Олга Ладиженскаја
Олга Александровна Ладиженскаја (руски: Óльга Алекса́ндровна Лады́женская; 7 март 1922 - 12 јануари 2004) била руски математичар.Таа работела на парцијални диференцијални равенки, динамика на течности и метод на конечни разлики за равенките Навиер-Стоукс. Го добила златниот медал Ломоносов во 2002 година. Автор е на повеќе од двесте научни трудови, меѓу кои има и шест монографии.
Биографија уреди
Ладиженскаја е родена и израсната во малиот град Кологрив, ќерка на наставник по математика кој е заслужна за нејзината рана инспирација и љубов кон математиката.[1] Уметникот Генадиј Ладиженски бил брат на нејзиниот дедо, исто така роден во овој град. Во 1937 година нејзиниот татко, Александар Иванович Ладиженски, бил уапсен од НКВД и погубен како „непријател на народот“.[1]
Ладиженскаја завршила средно училиште во 1939 година, за разлика од нејзините постари сестри на кои не им било дозволено да го прават истото. Таа не била примена на државниот универзитет во Ленинград поради статусот на нејзиниот татко и присуствувала на педагошки институт. По германската инвазија во јуни 1941 година, таа предавала на училиште во Кологрив. На крајот била примена на Московскиот државен универзитет во 1943 година и дипломирала во 1947 година.[2]
Почнала да предава на Катедрата за физика на Универзитетот во 1950 година и таму го одбранила својот докторат, во 1951 година, кај Сергеј Соболев и Владимир Смирнов . Таа добила втор докторат на Московскиот државен универзитет во 1953 година. Во 1954 година, таа се приклучила на лабораторијата за математичка физика на Институтот Стеклов и станала нејзин шеф во 1961 година.[2] [3]
Ладиженскаја ги сакала уметностите и раскажувањето приказни, а за нејзини пријатели ги сметала и писателот Александар Солженицин и поетесата Ана Ахматова. Како Солженицин, таа била религиозна.[4] Таа некогаш била член на градскиот совет и се занимавала со филантропски активности, постојано ризикувајќи ја својата лична безбедност и кариера за да им помогне на луѓето кои се противат на советскиот режим. Ладиженскаја страдала од различни проблеми со очите во нејзините подоцнежни години и се потпирала на специјални моливи за да ја извршува својата работа.
Два дена пред патувањето во Флорида, таа починала во сон во Русија на 12 јануари 2004 година.[5]
Математички достигнувања уреди
Ладиженскаја била позната по нејзината работа на парцијални диференцијални равенки (особено деветнаесеттиот проблем на Хилберт ) и динамика на течности. Таа ги обезбеди првите ригорозни докази за конвергенција на методот на конечни разлики за равенките Навиер-Стоукс.[6]
Таа ја анализирала правилноста на параболичните равенки, со Всеволод А. Солоников и нејзината ученичка Нина Уралцева, и правилноста на квазилинеарните елиптични равенки.[2]
Таа напишала студентска теза под насловот Иван Петровски[7] и била на потесниот избор за Филдс медал во 1958 година,[8] кој на крајот бил доделен на Клаус Рот и Рене Том.
Публикации уреди
- Ladyzhenskaya, O.A. (1969) [1963], The Mathematical Theory of Viscous Incompressible Flow, Mathematics and Its Applications, 2 (Revised Second. изд.), New York; London; Paris; Montreux; Tokyo; Melbourne: Gordon and Breach, стр. xviii+224, MR 0254401, Zbl 0184.52603.
- Ladyženskaja, O.A.; Solonnikov, V.A.; Ural'ceva, N.N. (1968), Linear and quasi-linear equations of parabolic type, Translations of Mathematical Monographs, 23, Providence, RI: American Mathematical Society, стр. xi+648, ISBN 978-0821886533, MR 0241821, Zbl 0174.15403.
- Ladyzhenskaya, Olga A.; Ural'tseva, Nina N. (1968), Linear and Quasilinear Elliptic Equations, Mathematics in Science and Engineering, 46, New York and London: Academic Press, стр. xviii+495, ISBN 978-0080955544, MR 0244627, Zbl 0164.13002.
- Ladyzhenskaya, O.A. (1985), The Boundary Value Problems of Mathematical Physics, Applied Mathematical Sciences, 49, Berlin; Heidelberg; New York: Springer Verlag, стр. xxx+322, doi:10.1007/978-1-4757-4317-3, ISBN 978-0521399227, MR 0793735, Zbl 0588.35003 (Translated by Jack Lohwater).
- Ladyzhenskaya, O.A. (1991), Attractors for Semigroups and Evolution Equations, Lezioni Lincee, Cambridge: Cambridge University Press, стр. xi+73, doi:10.1017/CBO9780511569418, ISBN 978-0521399227, MR 1133627, Zbl 0755.47049
Награди и признанија уреди
- Награда П.Л. Чебишов (со Нина Николаевна Уралцева) (1966) за делото „Линеарни и квазилинеарни равенки од елиптичен тип“
- Државна награда на СССР (1969)
- Член на Националната академија Линчеи во Рим (1989)
- Член на Руската академија на науките (1990)
- Награда Ковалевскаја (1992) за серијата дела „Атрактори за полугрупи и еволуциони равенки“
- ICM Emmy Noether Lecture (1994)
- Предавање на Џон фон Нојман (1998)
- Орден за пријателство (1999)
- Златен медал Ломоносов (2002) за извонредни достигнувања во областа на теоријата на парцијални диференцијални равенки и математичка физика
- На 7 март 2019 година, на 97-годишнината од раѓањето на Ладиженскаја, пребарувачот Google објави Google Doodle во знак на сеќавање на неа.[9][10] Придружниот коментар гласеше: „Денешната лавра ја слави Олга Ладиженскаја, руска математичарка која триумфираше над личната трагедија и пречките за да стане една од највлијателните мислители на нејзината генерација“.[9]
Белешки уреди
- ↑ 1,0 1,1 Dumbaugh, Della; Daskalopoulos, Panagiota; Vershik, Anatoly; Kapitanski, Lev; Reshetikhin, Nicolai; Apushkinskaya, Darya; Nazarov, Alexander (March 2020). „The Ties That Bind: Olga Alexandrovna Ladyzhenskaya and the 2022 ICM in St. Petersburg“ (PDF). Notices of the American Mathematical Society. 67 (3): 373–381. doi:10.1090/noti2047.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „Ladyzhenskaya, Olga Alexandrovna“. www.encyclopedia.com. Посетено на 7 March 2019.
- ↑ Pearce (2004).
- ↑ Math History and St. Andrews
- ↑ Farah Qaiser (June 3, 2019). „Meet Olga Aleksandrovna Ladyzhenskaya: the Russian mathematician who pushed through the Iron Curtain“. Massive Science.
- ↑ Ладыженская (1958).
- ↑ Riddle (2010).
- ↑ Barany, Michael (2018). „The Fields Medal should return to its roots“. Nature. 553 (7688): 271–273. Bibcode:2018Natur.553..271B. doi:10.1038/d41586-018-00513-8. PMID 29345675.
- ↑ 9,0 9,1 „Olga Ladyzhenskaya's 97th Birthday“. 7 March 2019. Посетено на 7 March 2019.
- ↑ „Google Doodle: Who was Russian mathematician Olga Ladyzhenskay?“. Evening Standard (англиски). 6 March 2019. Посетено на 7 March 2019.
Поврзано уреди
- Projection method (fluid dynamics)
Наводи уреди
- Beirao da Veiga, H.; Seregin, G.; Solonnikov, V.; Uraltseva, N., уред. (2004), Partial Differential Equations in Mathematical Physics (October 24–30, 2004), Trento: CIRM, Посетено на 1 February 2012. The schedule of a workshop in honour of Olga A. Ladyzhenskaya.
- Kuperberg, Krystyna, уред. (18–20 May 2006), Women in Mathematics: The Legacy of Ladyzhenskaya and Oleinik, Berkeley, CA: AWM and MSRI, Архивирано од изворникот на 2018-03-08, Посетено на 1 July 2009. The proceedings of a workshop in honour of Olga Ladyzhenskaya and Olga Oleinik.
- Olga Ladyzhenskaya at the Mathematics Genealogy Project.
- .
- „Olga Ladyzhenskaya“ - PlanetMath (англиски)
- Saint Petersburg Mathematical Society (2006), Olga Aleksandrovna Ladyzhenskaya, Посетено на 5 June 2011. Memorial page at the Saint Petersburg Mathematical Pantheon.