Лој кратонг

тајландски празник

Лој кратонг (тајландски: ลอยกระทง , изговор [lɔ̄ːj krā.tʰōŋ]) е сијамски празник кој се слави годишно низ целото Кралство Тајланд и во блиските земји со значајни југозападни таи култури ( Лаос, Шан, Пон, Танинтари, Келантан, Кеда и Ксиуангбана ). Името може да се преведе како „пловечка светилка“ и потекнува од традицијата на правење кратонг или пловни украсени корпи, кои потоа се пловат на река. Многу Тајланѓани го користат кратонгот за да и се заблагодарат на божицата на водата, хинду-божицата Ганга (река во Северна Индија ), Фра Мае Конгха ( тајландски: พระแม่คงคา ) Овој празник може да ги види трагите од своето потекло уште во Индија. [3]

Лој кратонг
Лој кратонг
Floating krathong in Chiang Mai
Офиц. називLoi Krathong[1]
Го празнува(ат)Thailand, Laos (as Boun That Luang), northern Malaysia, Shan in Myanmar and Xishuangbanna in China,
Myanmar (as Tazaungdaing festival), Sri Lanka (as Il Poya), China (as Lantern Festival), Cambodia (as Bon Om Touk)
Видasian
ЗначењеWorship and ask for forgiveness to Goddess of water Ganga, worship the Buddha's hair pagoda in the heaven [2]
ДатумFull moon of the 12th Thai month
ПоврзаноTazaungdaing festival (in Myanmar), Il Poya (in Sri Lanka), Lantern Festival (in China), Bon Om Touk (in Cambodia)

Лои Кратонг се одржува вечерта на полна месечина на 12-ти месец во традиционалниот тајландски месечев календар, со што точниот датум на празникот се менува секоја година. Во западниот календар, ова обично паѓа во месец ноември. Во Чианг Маи, празникот трае три дена, а во 2018 година, датумите биле 21-23 ноември.

Во Тајланд, празникот е познат како „Лој Кратонг“ (ลอยกระทง). Надвор од Тајланд, овој празник се слави под различни имиња, вклучувајќи го Мјанмар како „ празник Тазаунгдаинг “, Шри Ланка како „ Ил полна месечина Поја “, Кина како „ празник на фенер“ и Камбоџа како Бон Ом Тук .[4][5][6][7][8]

Преглед уреди

 
Рачно изработен кратонг, направен од стебло од банана и лисја од банана, држен заедно со иглички и украсен со цвеќиња
 
Огномет и големи сплавови на реката Чао Праја, празник на светлината Лои Кратонг, Бангкок, ноември 2004 година

Кратонг е мал пловечки контејнер, обликуван од лисја, направен за да собере мали објекти, како традиционално тајландско јадење (како што е хор мок ) или десерт. Традиционалниот кратонг што се користи за пловење на празникот се прави од парче стебло од дрво банана или од растение пајак-крин . Современите кратони се почесто направени од леб или стиропор. Кратонгот од леб се распаѓа по неколку дена и може биде изеден од риби. Кратонгот од дршки од банана е исто така биоразградлив, но кратонгот од стиропор сè повеќе се забранува, бидејќи ги загадува реките и океаните. Кратонгот е украсен со детално свиткани лисја од банана, три стапчиња од темјан и свеќа.[9] Мала паричка понекогаш е вклучена како понуда за духовите на реката. Ноќта на полна месечина, Тајланѓаните го лансираат својот кратонг на река, канал или езерце, правејќи желба додека го прават тоа. Пловилата се смета дека биле воведени во Чианг Маи во 1947 година и оттогаш биле вметнати во тајландската култура.[10] Владините канцеларии, корпорациите и другите организации започнуваат големи украсени кратонг. Постојат натпревари за најдоброто направени големи кратонг пловила. Натпреварите за убавина честопати ги придружуваат свеченостите, а огнометот исто така стана чест.

Историја уреди

За Лои Кратонг, најпрво се сметало дека започнал во Сухотајското кралство од страна на дворската дама по име Нофамат. Сепак, сега е познато дека приказната за Нофамат е од песна напишана во раниот период на Бангкок.[11] Според кралот Рама IV, пишувајќи во 1863 година, тоа бил брахмански ( хинду ) празник кој бил прилагоден од тајландските будисти во Тајланд за да го почести Буда, принцот Сидарта Гаутама . Свеќата го слави Буда со светлина, додека кратонгот лебди далеку симболизирајќи пуштање на сета омраза, лутина и нечистотија. Луѓето понекогаш ги исекуваат ноктите или косата и ги ставаат исечоците на кратонгот како симбол на пропуштање на минатите престапи и негативни мисли. Многу Тајланѓани го користат кратонгот за да и се заблагодарат на божицата на водата, хиндуистичката божица Ганга, Фра Мае Конгха ( тајландски: พระแม่คงคา )

Неодамна, прифатено е дека Лои Кратонг во Тајланд е мешан празник и комбинира три важни културни празники од Бондет Братиб од Кмерската империја, Вода фенер од Кина и Дивали од Индија заедно.[12]

 
Приказ на кралските конкубини држи Krathong (ака Kanthong во кмерски ) во 12 век, Bayon храм, Камбоџа .

Ји Пенг уреди

 
Илјадници хом лои во Мее Чо, Чианг Маи

Лои Кратонг се совпаѓа со празникот Лана (северен Тајланд) познат како Ји Пенг ( тајландски: ยี่เป็ง ) Ји значи „двајца“, а пинг значи „ден на полна месечина“. Ји Пенг се однесува на денот на полна месечина во вториот месец според месечевиот календар на Лана (дванаесеттиот месец од тајландскиот месечев календар ).[13]

Роеви небесни фенери ( тајландски: โคมลอย  ; RTGS : хом лоиkhom loi), буквално: „лебдечки фенери“, се лансираат во воздухот. Тие се направени од тенка ткаенина, како оризова хартија, растегната преку рамка од бамбус или жица, на која е прикачена свеќа или горивна ќелија. Кога ќе се запали горивната ќелија, добиениот топол воздух е заробен во внатрешноста на фенерот и создава доволно подигнување за да лебди хом лои на небото.

За време на празникот, некои луѓе ги украсуваат своите куќи, градини и храмови со хом фаи ( тајландски: โคมไฟ ), хартиени фенери во сложена форма кои добиваат различни форми. Најелаборатите прослави на Ји Пенг може да се видат во Чианг Маи,[14] античката престолнина на поранешното кралство Лана, каде што сега се слават и Лои Кратонг и Ји Пенг во исто време, што резултира со светла што лебдат на водите, светла што висат од дрвја / згради или стои на wallsидови и светла што лебдат на небото. Традицијата на Ји Пенг била усвоена и од одредени делови на Лаос во текот на 16 век.

Галерија уреди

Поврзано уреди

  • Државни празници во Тајланд
  • Тајландски фолклор
  • Слични празники
    • празник Тазаунгдаинг - бурмански еквивалент на Лои Кратонг
    • празник на фенер - кинески празник на фенери каде што се користи водена ламба или ламба за лебдење
    • Бон Ом Тук - камбоџански еквивалент на Лои Кратонг
    • Дивали - индиски празник на светлината
    • Ноќ Купала - руски летен празник кога жените оставаат венци со свеќи на реките
    • Tōrō nagashi - празник на јапонски фенер
    • Бали raатра - есенски празник во Одија кога децата пловат со чамци кон морето
  • Лист брод

Белешки уреди

Користена литература уреди

  1. „ประเพณี ลอยกระทง“ [Loi Krathong tradition]. Ministry of Culture. 2015-01-22. Посетено на 2019-11-10.[мртва врска]
  2. ธนากิต. ประเพณี พิธีมงคล และวันสำคัญของไทย. กรุงเทพฯ : ชมรมเด็ก, ๒๕๓๙.
  3. Constance Jones 2011.
  4. The Penguin Handbook of the World's Living Religions. Penguin UK. 25 March 2010. ISBN 9780141955049 – преку Google Books.
  5. „Buddhist Calendar - Southeast Asian Calendars - Thai Calendar“.
  6. „Pictures of the day: 23 October 2016“.
  7. „Il Poya“. 12 September 2014. Архивирано од изворникот на 7 November 2017. Посетено на 26 December 2016.
  8. „Discover the full moon festival of Cambodia, Thailand and Myanmar“. 1 February 2017. Архивирано од изворникот на 1 February 2017.
  9. Chadchaidee, Thanapol "Lamduan" (2013). „Loy Krathong Festival“. Essays on Thailand. Booksmango. стр. 5–7. ISBN 9786162222641.
  10. „No urban place for Loy Krathong“ (Opinion). Bangkok Post. 18 November 2018. Посетено на 18 November 2018.
  11. „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 2010-06-28. Посетено на 2010-09-22.
  12. „Loi Krathong“. Архивирано од изворникот на 2020-10-19.
  13. สาระน่ารู้เกี่ยวกับประเพณียี่เป็งล้านนา [Info about Lanna's Yi Peng]. Chiang Rai Provincial Culture Office. 2004. Архивирано од изворникот на 2014-04-10. Посетено на 2014-06-06.
  14. „Lantern Festival of the Yee Peng Month“. Архивирано од изворникот на 2013-02-28.

Надворешни врски уреди