Милко Бамбич (26 април 1905 г– 0 мај 1991 година)[1] познат и по прекарите Цветанов и Банетов, бил плоден илустратор, карикатурист, карикатурист, пронаоѓач, детски писател, публицист и сликар од словенечкото малцинство во Италија (1920-1947).[2] Тој се смета за еден од најразновидните словенечки уметници и истакнат италијански футуристички сликар. Објавувал и на италијански и на словенечки јазик. Тој е познат по првиот словенечки стрип Малиот црнец Бу-ци-бу,[3] алегорија на кариерата на Мусолини, и како творец на Трите срца (Tri srca) марка, која и денес ја користи Раденска.

Живот уреди

Бамбич бил роден во Трст, каде што го посетувал основното училиште Кирил и Методиј на словенечки јазик како наставен јазик, сместено во Свети Иван, Трст. Потоа, бил ученик во едногодишното германско подготвително училиште и во првиот клас на германското средно техничко училиште во Трст. Во 1919 година учел во приватното училиште на браќата Рендиќ, а потоа и во средното техничко училиште „Идрија“, каде што се запознал со движењата на модерната уметност на Лојзе Спазапан, словенечко-италијански модернистички сликар, кој во тоа време служел во Идрија како математичар и учител по цртање. Бамбич станал водечки илустратор на словенечкиот печат во Трст. Бил спречен од фашистите да влезе во Accademia di Belle Arti во Венеција кон крајот на 1920-тите. Во 1927 година учествувал на подземна изложба на словенечки уметници од Трст, забранета од италијанската фашистичка влада.

Бамбич ја објавил својата детска приказна за Буци-Бу, црниот крал кој со својата лажна мудрост го одвел својот народ во пропаст.[4] Бидејќи италијанските фашистички власти ја препознале пораката како политички мотивирана, Бамбич морал да го напушти Трст во Југославија за да избегне апсење.[5] Таа година се преселил во Љубљана, каде што се занимавал со студии по архитектура, но не ги завршил. Во 1929 година се преселил во Загреб, каде што водел графичка компанија и објавил уметнички преглед. Во 1931 година, ги дизајнирал Трите срца (словенечки: Tri srca) бренд за Раденска. Во 1932 година посетувал курсеви по историја на уметност во Љубљана. Во 1935 година, издавачката куќа „Младинска матика“ му ја доделила на неговата младинска сликовница „Крал Хонолулу“ (словенски: Kralj Honolulu). Се вратил во Трст во 1943 година, по капитулацијата на Италија, и таму живеел до својата смрт. Дури во 1959 година го создал својот втор стрип.[6] Во 1975 година му била доделена наградата Марчело Маскерини, а во 1978 година одржал изложба во библиотеката Сежана, која го зголемила интересот за него во словенечките кругови. Во 1980 година, тој имал ретроспективна изложба во Вила Опицина, и голема изложба во Трст во 1985 година.

Работа уреди

Севкупно, Бамбич илустрирал над 70 книги, меѓу кои и стихозбирката Тичистан од Алеш Дебељак. Покрај неговите стрипови и карикатури, тој ја изработил и првата словенечка младинска книга во литографија во боја, Ноќта на Свети Никола, напишана од Јосип Рибичич. Зборувал девет јазици и преведувал песни, на пример од рускиот поет Александар Блок и од италијанската поетеса Мишел Шоние, со објавени неколку дела. Имал седум патенти во различни европски земји. Во поголемиот дел од својот живот, тој бил многу поврзан со родниот град Трст, каде што бил водечки словенечки илустратор. Пишувал и илустрирал и литература за деца. Неговата слика била заснована на Виенската сецесија и словенечкиот импресионизам. Неговите карикатури и илустрации се опишани како лесни, иновативни, хумористични и анегдотски. Во италијанскиот печат, тој бил ценет ликовен критичар и објавувал написи за уметност, образование, технологија, национални прашања и други теми. На стогодишнината од неговото раѓање била организирана конференција и три изложби на неговите дела.

Наводи уреди

  1. Popovič, Sabina, уред. (May 2005). „Three Exhibitions and an International Conference on Milko Bambič“ (PDF). Sinfo.si (7). Public Relations and Media Office, Government of the Republic of Slovenia. стр. 40. ISSN 1854-0805.
  2. „V poklon slikarju Milku Bambiču tri razstave in mednarodni posvet“ [Three Exhibitions and an International Conference in a Tribute to Bambič]. Slovenian Press Agency. 22 April 2004.
  3. „Slovenia's comic scene looks backward in time...“. Wieninternational.at. Vienna: Compress VerlagsgesmbH & Co KG. 8 October 2011. Архивирано од изворникот на 23 February 2013.
  4. „80 let slovenskega stripa“ [80 Years of Slovene Comic Strip] (PDF). Strip Fanzin (Slovenian). Stripoholik Society (3). June 2007.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  5. „Bambič Milko“. KB1909 Finančna delniška družba. 2007. Архивирано од изворникот на 2013-12-03. Посетено на 21 March 2012.
  6. Sitar, Iztok (2007). „Milko Bambič ali Strip je rojen“ [Milko Bambič or Comic Strip Is Born] (Slovenian). Посетено на 23 March 2012.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)[мртва врска]