Бижутерија (песна)

„ Bižuterija “ ( македонски: Бижутерија ) е песна на хрватската поп пејачка Јелена Розга од нејзиниот втор студиски албум со истото име Bižuterija (2011). „Bižuterija“ е напишана од хрватската поетеса и текстописец Вјекослава Хуљиќ, а аранжманот и продукцијата се на Тончи Хуљиќ . „Bižuterija“ е премиерно прикажана во емисијата на Далбиор Петко на хрватскиот радиодифузен канал „Народни радио“ во јуни 2010 година. Издаден е како сингл преку Кроација рекордс на 11 јуни 2010 година. Песната ја има својата премиера на Музичкиот фестивал во Сплит во 2010 година, по што брзо станува најслушана песна во Хрватска и постигнува комерцијален успех во поширокиот балкански регион, особено во земјите од поранешна Југославија.

„Bižuterija“ е пресвртница во кариерата на пејачката и нејзиниот најголем успех во времето на објавувањето. Придружното музичко видео во режија на Жељко Петреш е премиерно прикажано на официјалниот Јутјуб канал на пејачката на 29 ноември 2010 година. Видеото, снимено за време на распродаден концерт одржан во Задар, Хрватска на 21 октомври 2010 година за време на турнејата Бижутерија (2010-12), ја прикажува Розга како ја пее песната и притоа има интеракција со публиката. Клипот брзо го соборува рекордот за најгледани видеа на пејачката на Јутјуб и од 2022 година, на платформата е гледан повеќе од 14,5 милиони пати. „Bižuterija“ по објавувањето е промовирана со бројни настапи во живо и станува песна за отворање и затворање на сет листите на турнеите, концертите во живо и свирките на Розга.

Текстот „žena, majka, kraljica“ („жена, мајка, кралица“) земен од рефренот на песната станува добро позната фраза на јавноста на Балканот и е искористувана за да се опише моќна жена која лесно може да ги реши животните проблеми. Стиховите, исто така, добиваат широка употреба како фраза за поддршка и зајакнување кај жените и како такви се користат како натпис на продукти.

Заднина

На 3 јуни 2010 година, Јелена Розга се појавува на музичкиот фестивал во Сплит во 2010 година каде што за прв пат ја изведува „Bižuterija“. Таа подоцна ја претставува студиската снимена верзија на песната во емисијата Далибор Петко што се емитува на Народни радио . Аудиото за песната „Bižuterija“ е објавено на 11 јуни 2010 година преку официјалниот Јутјуб канал на пејачката.

Во 2010 година, по своето деби на Сплитскиот фестивал, „Bižuterija“ станува најпуштаната песна на летото и број еден сингл и во Хрватска и на целиот Балкан.

Анализа на текст

Насловната песна „Bižuterija“ го носи името „бижутерија“, што е најчесто користен моден додаток . Според Малекинушиќ Матео од Филозофскиот факултет во Ријека, насловната песна е лирски полисемична (може да се толкува на неколку начини). Првата интерпретација е како ода на женскиот протагонист на нејзиниот поранешен партнер. Втората интерпретација е дека жената протагонист ја сфаќа сопствената вредност, користејќи ја метафората на дијамант („imao si nisi znao, kako sjaji dijamant“; македонски: "Имаше, но не знаеше, како сјае дијамантот" ), за да ја потврди нејзината „брилијантност“ и „вредност“. Трет начин на интерпретација е преку текстот „Ja sam ti bila privjesak“ ( македонски: "Јас ти бев само приврзок" ), кој го опишува општественото оптоварување на жените со тоа што се подложни на типично машкото гледиште за нив како нешто што треба да се поседува. Последната метафора е во текстот „priznaj da sam ja, sve u jednom, žena, majka, žena, majka, kraljica“ ( македонски: "Признај дека сум јас, сѐ во едно, жена, мајка, жена, мајка, кралица" ) што е порака за зајакнување на жените кои ги поттикнува жените во современото општество да ја најдат својата сила, да станат самосвесни за различните улоги што ги играат и да ги натераат да сфатат дека не се „толку беспомошни како што сака патријархатот да мислиме“. И покрај тоа што сфаќа дека таа е „само уште една точка“ за него, женскиот протагонист бара почит од својот претходен љубовник кога станува збор за она што таа го смета за нејзина вредност.

Музичко видео

На 29 ноември 2010 година, видеото за „Бижутерија“ во режија на Жељко Петреш е објавено на официјалниот YouTube канал на пејачката. Видеото е снимено за време на изведба во живо на распродадениот концерт на пејачката во Задар, Хрватска на 21 октомври 2010 година за време на турнејата Бижутерија (2010-12). Музичкото видео започнува со снимки од местото на изведбата. На него е прикажана Розга која ја подготвуваат за шоуто нејзиниот шминкер и нејзината екипа, како дел од подготовката за концертот. Таа се појавува на сцената облечена во црн костум и црн шешир каде на својата публика ѝ го пее текстот на песната, придружувана од бенд на сцената. Сцените се прикажани со други кадри од нејзината публика која ја пее песната заедно со неа.

Настапи во живо

За дополнително да ја промовира песната, Розга ја изведува за време на многубројните нејзини настапи во живо. Кон крајот на 2010 година се појавува во Радио и Телевизија на Црна Гора каде што ја изведува „Бижутерија“ во живо на програмската предновогодишна емисија. Во април и мај 2011 година, Розга одржува изведба на „Бижутерија“ на хуманитарниот концерт „Ruke za Japan“ во Спаладиум Арената во Сплит и за време на емисијата Магазин Ин на ТВ Пинк . Истата година таа се појавува во емисијата Таблоид '11 на ТВ Војводина каде повторно ја изведува песната. На 21 декември 2011 година, таа се појавува на шоуто Zvijezde Hit Recordsa '11 во Загреб каде ја изведува „Бижутерија“. На почетокот на 2012 година, пејачката ја изведува „Бижутерија“ на хрватската програма „I godina Nova 2012“ на ТВ каналот Нова и во последната емисија на босанската „Zvijezda mozes biti ti '12“ во Олимписката сала Зетра во Сараево на 17 февруари 2012 година заедно со натпреварувачот Адан Мулахасановиќ.

Песната е вклучена како воведна песна на сет листата на пејачката за време на многу нејзини концерти во постјугословенскиот регион. На 19 април 2022 година, таа ја изведува акустичната верзија на песната, заедно со Милан Терзе на гитара, за време на еден од нејзините домашни концерти во живо Инстаграм, одржан среде пандемијата на COVID-19 . Таа подоцна одржува уште една акустична изведба на песната за време на концертот во живо одржан на 17 мај 2020 година. Во 2022 и 2023 година, песната е вклучена на сет листата на регионалната турнеја на пејачката „Minut Srca Mog“ ; Ивана Лулиќ од веб-страницата Glazba.hr, која врши рецензија на концертот од турнејата одржана во Загребската Арена на 17 декември 2022 година, го посочува како еден од главните моменти на шоуто. Таа забележува дека стиховите ги пее претежно женската публика.

Препознавање и влијание

„Бижутерија“, е добитник на наградата за хит на годината на Порин наградите 2011 година, награда за која одлучува публиката. Наградата е прва што Розга ја добива на шоуто, а воедно и прва награда доделена на музичар од Тоника рекордс. Освојувањето на наградата на Розга е резултат на гласањето на публиката, но музичарите и другите номинирани на шоуто неволно се согласуваат со одлуката, а некои се против, сметајќи дека е „песна со лесни ноти“. За време на настанот, Розга признава дека се чувствувала „непожелно“ и „непријатно“ и дека колегите музичари ја гледале со презир, што доведува до тоа во солзи да го напушти шоуто. Песната е пресвртница во кариерата на пејачката, што доведува до огромно зголемување на нејзината популарност во целиот балкански регион.

Текстот „žena, majka, kraljica“ („жена, мајка, кралица“) станува извор на инспирација за производи и се користи во страниците мем. Розга лично ѝ припишува на песната дека ѝ го „сменила нејзиниот живот“. Од нејзиното објавување, песната служи како воведна песна на настапите во живо на пејачката, како промоција на албумите објавени и во подоцнежна фаза.