Насликана пчеларничка даска

Насликан пчелен сандак, или насликана пчеларничка даска, (словенечки: Panjska končnica) ― името што се користи за насликана даска поставена на влезот на пчеларниот сандак.

Кралот Матјаж (натпис „Крал Матијаш“) од 1877 година, работилница на Леополд Лајер.

Погреб на ловец, Марија Павлич, 1891 година.

Овој вид на народна уметност, вообичаено за Словенија, потекнува од Горењска и словенечка Корушка, а оттаму се проширила на целата територија на денешна Словенија. Најстарите насликани даски датираат од средината на 18 век, а сликањето на мотиви на кошниците во голема мера завршило по завршувањето на Првата светска војна. Сликите насликани од едноставни и претежно самоуки сликари имаат претежно фигурални мотиви, а познати се повеќе од 600 различни мотиви, од кои околу половина се религиозни. За околу 150 години, биле создадени повеќе од 50.000 доградби на кошници, кои пчеларите ги вметнувале на нивните сандаци за да ги одвојат нивните сандаци едни од други и од други сандаци. Често се користеле свети мотиви, кои истовремено требало да ги заштитат пчелите.

Св. Ѓорѓи и ламјата од 1923 година.

Во словенечката алпска област, употребата на насликани даски на сандаците била најраспространета во втората половина на 19 век. За време на „златното доба“ на сликањето даски, помеѓу 1820 и 1880 година, на веќе споменатите религиозни слики биле додавани секуларни мотиви со вистинити или измислесни пораки. Во тоа време на насликаните даски на сандаците се појавуваат и историски и воени настани и ехо на разни настани од тоа време. Има и сцени од селското секојдневие и прослави, прикази на животни и народни занаети, како и разни историски сцени. Истовремено, се појавуваат и мотиви кои привлекуваат внимание на човечката глупост и мотиви кои разиграно ги исмеваат и мажите и жените.

Ѓаволот го сече бабиниот јазик од 1848 година.

Денес, завршетоците на кошниците имаат само симболично значење, а умножувањата на најпознатите мотиви се популарен подарок и туристички сувенир во Словенија. Насликаните даски претставуваат вистинско етнографско богатство на Словенија.

Од 2018 година, „насликаните пчеларнички даски“ се запишани во Регистарот на нематеријално културно наследство во отсекот постановка и претставување и подотсекот уметнички изрази.

Најпознати мотиви

• Ѓаволот и го сече јазикот на бабата
• Мажот се враќа пијан од кафеана
• Мелничарот и неговата сопруга
• Собирање на ројот
• Празнување
• Воденица на баба (го илустрира ѓаволот, кој носи стара и грда баба во воденицата, но вади млада и убава)
• Лисица бричи ловец
• Погребот на ловецот
• Тужба на земјоделец (илустрира двајца земјоделсци кои се караат за крава, а адвокатот ја молзе)
• Сопруга го извлекува сопругот од анот
• Маж кој ја носи сопругата на крст

Надворешни врски

• Галерија на насликани пчеларнички даски Архивирано на 8 февруари 2023 г.
• Насликани пчеларнички даски - Словенечки етнографски музеј