Босански планински коњ
Босански планински коњ (босански: Bosanski brdski konj / Босански брдски коњ)[1] — единствената автохтона пасмина на домашен коњ во Босна и Херцеговина, каде што сочинува околу 70 % од населението на коњи. Тој е мал коњ и се користи и како товарно и за јавање. Бројот животни од оваа пасмина бил сериозно намален за време на Босанската војна од 1992 до 1995 година и, за разлика од населенијата на други домашни животни, продолжил и по војната.[2]
_2.jpg) Босански планински коњ | |
| Други називи | гласиначки, подвелешки |
|---|---|
| Потекло | Босна и Херцеговина |
| Коњ (Equus ferus caballus) | |
Историја уреди
Селективно одгледување на босанскиот планински коњ започнало во ергелето Горажде во 1908 година. Главни средишта за селекција на сојот биле ергелињата на Борика, во општина Рогатица и Хан Пијесак. Биле воспоставени три линии на пастуви – Аган, Барут и Мишко – и девет линии на кобили. Линијата Аган е изгубена, а линиите Барут и Мишко се силно измешани. За подобрување на босанскиот планински коњ во ергелето Борика биле користени арапски пастуви.[2]
Постојат два вида во пасмината. Гласиначкиот вид има значително арапско влијание, именуван е по висорамнината Гласинац на планината Романија, во источниот дел на Република Српска.[3][4]:35Помал вид, подвелешки, се среќава во Херцеговина.[5]
Популациите на коњи - како и оние на другите фарми - претрпеле големи загуби за време на Босанската војна од 1992 до 1995 година. Во Федерацијата на Босна и Херцеговина, вкупниот број на коњи паднал од 46.268 во 1990 година на 16.080 во 1995 година, а до 2002 година дополнително паднал на 7.014 или околу 15% од предвоениот број. И во Република Српска, бројот на коњи паднал, иако не толку стрмно. Севкупно, бројот на коњи во Босна и Херцеговина паднал за 68% помеѓу 1990 и 2002 година.[2]
Пасмината не е значително засегната од увозот на странски коњи. Во некои области тоа е главното, па дури и единственото превозно средство.[2]
Особини уреди
Истражувањето на 3.800 коњи во 1950-тите покажал дека најчести по боја се доратите, со 38% од вкупниот број, проследено со сивците (28%), вранците (18%), кулаши (13%), алати (3%) и шарци (0,13%).[6]
Наводи уреди
- ↑ Breed data sheet: Bosnian Mountain / Bosnia and Herzegovina (Horse). Domestic Animal Diversity Information System of the Food and Agriculture Organization of the United Nations. Accessed June 2023.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 [State Veterinary Administration of Bosnia and Herzegovina] (s.d.). Animal genetic resources in Bosnia and Herzegovina, annex to The State of the World's Animal Genetic Resources for Food and Agriculture. Rome: Commission on Genetic Resources for Food and Agriculture, Food and Agriculture Organization of the United Nations. ISBN 9789251057629. Archived 23 June 2020.
- ↑ Breed data sheet: Glasinacki / Bosnia and Herzegovina (Horse). Domestic Animal Diversity Information System of the Food and Agriculture Organization of the United Nations. Accessed June 2023.
- ↑ Waltraud Kugler (2009). Rare Breeds and Varieties of the Balkans: Atlas 2009. St. Gallen, Switzerland: Monitoring Institute for Rare Breeds and Seeds in Europe. Archived 27 November 2018.
- ↑ Breed data sheet: Podveleski / Bosnia and Herzegovina (Horse). Domestic Animal Diversity Information System of the Food and Agriculture Organization of the United Nations. Accessed June 2023.
- ↑ Fahrudin Hrasnica (1957). Die Auswertung der Erbtypen in der Züchtung des bosnischen Gebirgspferdes (in German). Zeitschrift für Tierzüchtung und Züchtungsbiologie. 70 (2): 163–174. doi:10.1111/j.1439-0388.1957.tb01042.x.