Вјетреница
Вјетреница ― најголемата пештера во Босна и Херцеговина и најбиоразновидната пештера во светот. Тој е дел од планинскиот венец Динарски Алпи, кој е познат по своите карстни и спелеолошки карактеристики. Пештерата се наоѓа во Попово Поле во Равно, Херцеговина во Федерација Босна и Херцеговина.
| Вјетреница | |
|---|---|
 Влезот во пештерата | |
| Место | Равно, Босна и Херцеговина |
| Координати | 42°50′45″N 17°59′02″E / 42.845900° СГШ; 17.983806° ИГД |
| Должина | 7,014 метри |
| Геологија | Карстна пештера |
| Посетителски дел отворен | да |
| Мреж. место | www.centarzakrs.ba |
Географија
уреди
Попово Поле и локација на пештерата
уредиВјетреница се наоѓа во Попово Поле, која самата се наоѓа во најјужните региони на Босна и Херцеговина, Западнохерцеговскиот кантон, во близина на јадранскиот брег. Неговиот влез е во близина на селото Завала, во западно-југозападниот агол на Попово Поле. Во потоплите делови од годината од неговиот влез дува силен ладен воздух, кој е многу привлечен среде карпестиот, топол и безводен терен.
Попово Поле е едно од најголемите полиња (карстна рамнина) во Босна и Херцеговина и во светот, познат по своите карстни појави и карактеристики, а особено по својата рекаТребишница, која тече низ полето како најголема река што тоне во светот, како и пештерскиот систем Вјетреница, сместен на западниот/југозападниот дел од долината.
Пештерата е истражена и опишана во должина од вкупно 7.014 м; од овој главниот канал е околу 2,47 км долга. Се протега од работ на Попово Поле на југ, а врз основа на анализата на теренот, геолозите предвидоа дека Вјетреница може да се протега точно до Јадранското Море во Република Хрватска, 15-20 километри од неговиот влез. Заедно со хидролошките аргументи, оваа претпоставка ја поткрепува и „неприродниот“ крај на Вјетреница во форма на огромна грамада од камени блокови кои се повлекле.
Вјетреница е најбогатата пештера во светот по подземна биолошка разновидност: меѓу повеќе од двесте различни видови се регистрирани во неа, речиси стотина се троглофили, голем број од нив се тесни ендемични, 15 се стеноендемични, а околу 37 се откриени и првпат опишан во Вјетреница.[1]
Природен и архитектонски состав
уредиСело Завала
уредиСместено во Попово Поле во Општина Равно, селото Завала со својата стара архитектура и камениот ѕидарски, заедно со пештерата Вјетреница, го сочинуваат природниот и архитектонскиот ансамбл, кој е во процес на заштита како „Национален споменик на Босна и Херцеговина“ и како таков. веќе е ставена на пробната листа на УНЕСКО.[2][3]
Пештерата Вјетреница се смета за најбогата пештерска фауна, со највисока стапка на ендемизам.[1] Пештерата Вјетреница, исто така, се здобила со слава низ светските геолошки и биолошки научни заедници, како и еколошките заедници низ земјата и светот поради нејзината загрозена и неизвесна иднина, предизвикана од непрофесионално управување без никаква стручност и неизвесен статус на државно, а особено на локално ниво.
Номинација за листата на УНЕСКО
уредиИ покрај сите неуспеси, владата на Босна и Херцеговина, иако бавно, ја номинирала Вјетерница (со селото Завала) на Привремената листа на УНЕСКО јасно изразувајќи намера да ја заштити пештерата и нејзината биолошка разновидност и на крајот да ја впише во листата на УНЕСКО.[1][4]
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 1,2 „Vjetrenica (official page)“. vjetrenica.com/. Архивирано од изворникот на 10 July 2013. Посетено на 4 March 2013.
- ↑ „Zavala graditeljska cjelina“. Commission to preserve national monuments. Архивирано од изворникот на 2016-03-03. Посетено на 4 March 2013.
- ↑ „Pećina Vjetrenica u Zavali“. Commission to preserve national monuments. Архивирано од изворникот на 2016-03-03. Посетено на 4 March 2013.
- ↑ „Vjetrenica Cave (Tentative List)“. UNESCO. Посетено на 4 March 2013.
Надворешни врски
уреди- Вјетреница, официјална почетна страница
- Пештера Вјетреница на showcaves.com