Panel. „Antarctica —past and present“ (PDF). NSF. Посетено на 2007-11-14.
  23. Guthridge, Guy G. „Nathaniel Brown Palmer“. NASA. Архивирано од изворникот на 2006-02-02. Посетено на 2007-11-14.
  24. „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 2006-08-28. Посетено на 2006-08-28.
  25. Headland, R.K. „Summary of the Peri-Antarctic Islands“. Scott Polar Research Institute. Посетено на 2007-11-14.
  26. Science into Policy: Global Lessons from Antarctica, p. 37, Paul Arthur Berkman, 2002
  27. Antarctica, p. 24, Paul Simpson-Housley, 1992