Летопис
Летопис или хроника — историски жанр на сесловенска книжевност, кој претставува временски, повеќе или помалку детален запис за историски настани. Записот за настани секоја година одделно, во летописите обично започнува со зборовите: „Летоска…“ или „Во лето ...“ (т.е. „Годин… (те и те)“), од каде што е името — летопис. Вештината за пишување на летопис е од Римската Империја во средновековниот период, аналогно на летописите, постоеле хроники, а во Западна Европа — анали.
Летописите се зачувани најмногу во таканаречените „списоци“ од XIV до XVIII век. Списокот значи „препишување“ од друг извор, па затоа доаѓаме до заклучок дека хрониките се всушност — збирки, и дека нивните први извори не стигнале до нас.
Руските летописи се зачувани во многу списи. Најстари се летописите на монахот Лаврентиј (Лаврентијевски летопис, судејќи според годината 1377) и Ипатијевски летопис од XIV век (именуван по манастирот Ипатијевски во близина на градот Кострома, каде се чувал). Но, тие се засноваат на постар свод од почетокот на XIV век. Оваа хроника, позната како „Приказната за изминатите години“, е првата хиерографија во Киев.
Летописите се пишувале во многу градови. Новогород, Псковски летопис... Летописните сводови биле составени и во московската епоха на руската историја (Воскресение и летопис на Никонов). Таканаречената „Императорска книга“ се однесува на управувањето со државата на Иван Грозни.
Имало и литвански (белоруски) летопис, како и козачки летопис, кои главно се однесуваат на епохата на Богдан Кмелницки.
Литература
уреди- Собрани руски летописи, т. 1—31, Санкт Петербург. М. — Л., 1841—1968;
- Алексеј Александрович Шахматов, Обозрение русских Летописных Сводов XIV‒XVI вв. (превод: Преглед на руските летописни богатства XIV‒XVI век), М. — Л., 1938;
- Историја на летописањето XI — XVIII век, Москва, 1969;
- Руски летописи и нивното културно-историско значење, Д. С. Лихачов, М. — Л., 1947;
- Трифуновиќ, Ѓорѓе (1990). Азбучник српских средњовековних књижевних појмова (2.. изд.). Белград: Нолит.CS1-одржување: ref=harv (link)