Црквиште — оградено земјиште околу црква; црковен двор.[1][2] Додека црквиштата можат да бидат која било површина на земјиште на црковна територија, историски, тие често се користеле како гробишта (места за погребување).

Парохиска црква со црквиште

Црквиштата како места за погребување уреди

Откако парохијата воспоставила центар на христијански духовен живот, присуство на гробишта, како и кршталник, станала белег на парохиски статус. Во текот на средновековието, религиозните редови изградиле и гробишта околу нивните цркви. Така, најчестата употреба на црквиштата била како осветен закоп познат како гробишта. Гробиштата обично биле основани во исто време со изградбата на соодветно место за поклонение (кое може да потекнува од VI до XIX век) и често биле користени од оние семејства што не можеле да си дозволат да бидат погребани внатре или под самото место за поклонение. Меѓутоа, многу црквишта во Северозападна Франција и Обединетото Кралство можеби потекнуваат пред основањето на денешната христијанска црква. На пример, фортингалската тиса е древно дрво (Taxus baccata) во црквиштето на Фортингал, село во Пертшир, Шкотска. Некои луѓе мислат дека неговото присуство претполага дека таму имало дејност дури и пред да дојде христијанството во областа, но тешко е да се знае со сигурност бидејќи тисите се незгодни да се датираат точно.

Од XVIII до XIX век, Европа видела помалку црквишта користени како погребни места бидејќи немало доволно простор за нови гробови. Многу земји во Европа донеле закони да престанат да ги закопуваат луѓето во црквиштата поради здравствени причини. Им требало простор за патишта, па зеле делови од црквишта. Ова значело губење на старите гробови и надгробници. Понекогаш ги преместувале гробовите и надгробниците. Друг пат, се ослободиле од надгробниците за да го направат просторот да изгледа како парк или да го олеснат косењето на тревата. Во еден случај во Соединетите Држави, надгробници од црквиште во Питсбург биле користени за изградба на дел од црква педесет години по последниот погреб. Подоцна, црквиштето станало паркиралиште. Било заборавено сѐ додека државата не го купила земјиштето за магистралата 279 и нашла 727 гроба.[3]

Екологија уреди

Црквиштата често остануваат исти долги години, што ги прави посебни места за растенијата и животните што се таму долго време.[4]

Библиографија уреди

  • Greenoak, Francesca (ноември 1985). God's Acre: the flowers and animals of the parish churchyard. E. P. Dutton. ISBN 978-0525243151.

Наводи уреди

  1. „црквиште“Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. „црквиште“Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
  3. „New burial site for 727 souls will be blessed“. Архивирано од изворникот на 2013-12-11. Посетено на 2024-03-09.
  4. How natural is a nature reserve? An ideological study of British nature conservation landscapes, Cooper NS, Biodiversity and Conservation, 9, 2000, 1131-1152

Надворешни врски уреди