Национално здружение за право на глас на жените (Шведска)
Национална асоцијација за право на глас на жените (шведски: Landsföreningen för kvinnans politiska rösträtt, LKPR) — дел од општото движење за право на глас и националното друштво за право на глас на жените во Шведска. Функционирала како паралела на Sveriges allmänna rösträttsförbund (SARF; „Шведска лига за универзално право на глас“) која била активна главно во стекнување на целосно право на глас за мажите. ЛКПР била дел од Меѓународната алијанса за право на глас на жените. Била активна локално од 1902 година како Föreningen för kvinnans politiska rösträtt (Друштво за право на глас на жените), и на национално ниво како Landsföreningen för kvinnans politiska rösträtt (Национална асоцијација за право на глас на жените) од 1903 до 1921 година.
Историја уреди
Позадина и основа уреди
Во 1884 година, првиот предлог за женско право на глас бил претставен пред шведскиот парламент од Фредрик Борг. Борг го претстави своето барање со мотивација дека би било праведно ако жените можат да гласаат подеднакво како и мажите. Тоа значело дека на даночните жени со законско мнозинство и одреден приход треба да им се дозволи да гласаат на национално ниво, исто како што тие веќе, од 1862 година, имале право да гласаат на општинските избори. Предлогот бил изгласан во Горниот дом со 53 гласа против 44. Официјалната главна причина за одбивањето било тоа што жените самите не побарале такво право. Ова барање било исполнето во 1899 година, кога Агда Монтелиус и Гертруд Аделборг како претставници на Здружението Фредрика Бремер му поднеле барање за право на глас на жените на премиерот Ерик Густаф Бостром. Не им бил даден одговор.
Во 1902 година, два предлога во врска со реформата на избирачкото право биле претставени до парламентот. Едниот бил од министерот за правда Јалмар Хамарскјолд, кој предложил на оженетите мажи да им се даваат два гласа, бидејќи може да се сметало дека гласаат и наместо нивните сопруги. Другиот предлог бил претставен од Карл Линдхаген, кој предложил жените да имаат право на глас. Предлогот на Хамарскјолд предизвикал гнев кај активистите за правата на жените, кои формирале група за поддршка на движењето Линдхаген. Една од причините за формирање на група за поддршка на жените била тоа што противниците на женското право на глас го искористиле фактот дека правото на жените не било барање од самите жени, а пред да се изгласал предлогот на Линдхаген, групата за поддршка успеала да предаде преку список од 4154 имиња од Стокхолм и 1487 од Гетеборг.[1]
На 4 Јуни 1902 година, Ференинген за Kvinnans Politiska Rösträtt (FKPR) бил основан од, меѓу другите, Ана Витлок, Лидија Валстром и Сигне Бергман. Сепак, тоа било сепак локално стокхолмско општество. Друштвото испратило говорници да организираат локални секции, а на новогодишната ноќ 1903 година, биле основани толку многу локални секции што името можело да се смени во Landsföreningen för kvinnans politiska rösträtt, односно организација на национално ниво.
Организација и активизам уреди
Официјалното ослободување на ЛКПР било дека жените треба да гласаат под исти услови како и мажите. Оваа фраза значела дека до воведувањето целосно машко право на глас во 1909 година, тие барале на даночните жени со законско мнозинство со приход, кои веќе имале право да гласаат на општинските избори од реформата во 1862 година, да им биде дозволено да гласаат и на национално ниво. избори. По целосното машко право на глас од 1909 година, истата фраза автоматски значеле дека тие бараат право на сите жени да гласаат. До 1909 година, ова имало ефект дека жените со социјалистички симпатии избирале други женски организации. ЛКПР не била единствената женска организација во Шведска која барала право на глас на жените. Исто така, Frisinnade kvinnor (Либерални жени), Vita bandet (Женска умерена унија) како и социјалистичките женски организации барале право на глас на жените, но ЛКПР била единствената организација која имала женско право на глас како своја главна задача, и така останало до 1917 година. кога дел од десничарските жени го формирале Moderata kvinnors rösträttsförening (Друштво на женско право на глас на умерени жени). ЛКПР исто така се занимавала со други прашања или го сметала правото на глас на жените како средство за нивно решавање: бидејќи само луѓе со законско мнозинство можеле да гласаат, барањето за право на глас на жените на крајот требало да доведе до укинување на законското старателство на мажот над мажената жена.
ЛКПР ги повикувала претставниците од нивните локални секции на годишни состаноци на одборот со централниот одбор во куќата на Ластмакаргатан 6 во Стокхолм. Финансирана е со изработка на разгледници и слични предмети, уредување на пазари за болви и прилози од симпатизери. Меѓу најзначајните и најзначајните поединечни финансиери на шведското движење за право на глас биле Лотен фон Кремер и Мартина Бергман-Остерберг. Членството било само за жени. Причината била што главниот аргумент на опозицијата за правото на глас на жените била дека жените не сакаат да гласаат сами и дека се сметало за неопходно да се докаже дека жените се способни да се организираат политички и да се справат со одговорноста што ќе им ја даде правото на глас. полноправни граѓани.[1] Меѓутоа, имало машка група за поддршка: Männens förening för kvinnans politiska rösträtt (Машкото друштво за право на глас на жените) или MFKPR (1911).
Шведското здружение за право на глас на жените ги сметало понасилните методи на британските суфражети за неконструктивни и не сакале да бидат поврзани со нив, бидејќи се плашеле дека тоа ќе ги избришело сите симпатии за ова прашање.[1] Само една улична демонстрација била организирана од општеството. Откако предлогот за право на глас на жените не бил изгласан во 1918 година, учесниците марширале со три транспаренти кои ги претставувале луѓето без право на глас. Првиот транспарент покажувал машки криминалец во затвор; вториот машки пациент во душевна болница; а третиот банер почитуваната авторка Селма Лагерлеф, членка на Кралската Шведска академија. Оваа демонстрација ја организирала Фрига Карлберг од делот Гетеборг, кој бил најрадикален од секциите. Исто така, Карлберг еднаш ја поканила Силвија Панкхерст како говорник. Тоа биле исклучоци.
Општата медиумска слика за жените кои баарале женско право на глас била неженствена, мажествено и хомосексуална жена. Поради ова, шведското здружение за право на глас на жените сметло дека е мудро да се отфрлат овие предрасуди со тоа што им препорача на своите членови да се обидат да се облекуваат женствено за време на нивниот активизам.
ЛКПР првенствено го користела методот на градење мислење преку користење на печатот, држење јавни говори, делење летоци и со примена на притисок врз политичарите и носителите на одлуки. Бергман-Österbergska samhällskurserna (Курсеви за граѓани Бергман-Остерберг), финансирано од Мартина Бергман Остерберг, ги информиало жените за нивните права и ги подготвувало за иднината како политички гласачи, а тие објавувале свое списание, Rösträtt för kvinnor (Женско право на глас) во периодот од 1912 до 1919 година.
ЛКПР формално била политички неутрална организација. Со друштвото претседавале Лидија Валстром (конзервативна), Сигне Бергман (социјалдемократка), учителката Ана Витлок и Ен-Маргрет Холмгрен (либерал). Било поддржано од жени со левичарски и десничарски политички симпатии. Во пракса, политичката неутралност била напуштена со резолуцијата од 20 Јуни 1911 година, кога ЛКПР одлучило да формира бојкот на гласачите против сите политичари кои се противат на правото на глас на жените и да ги поддржат оние кои се за. Во реалноста, ова значело дека организацијата повеќе не била политички неутрална, бидејќи главната опозиција на правото на глас на жените биле конзервативците, додека либералите и социјалдемократите биле за право на глас на жените веднаш штом било воведено целосното право на машкото право, што било направена во 1909 година.[1]
Неколку истакнати жени учествувале со нивна поддршка. Селма Лагерлеф била важен говорник, поради општата почит што и била дадена во сите делови на општеството. Лагерлеф била длабоко вклучена во шведското движење за право на глас и зборувала кога и да било побарано, а таа било добро познат претставник за тоа. Била вклучена и Елен Ки, но почесто била исмејувана во печатот. Елин Вагнер била од 1909 година една од најактивните поддржувачи. Таа учествувала во претстави во деловите на Џени Линд и Фредрика Бремер, а нејзиниот роман „ Пенскафтет“ (роман) (1910), кој зборувал за љубов без брак, станачл контроверзен успех во целото општество и се нарекувал „библија на шведското право на глас. движење“.
Акции уреди
Во 1905 година, ЛКПР ги претставила своите барања до либералната влада на Карл Стаф, која им одговорил дека правото на жените треба да се воведе веднаш штом целосното машко право на глас, кое треба да биде на прво место.[1] Владата организирала истрага за реформата, која требача да го претстави нејзиниот резултат по период од шест години. Во 1907 година, конзервативната влада на Арвид Линдман одбила да го допре прашањето повикувајќи се на оваа истрага. ЛКПР испратила делегација под Гертруд Аделборг кај шведскиот крал Оскар II, кој им ветил поддршка.
Шестата конференција на Меѓународната алијанса за право на глас на жените во Стокхолм во јуни 1911 година, понекогаш се нарекува најголемиот триумф на ЛКПР. Присутни биле многу меѓународни говорници, меѓу нив Ана Шо, Росика Швимер и Кери Чепман Кат. Селма Лагерлеф била говорник на Кралската шведска опера и Елен Ки во Скансен. Конгресот бил прославен со голема парада низ Стокхолм, која на својот балкон застанала да го поздрави својот најголем добротвор Лотен фон Кремер. Конгресот добил голема медиумска покриеност. Во врска со ова, била основана машката група за поддршка која меѓу нејзините членови ги вброила Карл Линдхаген, Ернст Бекман, Кнут Виксел, Мауриц Хелберг и Хенрик Петрини.
Во 1912 година, Карл Стаф презентирал предлог за право на глас на жените, кое не било изгласано од конзервативците, додека либералите и социјалдемократите гласаа да.[1] Персоналот го охрабрил ЛКПР да поднесе листа за поддршка до Парламентот за да го замолчи аргументот дека жените не барале сами да гласаат, а во 1913 година, ЛКПР можела да претстави листа од 360.000 имиња на жени кои го поддржувале правото на глас на жените.[1]
За време на Првата светска војна, ЛКПР презела иницијатива за мировна организација формирана од жени од неутралните земји со цел да се изврши притисок врз неутралните влади да дејствуваат како посредници меѓу завојуваните страни. Движењето за мир било формирано од ЛКПР со членови, исто така, од Здружението Фредрика Бремер, КФУК, социјалдемократските женски организации (Стокхолмскиот allmänna kvinnoklubb и неговите локални ограноци), меѓу другите, со Ана Витлок, Емилија Броме и Керстин Хеселгрен како водечки членови. Голема мировна манифестација требало да се одржи 19 Февруари 1915 година во организација на Швеѓанките со поддршка и учество и од жените од Данска и Норвешка. На 18 Меѓутоа, во февруари, Агда Монтелиус била повикана кај кралицата Викторија од Баден, која побарала да се запре „глупавата претпоставка на жените“ [1] да се вклучуваат во политиката. Шведскиот крал Густав V го прекинал и рекол дека жените се разбира имаат право да изнесуваат барања до владата, но дека ситуацијата го отежнува тоа и се повикал на министерот за надворешни работи, кој ги предупредил дека таквата постапка може да ја наруши шведската неутралност. Затоа, акцијата била замолчена и во Шведска, Данска и Норвешка, а вклучените жени ја префрлиле вината на Викторија од Баден. Меѓутоа, шведското движење за мир испратило 16 делегати на меѓународното женско мировно движење во Хаг во април 1915 година.
Во 1917 година, ЛКПР сакало да ја искористи револуционерната атмосфера со тоа што на премиерот Карл Сварц му го претставиле барањето за право на глас на жените. Во парламентот биле претставени неколку предлози во корист на женското право на глас, но ниту едно не било изгласано.
По изборите во 1917 година, конзервативците биле поразени од либералите и социјалдемократите. Притоа, во шведскиот парламент имало мнозинство за правото на глас на жените, а ЛКПР ги потсетиле партиите од левата страна на нивното старо ветување дека ќе воведат право на глас на жените веднаш штом ќе им се даде целосно право на глас на мажите. Во февруари 1918 година, Владата го исполнила своето ветување со презентирање на предлог-закон за право на глас на жените. Тој бил одобрен во вториот дом со 149 „за“ и 49 „за“, но бил одбиен во првиот дом со 62 „за“ и 36.[1] ЛКПР организирала јавен протестен состанок на Гардет во Стокхолм со либералот Гули Петрини и социјалдемократката Рут Густафсон како говорници, а единствената улична демонстрација која некогаш била организирана од ЛКПР ја организирала Фрига Карлберг во Гетеборг.
Распуштање уреди
По завршувањето на Првата светска војна, Владата ја вовела својата сеопфатна програма за демократски реформи, која вклучувала право на глас на жените. Бидејќи тоа барало промена на уставот, биле неопходни две одлуки: една за воведување на реформата и друга за нејзина потврда. Правото на глас на жените било одобрено во парламентот на 24 мај 1919 година, а потврдено во јануари 1921 година.[1]
Помеѓу усвојувањето на избирачкото право во 1919 година и изборите во 1921 година, Министерството за правда формирало државен комитет за реформирање на правниот статус на жените што би било неопходно пред да можат да го користат своето право на глас. Ова вклучувало нов закон за брак и законско мнозинство за мажените жени (бидејќи тие нема да можат да го користат своето право на глас доколку продолжат да бидат малолетни), како и закон со кој на жените им се овозможувал еднаков пристап до сите државни функции (формално донесен со Надлежноста Закон од 1923 година ). Комитетот ја вклучил и Матилда Стаел фон Холштајн меѓу своите членови, а со него претседавала Емилија Брум, првпат во историјата државен комитет да биде предводен од жена.
ЛКПР ја славела победа на 29 мај 1919 година и организирала забава со музика на Елфрида Андре и говор на Селма Лагерлеф. Биле примени делегации од Данска и Норвешка, а била испратена делегација кај Социјалдемократските жени, кои исто така работеле за правото на глас на жените, на што одговорила депутацијата предводена од Ана Линдхаген. Потоа следел состанок во Скансен со Лидија Валстром, Рут Густафсон, Александра Скоглунд и Елен Хаген како говорници.[1]
Откако била постигната целта, ЛКПР била распуштена. Многу членови се приклучиле на Здружението Фредрика Бремер, додека централниот комитет го формирал Svenska Kvinnors Medborgarförbund („Граѓанско друштво на шведските жени“).
Претседавач уреди
- 1903–1907 – Ана Витлок (прв мандат)
- 1907–1911 – Лидија Валстрем
- 1911–1914 – Ана Витлок (втор мандат)
- 1914–1917 – Сигне Бергман
- 1918–1921 – Каролина Видерстрем
Поврзано уреди
Наводи уреди
Извори уреди
- Барбро Хедвол (2011). Сузана Ериксон Лундквист. црвено. Преглед на табли. Om kvinnornas kamp för rösträtt . . (Нашето вистинско место. За борбата на жените за право на глас) Förlag Bonnier.ISBN 978-91-7424-119-8ISBN 978-91-7424-119-8 (шведски)