Википедија

Граѓанска војна во Централноафриканската Република

Граѓанска војна во Централноафриканската Република — тековна граѓанска војна во Централноафриканската Република (ЦАР) во која се вклучени владата, бунтовниците од коалицијата Селека и анти-балака милициите.[17]

Граѓанска војна во Централноафриканската Република

Тековна воена ситуација во Централноафриканската Република
Датум 10 Декември 2012 – во тек
(11 година, 11 месец, 2 недели и 1 ден)
Место Централноафриканска Република
(Можно прелевање во Источен регион, Камерун)
Исход Во тек
  • Бунтовничката коалиција Селека ја презема власта од Франсоа Бозизе.[1]
  • Борби меѓу фракциите на Селека и анти-балака милициите.[2]
  • Претседателот Мишел Џотодија поднесе оставка. По привремената влада следи избрана влада.
  • Де факто се разделува помеѓу поранешните фракции на Селека на север и исток и Анти-балака коалицијата на југ и запад со фракција на Селека која ја прогласува Република Логоне.[3]
  • Борба помеѓу поранешните фракции на Селека FPRC и UPC.
Територијални
промени 		Од јули 2021 година, владата контролира повеќе територии отколку во кој било момент од почетокот на војната во 2012 година.[4]
Завојувани страни
ЦАР КПЦ

ЦАР Селека
Поддржани од:
 Чад
 Судан

ЦАР ДЦОП
ЦАР ПМОЦАР
ЦАР РП (2013-2018)

ЦАР ЦАР

ООН МИМСОНЦАР
(од 2014)
ВОЕУ ЦАР
(2014-2015)
 Франција
(2013-2021)[5]
 ЈАР
(2013)
 Руанда
(од 2020)[6]
 Русија
(од 2020)

ЦАР Анти-балака (против Селека до 2020 година)

Господова армија на отпорот (од 2014)

Јужен Судан Групи за самоодбрана на Јужен Судан (гранични престрелки)

Команданти и водачи
ЦАР Франсоа Бозизе

(од 2020, наводно)
Нуредин Адам
(ФПРЦ)
ЦАР Али Дараса
(УПЦ)
Махамат ал-Катим
(МПЦ)
ЦАР Тому Деја Гилберт
(ДЦОП)
ЦАР Дамане Закарија
(ПМОЦАР) †
ЦАР Мишел Џотодија
(2013-2014) Се предал
Џозеф Зундеико †
ЦАР Сидики Абас †

ЦАР Фаустин-Архенџ Туадера

(од 2016)
ЦАР Кетрин Самба-Панза
(2014-2016)
ЦАР Франсоа Бозизе
(2012-2013)
ООН Парфаит Онанга-Ањанга
Франција Емануел Макрон
(од 2017)
Франција Франсоа Оланд
(2013-2017)
ЈАР Кирил Рамафоса
(од 2018)
ЈАР Џејкоб Зума
(2012-2018)
Руанда Пол Кагаме
(од 2020)
Русија Владимир Путин
(од 2020)

ЦАР Максим Моком

ЦАР Диудоне Номате Се предал
ЦАР Леви Јакет
ЦАР Патрис Едуард Нгаисона Се предал
ЦАР Жан Френсис Дианди
ЦАР Тиери Пеленга
Поддржани од:
ЦАР Франсоа Бозизе
(2013–2014, наводно)

Сила
60.000 (КПЦ, 2021)[7]

3.000 (според Селека, 2015)
1.000-2.000 (други проценки, 2014)

ЦАР 8.200 (2021)[8]

ООН 13.000[9]
Франција 2.000
ЈАР 200
ДР Конго 1.000
Република Конго 769[10]
Мавританија 140[11]
Португалија 180[12]
Грузија 140
Африканска Унија 6.000

50.000-72.000 (2014-2016)
Жртви и загуби
500+ жртви на бунтовниците (само во околината на Банги, јужноафриканско тврдење) ЦАР Непознат број убиени или заробени

ЈАР 15 убиени војници
Франција 3 убиени војници
Република Конго 3 убиени војници
ДР Конго 2 убиени војници
Пакистан 1 убиени војници

53
Цивилни жртви:
Непознат број загинати или повредени
200,000 внатрешно раселени; 20,000 бегалци (1 Август 2013)[13]
700,000 внатрешно раселени; над 288.000 бегалци (февруари 2014)[14]
Вкупно: илјадници убиени[15]
+5,186 убиени (до септември 2014)[16]

Во претходната Граѓанска војна во Централноафриканската Република (2004–2007), владата на претседателот Франсоа Бозизе се бореше со бунтовниците до мировниот договор во 2007 година. Тековниот конфликт настана кога новата коалиција на различни бунтовнички групи, позната како Селека, ја обвини владата поради неуспехот да се придржува до мировните договори,[17] зазеде многу градови во 2012 година и го зазеде главниот град во 2013 година.[18] Бозизе побегнал од земјата,[19] а водачот на бунтовниците Мишел Џотодија се прогласил за претседател.[20] Почнаа обновени борби меѓу Селека и милициите кои им се спротивставија, наречени анти-балака.[21] Во септември 2013 година, претседателот Џотодија ја распушти коалицијата Селека, која го загуби своето единство по преземањето на власта, и поднесе оставка во 2014 година.[22][23] Тој беше заменет со Катрин Самба-Панза,[24] но конфликтот продолжи.[25] Во јули 2014 година, поранешните фракции на Селека и претставниците против Балака потпишаа договор за прекин на огнот.[26] До крајот на 2014 година, земјата беше де факто поделена помеѓу анти-Балака коалицијата кои ги контролираа југот и западот, од каде повеќето муслимани беа евакуирани и поранешните групи Селека кои ги контролираа северот и истокот.[27] Фаустин-Аршанж Туадера, кој беше избран за претседател во 2016 година, се кандидираше и победи на изборите во 2020 година што ги поттикна главните бунтовнички фракции да формираат сојуз против избраниот претседател наречена Коалиција на патриоти за промена, која беше координирана од поранешниот претседател Бозизе.[28]

Голем дел од тензиите се настанати поради верско и религиско нетрпение меѓу муслиманските борци на Селека и христијанските анти-балака милиции и етничките разлики меѓу поранешните фракции на Селека и историскиот антагонизам помеѓу земјоделците, кои во голема мера се анти-балака, и номадските групи, кои ги сочинуваат повеќето борци на Селека.[29] Други фактори кои играат важна улога во конфликтот ја вклучуваат борбата за контрола на дијамантите и другите ресурси во земјата богата со ресурси и за влијание меѓу регионалните сили како Чад, Судан и Руанда и меѓународните сили како Франција и Русија. Повеќе од 1,1 милион луѓе ги напуштија своите домови во земја со околу 5 милиони жители, што е највисоко досега забележано во земјата.

Наводи

уреди
  1. ↑ Looting and gunfire in captured CAR capital Архивирано на 24 март 2013 г.. Al Jazeera.com (25 March 2013). Retrieved 17 April 2013.
  2. ↑ 26 villagers killed by militants in Central African Republic Архивирано на 23 ноември 2015 г.. NewsGhana.com.gh (22 November 2015). Retrieved 22 November 2015.
  3. ↑ Central African rebel leader declares autonomous republic Архивирано на 11 октомври 2017 г.. Reuters (15 December 2015). Retrieved 15 December 2015.
  4. ↑ Central African Republic Control Map & Timeline – July 2021, PolGeoNow
  5. ↑ France suspends military, budgetary support to Central African Republic, 8 June 2021
  6. ↑ Rwanda deploys troops to CAR under bilateral arrangement, The East African, 22 Dec 2020. Accessed 28 Dec 2020.
  7. ↑ „Centrafrique : les mercenaires russes plient bagages, le drapeau français flotte à Bria“. 14 January 2021. Архивирано од изворникот на 2022-02-26. Посетено на 2022-02-26.
  8. ↑ „2021 Central African Republic Military Strength“. www.globalfirepower.com.
  9. ↑ „Central African Republic: What's gone wrong?“. IRIN. 24 February 2017. Посетено на 26 February 2017.
  10. ↑ Congo peacekeepers accused of sex abuse to leave CAR Архивирано на 20 јануари 2019 г.. Al Jazeera. 21 June 2017.
  11. ↑ Mauritanian gendarmerie contingent leaves for Central African Republic Архивирано на 7 април 2019 г.. PanaPress. Published 3 March 2019.
  12. ↑ „Portugal paratroopers counter armed groups around Bambari, CAR“. 21 January 2019. Архивирано од изворникот 16 February 2019. Посетено на 16 February 2019.
  13. ↑ „CrisisWatch Database“. Архивирано од изворникот на 5 July 2016. Посетено на 21 October 2013.
  14. ↑ Casey-Maslen, Stuart (2014). The War Report: Armed Conflict in 2013. Oxford University Press. стр. 411. ISBN 978-0-19-103764-1.
  15. ↑ Massacre evidence found in CAR Архивирано на 14 ноември 2013 г. Al Jazeera. 8 November 2013.
  16. ↑ Larson, Krista. „AP: More than 5,000 dead in C. African Republic“. AP Bigstory. Архивирано од изворникот 25 December 2014. Посетено на 25 December 2014.
  17. ↑ 17,0 17,1 Uppsala Conflict Data Program Conflict Encyclopedia, Central African Republic, In depth: The Seleka Rebellion, viewed 16 May 2013, http://www.ucdp.uu.se/gpdatabase/gpcountry.php?id=31&regionSelect=2-Southern_Africa# Архивирано на 12 декември 2013 г.
  18. ↑ Zuma joins regional leaders over crisis in Central African Republic, BDay Live, by Nicholas Kotch, 19 April 2013, 07:50, http://www.bdlive.co.za/africa/africannews/2013/04/19/zuma-joins-regional-leaders-over-crisis-in-central-african-republic Архивирано на 21 април 2013 г.
  19. ↑ „CAR rebels 'seize' presidential palace“. Al Jazeera. 24 март 2013. Архивирано од изворникот 24 март 2013. Посетено на 24 март 2013.
  20. ↑ „Centrafrique: Michel Djotodia déclare être le nouveau président de la république centrafricaine“ (француски). Radio France International. 24 March 2013. Архивирано од изворникот 24 March 2013. Посетено на 24 March 2013.
  21. ↑ „CrisisWatch N°119“. Архивирано од изворникот на 20 September 2013. Посетено на 20 September 2013.
  22. ↑ „Central African Republic president, PM resign at summit: statement“. Reuters. 10 January 2014. Архивирано од изворникот 13 October 2015. Посетено на 10 January 2014.
  23. ↑ „CAR president Djotodia and PM Tiangaye resign“. Radio France Internationale. 10 January 2014. Архивирано од изворникот 11 January 2014. Посетено на 13 January 2014.
  24. ↑ „Centrafrique: Catherine Samba-Panza élue présidente de la transition“. Radio France Internationale. 20 January 2014. Архивирано од изворникот 21 January 2014. Посетено на 20 January 2014.
  25. ↑ „New CAR PM says ending atrocities is priority“. Al Jazeera. Архивирано од изворникот 5 February 2015. Посетено на 28 January 2014.
  26. ↑ "RCA: signature d’un accord de cessez-le-feu à Brazzaville Архивирано на 29 јули 2014 г.". VOA. 24 July 2014. Retrieved 28 July 2014.
  27. ↑ „One day we will start a big war“. Foreign Policy. Архивирано од изворникот 5 February 2017. Посетено на 13 February 2017.
  28. ↑ „CAR ex-President François Bozizé takes charge of rebel alliance“. Al Jazeera. Посетено на 21 March 2021.
  29. ↑ „Displaced and forgotten in Central African Republic“. Al Jazeera. Архивирано од изворникот 15 February 2017. Посетено на 14 February 2017.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Граѓанска_војна_во_Централноафриканската_Република&oldid=5278515“