Корушки селански бунт
Корушкиот селански бунт се одржал во Војводството Корушка (денешна Австрија и Словенија ) во 1478 година. Тоа бил првиот од неколкуте поголеми селански бунтови во областа на Внатрешна Австрија. По неколку отомански рации од 1473 година наваму, селското население основало селско здружение кое направило обид да ја превземе одбраната на домовите на земјоделците во свои раце и исто така било насочено против владејачкото благородништво кое не успеало да ги заштити земјоделците од нападите на турските акинџи коњаници и нивните грабежи. Бунтот на крајот бил задушен.[1]
| Корушки селански бунт | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||||
| Завојувани страни | ||||||||
| Корушка селанска лига |  Османлиско Царство
|  Австрија
|
||||||
| Команданти и водачи | ||||||||
| Питер Вундерлих | Мехмед II | Фредерик III | ||||||
| Сила | ||||||||
| 3,000 | ~20,000 | непознат | ||||||
| Жртви и загуби | ||||||||
| 300 | ||||||||
Заднина
уредиОсманлиските сили навлегле на Балканскиот Полуостров за време на распадот на Српската империја во 14 век. Во 1389 година тие ја поразиле српската војска во битката за Косово. По падот на Константинопол во 1453 година, турските трупи напредувале северозападно и во 1469 година стигнале до границите на Светото Римско Царство влегувајќи во југоисточното Војводство Крањска. Со оглед на заканата, имотите на Корушка имале подигнати силни утврдувања и обезбедени правци на планинските премини. Администрацијата на Хабсбурговците под царот Фредерик III наметнала нови даноци и придонеси на локалното население за финансирање на операциите. Како и да е, кон крајот на септември 1473 година, османлиските сили прво го преминале Себерговото седло и ги ограбиле долините Драва и Глан. Повторно во 1476 година, тие се преселиле во Корушка од горната долина Сава, го опсадиле манастирот Арнолдштајн, се преселиле во долината Гејл и ја опустошиле областа Вилах. Тие поставиле камп во Вернберг, од каде што започнале дополнителни рации.
Тек на настани
уредиКорушка забележала пет турски упади на нејзината територија помеѓу 1473 и 1483 година, со многу грабежи и убиства од страна на турската коњаница. Според современиот хроничар Јакоб Нерест, локалното благородништво немало одговор на големиот број турска коњаница, тие се вселиле во нивните утврдени замоци, додека свештенството ги зацврстувало своите цркви и манастири и се држеле таму. Ова ги оставило селаните од Корушка без никаква заштита. По моделот на Швајцарската конфедерација, тие решиле да ја земат вербата во свои раце.
На 2 февруари 1478 година, Корушската селанска лига била формирана во земјите на Ортенбург во Шпитал ан дер Драу под водство на Питер Вундерлих, предизвикувајќи одредена загриженост кај локалното благородништво и свештенството. Во меѓувреме, Отоманско-венецијанската војна беснеела низ долината Соча на југ, каде што Турците неуспешно ја опседнале тврдината Градишка, а потоа се префрлиле на север во Јулиските Алпи. Во мај земјоделците се собрале во Вилах каде организирале војска од 3.000 војници за да се соочат со напаѓачите. Тие почнале да ја попречуваат патеката на стрмниот премин Предил, меѓутоа, турскиот контингент од 20.000 војници професионална коњаница акинџи успеале да ги отстрани бариерите и да ги префрлат своите коњи преку карпестиот терен.
Кога на 25 јуни османлиските сили се симнале од планините и се приближиле до Тарвис, повеќето селани побегнале преку ноќ за да ги заштитат своите работи. Следниот ден само мала група од околу 530 селани и 70 рудари од Блајберг избрале да се спротивстават на Турците и да се обидат да ги спречат во битката кај Коково (Гогау) кај Тарвис. Околу 300 мажи загинале во залудниот обид, опкружени и убиени од околу 20.000 акинџи коњаници. Турската војска се пробила и продолжила да ограбува се до опатијата Милштат и Гмунд во Горна Корушка.
Епилог
уредиВеднаш по повлекувањето на османлиските сили, останатите востанички селани биле обвинети за предавство и на крајот им се судело за нивниот бунт. Водачот на востанието Питер Вундерлих бил фатен во близина на Гмунд, осуден на смрт и јавно бил распарчен во Лендорф. Селаните останале тешко притиснати, особено кога императорот Фредерик дополнително влегол во Австриско-унгарската војна против кралот Матија Корвин.
Наводи
уреди- ↑ Štih, Peter (2000). „Kmečki upor na slovenskem Koroškem“ [The Peasant Revolt in Slovene Carinthia]. Во Vidic, Marko (уред.). Ilustrirana zgodovina Slovencev [The Illustrated History of the Slovenes] (словенечки). Mladinska knjiga. стр. 132. ISBN 86-11-15664-1.